Tại phiên họp chất vấn của đại biểu Quốc hội ngày 30-5-2008, đại biểu Nguyễn Văn Thời, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên đã chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) về việc các Ngân hàng (NH) không cho vay đối với các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu, kể cả đối với các dự án đã được ngân hàng và doanh nghiệp ký kết hợp đồng gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Tại phiên chất vấn, Thống đốc NHNNVN đã tiếp thu ý kiến của đại biểu Nguyễn Văn Thời và hứa sẽ đến làm việc tại Thái Nguyên và trả lời trong vòng 10 ngày.
Ngày 3-6, NHNN đã cử Đoàn công tác do đồng chí Vụ trưởng Tín dụng đến làm việc với UBND tỉnh TN, NHNN Chi nhánh TN, các ngân hàng thương mại (NHTM) trên địa bàn và Công ty TNG - là nơi đại biểu Nguyễn Văn Thời đang công tác, là doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong vay vốn ngân hàng. Qua làm việc cho thấy: Công ty TNG là doanh nghiệp sản xuất hàng may mặc xuất khẩu có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất tỉnh TN. Công ty đã và đang có quan hệ tín dụng với Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (NHĐT&PTVN); Ngân hàng Công thương Việt Nam (NHCTVN) Chi nhánh TN. Tổng hạn mức tín dụng đến 30-5-2008 mà 2 Chi nhánh trên cho Công ty vay là 197,089 tỷ đồng, trong đó hạn mức tín dụng ngắn hạn là 125 tỷ đồng và dài hạn là 72,089 tỷ đồng. Việc Công ty vay vốn cho dự án đầu tư xây dựng Nhà máy may tại khu công nghiệp Sông Công được chia làm 2 giai đoạn. NHĐT&PT đã luôn dành sự ưu tiên số 1 trong tài trợ vốn cho dự án đầu tư cũng như cho vay vốn lưu động trong hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) của Công ty. Giai đoạn I, giá trị hợp đồng cho vay là vốn là 78 tỷ 918 triệu đồng; giá trị quyết toán của dự án xin vay là 69.227 triệu đồng; giá trị đã vay để thanh toán nhà thầu là 64.870 triệu đồng. Dự án đã hoàn thành và đưa vào sản xuất từ tháng 5-2007. Đến nay thời hạn giải ngân theo hợp đồng đã hết hiệu lực. NHĐT&PT không nhận được ý kiến đề nghị của Công ty về việc vay vốn của dự án. Giai đoạn II đang thực hiện, tổng số tiền cho vay tối đa bao gồm cả ngoại tệ quy đổi là 72,089 tỷ đồng (tương đương với 70% vốn đầu tư). Trong hợp đồng tín dụng, Công ty TNG cam kết sẽ thực hiện phát hành cổ phiếu tăng vốn trong năm 2007 để bổ sung vốn kinh doanh, đảm bảo cân đối tài chính và có đủ vốn tự có 30% tham gia dự án theo cam kết. NHĐT&PT giải ngân vốn vay theo đúng tiến độ thực hiện dự án. Trong trường hợp tổng vốn đầu tư tăng, Công ty sẽ dùng vốn tự có hoặc huy động từ các nguồn khác để đảm bảo cam kết vốn tham gia dự án. Tuy nhiên, đến 31-5-2008, Công ty TNG vẫn chưa thu xếp được vốn tự có theo cam kết, mặc dù NH đã đôn đốc nhiều lần. Tuy Công ty TNG chưa thực hiện theo đúng cam kết nhưng NGĐT&PT vẫn luôn tạo mọi điều kiện, dành ưu tiên tài trợ vốn cho Công ty. Đến nay, NHĐT&PT đã giải ngân cho dự án với tổng số tiền 47,659 tỷ đồng theo hạn mức đã cam kết, nhưng chưa cho vay là 24,430 tỷ đồng vì Công ty không thực hiện đúng cam kết.
