Làm sao trị "hung thần” xe buýt?

Xe buýt đóng vai trò quan trọng trong vận tải hành khách công cộng tại các thành phố lớn. Mỗi năm xe buýt đã luân chuyển hàng vạn lượt hành khách trong bối cảnh chúng ta chưa có vận tải bánh sắt trong nội đô.

Bên cạnh những mặt tích cực thì thời gian qua xe buýt cũng để lại nhiều nỗi lo lắng trong công tác bảo đảm ATGT do nhiều trường hợp phóng nhanh, vượt ẩu, gây TNGT, thái độ phục vụ của lái phụ xe... Cũng có nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề hạn chế về hạ tầng như thiếu đường dành riêng cho xe buýt, đặc biệt trong bối cảnh ùn tắc giao thông ở các thành phố lớn xảy ra thường xuyên vào các giờ cao điểm... đã dẫn đến những tai nạn đáng tiếc. 

Xe buýt đang tạo cho người tham gia giao thông tâm lý “tránh voi chẳng xấu mặt nào”. Chủ trương phát triển mạng lưới xe công cộng nhằm giảm ùn tắc giao thông là hoàn toàn đúng, xe buýt mỗi năm đã vận chuyển hàng chục vạn lượt hành khách và hướng tới đối tượng thu nhập thấp như học sinh, sinh viên và một bộ phận cán bộ công nhân viên.

Tuy nhiên cần phải nghiên cứu cách tổ chức cũng như điều hành khoa học để khai thác loại hình vận tải này một cách tốt nhất. Việc quy hoạch luồng tuyến dành cho xe buýt đã hợp lý chưa? Bố trí tài xế chạy các nốt như thế nào? Trong khi mật độ phương tiện tham gia giao thông ngày một đông, ùn tắc xảy ra thường xuyên đã tác động như thế nào đến tâm lý tài xế? Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh được những tác động bên ngoài đối với tài xế xe buýt, nhưng thực trạng giao thông ở nước ta đã tác động nhiều đến tâm lý người tài xế xe buýt là có. Việc quy hoạch cho xe buýt chạy xuyên tâm (vào trung tâm thành phố) như hiện nay đã phù hợp chưa? Sử dụng xe buýt loại 35 đến 80 ghế và chỗ đứng như hiện nay đã phù hợp với điều kiện đường đô thị? Giáo dục đạo đức nghề nghiệp cho lái xe hiện nay ra làm sao? Đòi hỏi những nhà quản lý, khai thác cũng như đội ngũ lái xe phải thực hiện đúng quy chuẩn và phù hợp với điều kiện thực tế.

Trong tương lai gần, cả 2 thành phố lớn sẽ có các tuyến tàu điện trên cao để “chia lửa” với xe buýt. Đến lúc đó các nhà quản lý quy hoạch cũng cần xem xét, lựa chọn phương tiện hợp lý để giảm thiểu ùn tắc giao thông ở các đô thị.