Khu Gang thép Thái Nguyên trước đây nay là Công ty Gang thép Thái Nguyên đã được khởi công xây dựng năm 1959, là một khu liên hợp luyện kim khép kín từ khai thác quặng sắt, than mỡ, luyện cốc, thiêu kết, luyện gang, luyện thép và cán thép. Ngày 29-11-1963, mẻ gang đầu tiên đã ra lò từ lò cao số 1.
Năm 2000, thực hiện Quyết định số 860/QĐ-TTg ngày 09-9-2000, với sự quan tâm của 2 Chính phủ Việt Nam và Trung Quốc, Dự án cải tạo kỹ thuật Gang thép Thái Nguyên với tổng mức đầu tư trên 690 tỷ đồng, nhằm đầu tư cải tạo kỹ thuật Gang thép Thái Nguyên tạo năng lực sản xuất 240.000 tấn phôi thép/năm từ nguồn nguyên liệu trong nước.
Sau khi hoàn thành Dự án cải tạo kỹ thuật giai đoạn I; ngày 29-11-2002, Công ty Gang thép Thái Nguyên khởi công xây dựng nhà máy cán thép công suất 300.000 tấn/năm, với công nghệ tiên tiến, thiết bị hiện đại của Italia có tổng mức đầu tư trên 479 tỷ đồng; nhằm sử dụng tối đa phôi thép do Công ty sản xuất và nâng công suất cán thép của Công ty lên gần 600.000 tấn/năm.
Trong những năm qua Công ty Gang thép Thái Nguyên đã phát huy sức mạnh nội lực, khai thác có hiệu quả các mối quan hệ quốc tế, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, vượt qua khó khăn, triệt để thực hành tiết kiệm; sắp xếp lại tổ chức, tinh giản lao động, thực hiện cổ phần hoá doanh nghiệp; đầu tư cải tạo kỹ thuật, đổi mới và hiện đại hoá thiết bị công nghệ, tích cực áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm tăng năng suất lao động, tăng sản lượng, nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, đưa ra thị trường những sản phẩm với giá cạnh tranh tạo nên giá trị gia tăng thêm hàng trăm tỷ đồng/năm; việc tạo ra giá trị tăng thêm cao đã giúp cho Gang thép Thái Nguyên ổn định sản xuất, đẩy mạnh đầu tư phát triển.
Sản phẩm thép của Gang thép Thái Nguyên với thương hiệu TISCO, được quản lý chất lượng theo hệ thống tiêu chuẩn Quốc tế ISO 9001: 2000, đã sử dụng xây dựng các công trình trọng điểm của đất nước như: Xây dựng các nhà máy thuỷ điện, các nhà cao ốc, các cầu có trọng tải lớn và đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới như: Indonexia, Lào, Campuchia, Malaisia, Nhật Bản, Canada, Bắc ---âu và đang xâm nhập thị trường Mỹ. Hình ảnh, thương hiệu TISCO là niềm tự hào của đội ngũ công nhân Gang thép Thái Nguyên, đã trở lên thân thuộc với người tiêu dùng trong nước và quốc tế; đến với các bản làng vùng sâu vùng xa của cực nam Trung bộ-Tây Nguyên, các tỉnh trung du miền núi phía Bắc.
Với những giải pháp tổng hợp nêu trên, Công ty đã ổn định phát triển sản xuất, đảm bảo việc làm và không ngừng cải thiện đời sống của cán bộ, công nhân viên. Nhịp độ tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước, mức tăng trưởng bình quân hàng năm từ 15-20%.
Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty Gang thép Thái Nguyên năm 2006 so với năm 2001 phát triển toàn diện, giá trị sản xuất công nghiệp tăng 81,99%; sản lượng thép cán tăng 91,48%; doanh thu tăng 3,3 lần; nộp ngân sách (thuế) tăng 5,26 lần; thu nhập của 1 CNVC tăng 2 lần, hiệu quả sản xuất kinh doanh: Lãi tăng 5 lần; lao động giảm từ 13.050 người năm 2000 xuống còn 6.290 người (30-6-2007), giảm tuyệt đối 6.770 người.
9 tháng đầu năm 2007, sản xuất kinh doanh của Công ty Gang thép Thái Nguyên tiếp tục tăng trưởng: Giá trị sản xuất công nghiệp tăng 31% so với cùng kỳ năm 2006, sản lượng thép cán tăng 25%, tiêu thụ tăng 17,5%, nộp ngân sách (thuế) tăng 55,6%, thu nhập của CNVC tăng 10% so với cùng kỳ năm 2006; sản xuất kinh doanh lãi trên 45 tỷ đồng. Do sản xuất tăng trưởng, có hiệu quả, tạo điều kiện cho Công ty thực hiện Dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn 2 và các dự án nhỏ lẻ khác.
Dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên là dự án nhóm A, được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương cho phép đầu tư tại văn bản số 342/TTg-CN ngày 01-4-2005. Hội đồng quản trị Tổng công ty Thép Việt Nam đã ký Quyết định số 684/QĐ-ĐT ngày 5-10-2005 phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi và giao cho Công ty gang thép Thái Nguyên làm chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án; là 1 trong 7 dự án chủ yếu của ngành Thép Việt Nam giai đoạn 2007-2015.
