Vướng mắc xung quanh việc đăng kiểm xe tải

Thời gian qua, việc xử lý xe quá khổ, quá tải đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp có hoạt động vận tải. Thêm vào đó, những quy định trong công tác đăng kiểm xe cơ giới cũng đã và đang khiến nhiều chủ phương tiện gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí là không thể đăng kiểm được hoặc nếu muốn thì phải thực hiện nhiều thao tác, gây tốn kém cả về thời gian lẫn tiền bạc…

Ý kiến từ cơ sở

Anh Phạm Công Quý, Giám đốc Công ty CP Xây dựng và Thương mại Quý Ngần, xóm Phố Điệp, xã Tiên Hội (Đại Từ) phản ánh: Công ty tôi hiện có 6 ô tô tải, trong đó có 2 chiếc đã nằm “đắp chiếu” từ nhiều ngày nay do Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (sau đây gọi tắt là giấy đăng kiểm) đã hết thời hạn mà không thể đăng kiểm lại. Nguyên nhân do 2 chiếc xe của anh đều có trọng lượng bản thân (tự trọng) nặng hơn tới 1,5 tấn so với số ghi trong Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật của nhà sản xuất đưa ra, mặc dù 2 chiếc xe này hoàn toàn nguyên bản. Anh Quý cho biết thêm, trước đây, vẫn là chiếc xe này, việc đăng kiểm rất dễ dàng. Trung tâm đăng kiểm chỉ kiểm tra các yếu tố kỹ thuật liên quan đến độ an toàn và lấy luôn trọng lượng xe theo thông số của nhà sản xuất hoặc hồ sơ hoán cải để ghi vào hồ sơ đăng kiểm. Tuy nhiên, từ sau khi cả nước ra quân xử lý xe quá khổ, quá tải thì một trong những yêu cầu bắt buộc là phải cân xe. Lúc này, rất nhiều xe của các hãng khác nhau đều có tự trọng bản thân vượt quá số ghi của nhà sản xuất từ vài tạ đến hàng tấn, khiến việc đăng kiểm trở nên khó khăn.

Ngoài 2 chiếc xe này, anh Quý cũng tỏ rõ sự lo lắng đối với những chiếc xe tải khác của Công ty đã qua hoán cải đều có tự trọng bản thân tăng lên rất nhiều so với con số mà cơ quan chức năng đưa ra mặc dù việc hoán cải đó hoàn toàn tuân thủ theo các quy định về chiều cao, chiều dài, chiều rộng đối với thùng xe. Anh Quý đơn cử với chiếc xe tải hiệu Hyundai của Hàn Quốc, số loại Trago 25ton. Nguyên bản chiếc xe này có tự trọng bản thân nặng 11.750kg, sau hoán cải được phép tăng lên là 14.870kg. Tuy nhiên, sau hoán cải, chiếc xe của anh giờ đem cân thực tế thì trọng lượng lên tới 18.870kg. Anh Quý cho rằng, chiếc thùng xe anh đóng chỉ nặng khoảng 4.000kg, chứ không thể là 7.000kg, bởi thế nhiều khả năng nguyên bản chiếc xe này đã nặng hơn nhiều so với chỉ số mà nhà sản xuất hoặc nhà nhập khẩu đưa ra. Tính đến nay, chiếc xe đã qua 4 lần đăng kiểm, nhưng không lần nào cơ quan đăng kiểm ghi trọng lượng bản thân thực tế của xe mà chỉ ghi trọng lượng bản thân của xe theo hồ sơ hoán cải. Bởi thế, chỉ sau 8 tháng nữa, khi Giấy đăng kiểm hết hạn, thì chiếc xe này của anh sẽ không đủ điều kiện để đăng kiểm định kỳ hoặc nếu muốn thì anh phải đóng lại thùng hàng khác siêu nhẹ để tự trọng bản thân của chiếc xe nằm trong giới hạn cho phép. Cũng chính vì điều này, theo anh T, chủ một doanh nghiệp vận tải ở T.P Thái Nguyên và nhiều chủ xe tải khác, đã có không ít chủ xe tải đã phải ra tỉnh ngoài thuê thùng xe siêu nhẹ để đối phó với việc đăng kiểm, sau đó, họ lại lắp lại thùng xe cũ để đảm bảo sự an toàn trong việc vận chuyển hàng hóa. Điều này không chỉ khiến chủ xe mất thời gian mà còn tốn kém hàng chục triệu đồng cho mỗi lần thuê, tháo lắp thùng để đăng kiểm.

Cơ quan chức năng nói gì?

