Giảm nghèo bền vững: Ghi nhận ở một huyện miền núi

Định Hóa là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao thứ 2 toàn tỉnh (sau Võ Nhai). Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xóa đói giảm nghèo giai đoạn 2006-2010, huyện xác định đây là một trong những mục tiêu quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội và tập trung mọi nguồn lực để thực hiện giảm nghèo bền vững.

Với tỷ lệ hộ nghèo 32,8%, xã Linh Thông hiện là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất huyện Định Hóa. Anh Nguyễn Văn Tuân, cán bộ Lao động - Thương binh - Xã hội xã cho biết: Linh Thông là xã vùng sâu vùng xa, không thuận lợi về giao thông, lại thiếu nhiều tư liệu sản xuất. Cả xã chỉ có 158ha đất lúa và 7 ha hoa mầu nhưng phần lớn diện tích này không thường xuyên chủ động được nước tưới, diện tích rừng sản xuất không đáng kể, cùng với đó là trình độ canh tác nông nghiệp của người dân còn nhiều hạn chế.

Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xóa đói giảm nghèo, nhiều hộ nghèo ở Linh Thông đã được vay vốn hỗ trợ sản xuất. Chỉ tính riêng năm 2009 đã có trên 200 hộ nghèo được vay vốn ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng số tiền hàng tỷ đồng, trong 2 năm 2009-2010 cả xã có gần 70 gia đình được hỗ trợ làm nhà theo Quyết định 167, các lớp tập huấn về nông nghiệp cũng thường xuyên được tổ chức tại địa phương… Do vậy, tuy tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn lớn nhưng hàng năm Linh Thông vẫn duy trì giảm nghèo trung bình từ 4% đến 5%, Quy Kỳ cũng là xã có thành tích giảm nghèo tốt, từ 49% năm 2005 xuống còn 24,4% hiện nay, trong năm 2009 xã giảm nghèo được 8,63% (cao nhất toàn huyện).

Ông Nông Văn Quang, xóm Nà Áng, xã Quy Kỳ cho biết:"năm 2008, tôi được hỗ trợ mua máy cày theo Chương trình 135. Từ khi có máy cày, hơn 1 mẫu ruộng của gia đình tôi đã được cơ giới hóa, ngoài ra tôi còn làm thuê cho bà con trong xóm để tăng thu nhập, nhờ vậy tôi đã thoát nghèo năm 2009". Ông Đỗ Trọng Bích, Chủ tịch UBND xã cho hay: Có được kết quả này xuất phát từ công tác chỉ đạo sát sao của các cấp ngành và giúp sức hiệu quả của các chương trình hỗ trợ. Trong năm 2009, từ nguồn vốn của Chương trình 135, đã có 20 máy cày được chuyển giao trực tiếp cho các hộ nông dân nghèo, 20 triệu đồng hỗ trợ các gia đình thay thế giống chè. Hàng năm, các trưởng xóm đều được tập huấn về công tác xóa đói giảm nghèo…

Với mục tiêu hàng năm giảm tỷ lệ nghèo từ 4% trở lên, UBND huyện, Ban Chỉ đạo (BCĐ) xóa đói giảm nghèo huyện đã giao chỉ tiêu và ban hành những văn bản cụ thể chỉ đạo công tác giảm nghèo cho từng xã, ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn về: điện, đường, trường, trạm cho các xã đặc biệt khó khăn. Bên cạnh đó, UBND huyện cũng chỉ đạo các địa phương tiếp nhận và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn và các chương trình hỗ trợ cho người nghèo. Trong giai đoạn 2006- 2009, Ngân hàng Chính sách - Xã hội huyện đã giải ngân được trên 150 tỷ đồng cho gần 10 nghìn hộ nghèo, bình quân mỗi hộ được vay 15 triệu đồng. Nguồn vốn vay theo chương trình giải quyết việc làm của tỉnh đến nay đã giải ngân số tiền gần 4 tỷ đồng cho 123 gia đình. Nguồn vốn tín dụng quay vòng KFW của Cộng hòa Liên bang Đức đã cho 442 hộ nghèo vay với tổng số tiền trên 790 triệu đồng. Những nguồn vốn này đã hỗ trợ tích cực người dân ổn định cuộc sống, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập.

Thông qua các đề án như: “hỗ trợ công cụ sản xuất”, đề án “chăn nuôi trâu bò hàng hóa”…thuộc Chương trình 135 giai đoạn 2 đã hỗ trợ 3.943 gia đình được hưởng lợi trực tiếp với tổng số tiền 7.837 triệu đồng để mua 1.216 con trâu, 396 con bò; trồng thay thế trên 100ha chè giống mới, hỗ trợ công cụ sản xuất, chuyển giao vật tư và giống cây trồng cho bà con nông dân. Cùng với đó, BCĐ xóa đói giảm nghèo huyện xác định, công tác chuyển giao khoa học kỹ thuật và kinh nghiệm sản xuất cho người nghèo là một trong những giải pháp quan trọng để giảm nghèo bền vững.

Từ năm 2006 đến 2009, UBND huyện đã tổ chức trên 400 lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, hội thảo đầu bờ với trên 10 nghìn lượt người tham gia, tổ chức tham quan học tập mô hình Chương trình 135 cho trên 2 nghìn cán bộ thôn bản và hội viên hội Hội Nông dân. Trong hỗ trợ làm nhà cho người nghèo, từ 2006 đến 2008, huyện đã xóa được 318 nhà dột nát, sửa chữa và cải tạo được 577 nhà. Tiếp tục thực hiện Chương trình hỗ trợ làm nhà theo quyết định 167 của UBND tỉnh, trong năm 2010, sẽ có gần 2.000 gia đình được hỗ trợ làm nhà.

Với việc cùng lúc thực hiện nhiều giải pháp nên công tác giảm nghèo của Định Hóa đã thu được nhiều kết quả tích cực. Nếu năm 2006, cả huyện có 9.057 hộ nghèo, chiếm 41,6% thì năm 2009 đã giảm xuống xuống còn 5.424 hộ, chiếm 23,2% (năm 2009). Như vậy, trung bình mỗi năm huyện giảm được 4,6% hộ nghèo. Ông Phạm Thái Hanh, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: mục tiêu giảm nghèo của huyện xuống dưới 20% vào năm 2010 của huyện là khả thi. Tuy vậy, tỷ lệ hộ cận nghèo của huyện còn cao, chiếm 20,66% (năm 2009) và có nguy cơ tái nghèo lớn.

Với những đối tượng là hộ nghèo còn lại, công tác giảm nghèo có nhiều khó khăn hơn do phần lớn các đối tượng này có hoàn cảnh đặc biệt, một số hộ nghèo có tâm lý ỷ lại do được hưởng những hỗ trợ, ưu đãi nên không muốn thoát nghèo. Trong thời gian tới, huyện sẽ tập trung hơn nữa các nguồn lực cho công tác xóa đói giảm nghèo, có chính sách quan tâm đến các đối tượng thuộc diện cận nghèo để đảm bảo giảm nghèo bền vững.