Vụ xử phạt đầu tiên về hành vi thao túng trên TTCK

UBCKNN đã ra quyết định số 05 về xử phạt hành chính số tiền 30 triệu đồng đối với bà Nguyễn Diễm Phương Khanh, ở địa chỉ số 31 Trương Định, P.6, Q.3, TP.HCM. Theo đó, căn cứ của việc xử phạt là bà Khanh "Đã vi phạm quy định tại Điểm a, Khoản 1, Điều 28, Nghị định 36/2007/NĐ-CP ngày 8.3.2007 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK". Nghị định 36/2007 quy định, hành vi bị phạt của bà Khanh là hành vi thao túng TTCK ở mức độ thông đồng trong giao dịch chứng khoán, nhằm tạo cung cầu giả tạo. Mức phạt đối với bà Khanh cũng là mức thấp nhất trong khung phạt hành chính đối với loại hành vi này (cao nhất đối với cá nhân là 50 triệu đồng).

Theo tìm hiểu của chúng tôi, bà Nguyễn Diễm Phương Khanh là thành viên Hội đồng quản trị (HĐQT) của Công ty cổ phần đầu tư Lili - một công ty được thành lập tháng 4.2006, "hoạt động trong lĩnh vực đầu tư tài chính dài hạn" (theo thư ngỏ của Chủ tịch HĐQT). HĐQT của công ty này cũng chỉ có 3 người (một chủ tịch, hai thành viên), tổng số nhân viên của công ty là 15 người. Thông tin từ trang web của Công ty Lili cho biết: "Vốn điều lệ hiện nay của Lili là 250 tỉ đồng. Trong thời gian tới (khoảng tháng 5.2007), sẽ thay đổi giấy phép kinh doanh với vốn điều lệ là 700 tỉ đồng, với số vốn thực góp là 650 tỉ đồng. Theo kế hoạch, sẽ tăng vốn điều lệ gấp nhiều lần so với số vốn hiện tại thông qua việc phát hành thêm cổ phần để huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài". Trang web của công ty này cũng công bố công khai một số cổ phiếu thuộc danh mục đã đầu tư của Lili như: ACB, Sacombank, Techcombank, Thủy điện Vĩnh Sơn Sông Hinh, Nhiệt điện Phả Lại, Vinamilk...

Các NĐT nói gì ?

Chị Vũ Thị Kim Dung, NĐT trên sàn Thăng Long nhận xét: "Phạt 30 triệu là hơi ít, chắc có lẽ là người đầu tiên nên họ còn nương tay chăng? Theo tôi, những vụ việc trên phải được đăng tải công khai (ý nói công khai chi tiết về hành vi thao túng thị trường - PV) trên các phương tiện thông tin đại chúng để các NĐT còn cảnh giác với những thủ đoạn tinh vi trên". Một NĐT khác cũng ở sàn Thăng Long - anh Nguyễn Văn Thắng nói: "Mức xử phạt mà UBCKNN đưa ra là quá nhẹ. Nếu quy tội ra, NĐT này không những làm thị trường đảo lộn mà còn làm các NĐT khác thiệt hại rất nhiều tiền. Chỉ vì mục đích của một cá nhân mà làm ảnh hưởng đến một tập thể. Làm lũng đoạn thị trường lẽ ra phải xử mức phạt cao hơn mới làm gương cho kẻ khác".

Theo các NĐT, mức phạt hành chính chỉ 30 triệu đồng sẽ là "nhẹ hều" đối với hành vi thao túng TTCK và đặc biệt lại xử phạt đối với những nhân vật là đại gia, lắm tiền nhiều của thì mức phạt tiền đó càng không có ý nghĩa gì. Anh Trần Thanh Vân, NĐT trên sàn Kim Long bình luận: "Rõ ràng đây là một loại "mafia mới" xuất hiện trên TTCK. Số tiền họ sinh lợi bất chính từ làm giá cổ phiếu có thể lên tới hàng trăm triệu, hàng tỉ đồng, lớn hơn gấp rất nhiều lần so với 30 triệu đồng tiền phạt. Chúng tôi - những NĐT nhỏ lẻ, mới tham gia thị trường chính là nạn nhân phải gánh chịu mua cổ phiếu với giá ảo".

Nhận định của các chuyên gia

Trái với phản ứng gay gắt của các NĐT, anh Quách Mạnh Hào, Trưởng phòng Phân tích Công ty chứng khoán Thăng Long nhận xét: "Đây là hành vi sai phạm về mặt đạo đức kinh doanh. Trong trường hợp này, không loại trừ NĐT biết nhưng vẫn cố tình vi phạm, vì họ cân nhắc giữa cái được và cái mất, cái nào có lợi hơn thì họ sẵn sàng làm. Luật đã ban hành, các nhà quản lý không thể thay đổi luật pháp một sớm, một chiều".

Một số chuyên gia có kinh nghiệm về chứng khoán khác đều thừa nhận việc xử phạt tiền với mức độ 30 triệu đồng khó có tác dụng răn đe đối với hành vi thao túng TTCK. Một quan chức của UBCKNN cũng thừa nhận việc này nhưng cho biết: "Việc hành xử trên TTCK phải tuân theo luật pháp và việc xử phạt cũng vậy: họ vi phạm ở mức nào thì chỉ có thể xử phạt hành chính đúng ở mức đó mà thôi". Tổng giám đốc một công ty quản lý quỹ lại có một cái nhìn khác về vụ xử phạt thao túng TTCK đầu tiên này: "Vấn đề quan trọng là đã tìm ra được một trường hợp vi phạm và có bằng chứng để xử phạt. Trường hợp này sẽ là tiền lệ để xem xét mức độ nặng nhẹ để mang tính răn đe cho những trường hợp tương tự sau này". Nhận xét về ý kiến cho rằng phạt tiền 30 triệu đồng là không đủ mạnh để răn đe hành vi thao túng TTCK, ông này nói: "Thực ra có xử phạt mức cao hơn nữa, thậm chí là cao nhất là 50 triệu đồng thì cũng không phải là một số tiền lớn để răn đe. Vấn đề quan trọng là việc đã phát hiện được và đưa việc này ra công khai chứ không phải chỉ là việc phạt tiền".