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, kĩ sư Lê Nam Hưng, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới (Sở Giao thông - Vận tải) cho biết: Trước đây, việc kiểm soát tự trọng của xe khi đăng kiểm cũng đã được cơ quan chức năng thực hiện bằng biện pháp cụ thể là tự trọng của phương tiện tăng lên bao nhiêu thì trừ tải trọng của phương tiện đi bấy nhiêu với nguyên tắc tổng trọng lượng của phương tiện không đổi. Sau đó qui định này được bãi bỏ và việc kiểm soát tự trọng của phương tiện còn thiếu các qui định chặt chẽ cho nên còn có phương tiện có tự trọng vượt quá tự trọng thiết kế của nhà sản xuất khá nhiều nhưng vẫn được kiểm định. Tuy nhiên, theo Công văn số 1211 ngày 22-4-2014 của Cục Đăng kiểm về việc kiểm soát trọng lượng bản thân xe tải thì để tránh việc chủ phương tiện tự ý gia cố phương tiện, thùng hàng để phục vụ mục đích chở hàng quá tải trọng cho phép, Cục Đăng kiểm yêu cầu các đơn vị đăng kiểm phải kiểm tra trọng lượng bản thân thực tế của phương tiện so với số ghi trong các tài liệu kỹ thuật, hồ sơ thiết kế cải tạo… Theo quy định này, các xe chỉ được phép sai số đến 10%, nhưng không quá 300kg cộng với sai số thiết bị cân cho phép là 3%, nếu vượt quá con số này sẽ không được đăng kiểm. Thực tế cho thấy, rất nhiều xe mặc dù không hề cơi nới hay lắp đặt thêm bất cứ thiết bị gì nhưng tự trọng bản thân vẫn vượt quá quy định cho phép. Vì thế, đã không được đăng kiểm.

Trước sự bất cập này, ngày 19-5-2014, Cục Đăng kiểm đã ban hành Công văn số 1641 việc hướng dẫn giải quyết một số vướng mắc trong kiểm định. Theo đó, đối với những xe còn nguyên bản mà tự trọng bản thân thực tế cao hơn so với hồ sơ kỹ thuật thì đơn vị đăng kiểm và chủ phương tiện cùng nhau kiểm tra lập biên bản để đưa vào hồ sơ kỹ thuật của xe. Trọng lượng xe tăng lên bao nhiêu thì hạ tải trọng bấy nhiêu để tổng trọng lượng của phương tiện không thay đổi. Tuy nhiên, với loại xe hoán cải, mặc dù thùng xe được làm đúng theo các chỉ số về chiều cao, chiều dài và chiều rộng vẫn không thuộc đối tượng của Công văn số 1641 này, vì theo qui định về các loại giấy tờ cần thiết khi đưa xe đến kiểm định (Thông tư 56/2012/TT-BGTVT), các Trung tâm Đăng kiểm không có hồ sơ thiết kế cải tạo để kiểm tra, đối chiếu kết cấu của thùng hàng sau cải tạo. Bởi thế, đây vẫn sẽ là rào cản trong việc đăng kiểm đối với những xe đã qua cải tạo. Do đó, nhiều chủ xe cho biết, họ vẫn buộc phải đi thuê thùng xe siêu nhẹ để được đăng kiểm mặc dù biết điều này không đúng quy định của pháp luật (trung bình mỗi lần thuê tháo lắp, cộng với kinh phí đi lại để thuê thùng xe tốn khoảng 10 triệu đồng). Trước thực trạng này, các chủ xe đề nghị cơ quan chức năng cho áp dụng việc đăng kiểm các xe đã qua hoán cải như đối với loại xe còn nguyên bản, nghĩa là nếu tự trọng của xe tăng lên bao nhiêu thì sẽ giảm tải trọng của xe bấy nhiêu theo qui định, như trước đây đã thực hiện. Và theo ông Lê Nam Hưng thì điều này có thể chấp nhận được nhằm tháo gỡ khó khăn cho các chủ xe.

Trước những thay đổi khá nhanh và nhiều trong công tác đăng kiểm xe cơ giới thời gian qua đã khiến nhiều doanh nghiệp, chủ xe không cập nhật được thông tin khiến việc đăng kiểm xe của họ gặp nhiều khó khăn, nên các doanh nghiệp mong muốn, Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới của tỉnh sẽ tăng cường hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền, tránh tình trạng các quy định đã thay đổi nhưng nhiều chủ xe vẫn không nắm được để thực hiện. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng cần tiếp tục kiến nghị để Cục Đăng kiểm có sự điều chỉnh phù hợp cho những loại xe đã qua cải tạo mà vẫn đảm bảo các thông số kỹ thuật được phép đăng kiểm.