Mục tiêu của dự án giai đoạn 2 này là: Đầu tư phát triển thượng nguồn, khai thác quặng sắt trong nước, sản xuất phôi thép cung cấp cho các nhà máy cán thép của Gang thép Thái Nguyên đảm bảo sản xuất có hiệu quả. Dự án được đầu tư tại 2 khu vực:
Khai thác và tuyển khoáng tại mỏ quặng sắt Tiến Bộ thuộc huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.
Dây chuyền công nghệ luyện kim tại khu vực Lưu xá, phường Cam giá, T.P Thái Nguyên.
Có công suất thiết kế toàn bộ dây chuyền công nghệ là 500.000 tấn phôi thép/năm, qui cách 120 x 120 mm và 150 x 150 mm, dài 1200 mm. Gồm các hạng mục sau:
+ Khai thác mỏ sắt Tiến Bộ 600.000 tấn/năm quặng sắt giàu (từ 1.200.000T/năm quặng nguyên khai).
+ Máy thiêu kết công suất: 967.200 tấn/năm
+ Lò cao luyện gang: 543.200 tấn/năm
+ Lò thổi luyện thép 50 tấn/mẻ, lò tinh luyện 55 tấn/mẻ, lò trộn nước gang 600 tấn/mẻ và 01 máy đúc liên tục 4 dòng bán kính trong 8 m, đảm bảo năng lực sản xuất 500.000 tấn phôi thép/năm và một số công trình phục vụ, phụ trợ, như: Trạm Ô xy 6500 m3/giờ. Lò luyện cốc 45 buồng, sản lượng 300.000 tấn cốc luyện kim/năm, bãi nguyên liệu, đường bộ, đường sắt, thiết bị vận chuyển, cấp điện, cấp, thoát nước, thông tin liên lạc… Tổng mức đầu tư 3.843,673 tỉ đồng (tương đương 242,6 triệu USD) từ nguồn vốn của Gang thép Thái Nguyên, vốn vay tín dụng đầu tư phát triển, vốn vay thương mại quốc tế. Dự án được thực hiện trong 30 tháng kể từ ngày khởi công.
Dự án được chia thành nhiều gói thầu, trong đó có 2 gói thầu EPC về dây chuyền sản xuất luyện kim và khai thác chế biến quặng sắt. Gói thầu số 1 dây chuyền sản xuất luyện kim Lưu Xá với tổng mức đầu tư 161 triệu USD. Được tổ chức đấu thầu quốc tế rộng rãi, qua 2 giai đoạn, có sơ tuyển. Công ty Gang thép Thái Nguyên đã chọn nhà thầu: Công ty Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Ngày 12-7-2007 hai bên đã chính thức ký hợp đồng thực hiện dự án; hợp đồng có hiệu lực từ ngày 03-9-2007.
Một khó khăn lớn đối với Công ty Gang thép Thái Nguyên trong quá trình thực hiện dự án: Đây là dự án lớn nhất từ trước đến nay đối với ngành Thép Việt Nam cả về qui mô và tổng đầu tư; trong thời gian tới Công ty vừa phải đảm bảo sản xuất tăng trưởng có hiệu quả, thực hiện đổi mới phát triển doanh nghiệp, cổ phần hoá toàn công ty vào năm 2008 vừa phải phối hợp với các nhà thầu để đưa công trình dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá vào sản xuất đầu năm 2010 vừa triển khai thực hiện gói thầu EPC số 2- Khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Tiến Bộ để đưa mỏ vào khai thác cuối năm 2009 đồng bộ với cả dự án; trong lúc kinh nghiệm về quản lý và giám sát dự án lớn chưa nhiều.
Song với truyền thống lao động cần cù, dũng cảm và sáng tạo, đội ngũ công nhân viên Gang thép Thái Nguyên khắc phục khó khăn, siêng năng học tập, giải quyết kịp thời các tồn tại phát sinh trong quá trình thực hiện dự án. Để hoàn thành mục tiêu trên Công ty thực hiện tốt các cam kết đã ký kết trong hợp đồng và tạo điều kiện thuận lợi có thể để các nhà thầu, cơ quan tư vấn, giám sát trong nước và quốc tế hoàn thành nhiệm vụ. Với kinh nghiệm và khả năng của mình Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại Luyện kim Trung Quốc sẽ hoàn thành công trình đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng. Xây dựng công trình, lắp đặt dây chuyền sản xuất luyện kim khu vực Lưu Xá trở thành mẫu mực của sự hợp tác giữa 2 đơn vị trong thời kỳ mới, góp phần tô thắm thêm tình hữu nghị Việt-Trung.
Với sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Công Thương, Tổng công ty Thép Việt Nam, sự tạo điều kiện của các bộ, ngành Trung ương, sự giúp đỡ của tỉnh Thái Nguyên và của các nhà thầu, đơn vị bạn, Dự án đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn 2- Gang thép Thái Nguyên sẽ được hoàn thành đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng, sớm khai thác có hiệu quả vốn đầu tư, đưa sản xuất của Công ty phát triển vững chắc trong cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần tích cực vào sự phát triển của ngành Thép Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá-hiện đại hoá đất nước.
