Tồn tại gần 20 năm qua, Ngọc Lâm đã trở thành cây cầu phao quan trọng kết nối xóm Ngọc Lâm và một số xóm lân cận thuộc xã Linh Sơn với phường Túc Duyên (TP. Thái Nguyên) qua sông Cầu. Tuy nhiên, mới đây sau khi tiến hành kiểm tra, cơ quan chức năng nhận thấy cây cầu này không đủ điều kiện hoạt động, không đảm bảo an toàn và UBND TP. Thái Nguyên đã ra văn bản đình chỉ hoạt động cầu. Nhưng việc đình chỉ vấp phải sự phản đối của người dân sinh sống hai bên đầu cầu, đặc biệt là ở xóm Ngọc Lâm.
Do những đặc thù về vị trí địa lý nên nhu cầu đi lại, giao thương, vận chuyển hàng hóa của người dân 2 bên bờ sông Cầu ở khu vực này rất lớn. Để đáp ứng nhu cầu đó, năm 2003, người dân xóm Ngọc Lâm đã tự nguyện đóng góp kinh phí xây dựng cầu phao Ngọc Lâm bắc qua sông Cầu.
Cây cầu có chiều dài khoảng 100m, rộng khoảng 1,8m, đã đáp ứng nhu cầu đi lại của hàng nghìn người dân và phục vụ việc vận chuyển rau xanh trồng trên hơn 20ha đất Linh Sơn sang chợ đầu mối Túc Duyên tiêu thụ.
Trước khi làm cầu, người dân xóm Ngọc Lâm đã kiến nghị các cấp chính quyền, cơ quan chức năng. Ngày 12-9-2003, UBND huyện Đồng Hỷ có văn bản số 364/CV-UB đề nghị Sở Giao thông - Vận tải tạo mọi điều kiện giúp đỡ địa phương về thiết kế, thẩm định để triển khai thi công cầu. Tuy nhiên, do vướng mắc về thiết kế, thủ tục, nên người dân đã tự làm cầu mà không có hồ sơ, giấy phép theo quy định.
Từ khi đi vào hoạt động đến nay, cầu đã nhiều lần được duy tu, sửa chữa. Hiện các khung phao đã được làm bằng cốt thép, kết nối với nhau bằng hệ thống dây cáp thép. Lan can cầu bằng trụ thép, cao khoảng 0,8m, kết nối với nhau bằng dây thép. Đường lên xuống đã được đổ bê tông, có lắp đèn chiếu sáng hai bên đầu cầu. Mật độ phương tiện qua lại cầu hiện nay vào khoảng 1.000 lượt xe đạp, xe máy/ngày.
Hiện mật độ phương tiện qua lại cầu phao Ngọc Lâm khoảng 1.000 lượt xe đạp, xe máy/ngày.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Trưởng xóm Ngọc Lâm, người quản lý cầu phao, cho biết: Suốt gần 20 năm qua, cầu hoạt động ổn định, an toàn, không xảy ra trường hợp tai nạn nào. Việc thu phí cầu vẫn giữ ở mức 500-1.000 đồng/xe đạp, xe máy, nhằm lấy kinh phí sửa chữa, bảo dưỡng cầu và nộp vào quỹ xóm.
Để đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ, tháng 5-2022, cơ quan chức năng của TP. Thái Nguyên, phường Túc Duyên và xã Linh Sơn đã tiến hành kiểm tra cầu phao Ngọc Lâm, qua đó chỉ ra: Cầu không có giấy phép đăng ký kinh doanh; không có hồ sơ thiết kế, đăng ký quản lý; bến hai bên cầu không có giấy phép hoạt động bến thủy nội địa theo quy định; trụ lan can han gỉ nhiều chỗ, một số ván gỗ xuống cấp, mục, nứt, gãy; trang bị an toàn có 4 phao tròn, không có áo phao…
Đoàn kiểm tra kết luận: Cầu không đủ điều kiện hoạt động, yêu cầu đại diện quản lý cầu tiến hành các thủ tục theo quy định, khắc phục các tồn tại Đoàn kiểm tra chỉ ra để đảm bảo an toàn giao thông đường thủy. Tiếp đó, tháng 6-2022, UBND TP. Thái Nguyên có văn bản yêu cầu đình chỉ hoạt động cầu phao Ngọc Lâm.
Sau văn bản của UBND TP. Thái Nguyên, người dân xóm Ngọc Lâm đã có kiến nghị, mong muốn tiếp tục duy trì hoạt động của cầu phao. Ông Nguyễn Văn Lợi, Bí thư Chi bộ xóm Ngọc Lâm, cho biết: Cầu phao Ngọc Lâm là công trình của tập thể xóm. Sau gần 20 năm hoạt động, cầu đã chứng minh được độ an toàn và đáp ứng nhu cầu đi lại, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Chúng tôi mong muốn chính quyền địa phương, cơ quan chức năng tiếp tục tạo điều kiện duy trì hoạt động của cầu.
Trong khi đó, theo người dân ở đây nếu không có cầu phao Ngọc Lâm thì họ phải đi thêm quãng đường trên 3km hiện đang xuống cấp mới qua được cầu treo Bến Oánh.
Ngoài ra, theo các cán bộ xóm Ngọc Lâm, khi cơ quan chức năng yêu cầu hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, cấp phép cầu phao Ngọc Lâm, xóm đã nỗ lực thực hiện. Tuy nhiên, cầu đã làm được gần 20 năm, không có hồ sơ thiết kế nên việc xin cấp phép rất khó khăn, thậm chí bất khả thi.
Những kiến nghị, nguyện vọng người dân là chính đáng, tuy nhiên xét theo các quy định hiện hành, cầu phao Ngọc Lâm không đủ điều kiện hoạt động. Vì vậy, đến ngày 11-7-2022, UBND TP. Thái Nguyên tiếp tục có văn bản yêu cầu UBND xã Linh Sơn nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố về đình chỉ cầu phao Ngọc Lâm.
Ông Hoàng Văn Dương, Phó Chủ tịch UBND xã Linh Sơn, cho biết: Mới đây, đại diện Sở Giao thông - Vận tải, UBND TP. Thái Nguyên, UBND xã Linh Sơn và đại diện quản lý cầu phao, xóm Ngọc Lâm đã họp bàn về vấn đề này. Quan điểm của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương là đình chỉ cầu phao cho đến khi đại diện quản lý cầu cung cấp được các giấy tờ pháp lý theo quy định. Tuy nhiên, người dân vẫn có nguyện vọng duy trì hoạt động của cầu. Chúng tôi đang tiếp tục vận động người dân thực hiện theo các quy định của pháp luật.