Về vốn vay lưu động phục vụ SXKD và tài sản đảm bảo nợ vay vốn lưu động, ngân hàng đã phê duyệt hạn mức năm 2008 là 70 tỷ đồng (tăng 16 tỷ đồng so với năm trước). Trên thực tế, Ngân hàng luôn tạo điều kiện để Công ty vay hết hạn mức được duyệt.
Tại Chi nhánh NHCTTN, trên cơ sở kết quả hoạt động năm 2007 của báo cáo tài chính đã được kiểm toán độc lập và căn cứ vào kế hoạch SXKD năm 2008 của Công ty, NHCTTN đã cân nhắc và xác định hạn mức cho vay ở mức độ hợp lý. Mặc dù các điều kiện vay vốn của Công ty như tài sản; tình hình tài chính, nhất là vốn lưu động chưa đủ điều kiện, nhưng trong khi chờ NHCTVN trả lời thì Ngân hàng Công thương vẫn duy trì hạn mức năm 2007 đối với Công ty và đến 30-5-2008, Tổng Giám đốc NHCTVN đã phê duyệt hạn mức tín dụng cho Công ty là 60 tỷ đồng, thời hạn áp dụng đến 30-4-2009.
Như vậy, các Ngân hàng trên địa bàn luôn giúp đỡ tạo điều kiện hết mức đối với Công ty để Công ty thực hiện dự án đầu tư theo đúng tiến độ và đảm bảo hoạt động SXKD. Tuy nhiên, những kiến nghị của đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thời về việc tăng hạn mức cho vay ngắn hạn năm 2008 cho Công ty và được vay tiếp vốn đầu tư cho dự án theo hợp đồng đã ký để thanh toán cho nhà thầu, Đoàn Công tác đã yêu cầu NHNN Thái Nguyên làm đầu mối chỉ đạo NHĐT&PTTN,NHCTTN rà soát, thẩm định lại lần nữa đề nghị của Công ty; những khó khăn, việc chậm phát hành cổ phiếu để báo cáo UBND tỉnh TN. Nếu Công ty hoạt động kinh doanh có hiệu quả, năng lực tài chính tốt, có thị trường tiêu thụ sản phẩm tốt thì các ngân hàng có thể xem xét tăng hạn mức cho vay cho đơn vị.
Ngày 11-6, đồng chí Nguyễn Văn Phi, Giám đốc NHNNTN và lãnh đạo Chi nhánh NHĐT&PT, NHCTTN đã có cuộc làm việc với ông Nguyễn Văn Thời, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty TNG và các thành viên của Công ty. Qua xem xét thực tế hoạt động SXKD của Công ty và báo cáo của hai NHTM trên cho thấy, hiện tại Công ty có gặp nhiều khó khăn về vốn để thanh toán cho một số nhà thầu, vốn lưu động cho sản xuất mặt hàng xuất khẩu, trong đó vấn đề “nóng” nhất là giải quyết tiền lương cho 6.000 lao động với số tiền 9 tỷ đồng, trong khi các đơn hàng xuất chưa thanh toán kịp thời. Bên cạnh đó, các Ngân hàng thương mại cũng đang gặp khó khăn do vốn huy động tại địa phương rất thấp (đến 30-5, NHĐT&PT nguồn vốn huy động tăng trưởng âm, tín dụng tăng 7%; NHCT nguồn vốn tăng 1,66%, dư nợ tăng 15,39%). Để giải quyết được bài toán trên, đồng chí Nguyễn Văn Phi, Giám đốc NHNNTN mong muốn Công ty TNG nói riêng và các doanh nghiệp nói chung nên chia sẻ cùng với các NHTM. Ngân hàng luôn coi các doanh nghiệp là bạn đồng hành, nhưng cũng không thể vượt qua mọi nguyên tắc. Tuy nhiên, đứng trước khó khăn của Công ty TNG, các ngân hàng cũng không thể đứng ngoài cuộc và cũng không thể giải quyết vượt quá thẩm quyền cho phép. NHNN và các NHTM sẽ tiếp tục đề xuất với Thống đốc NHNNVN; NHĐT&PTVN, NHCTVN để có hướng nhằm tháo gỡ khó khăn trước mắt cho Công ty là giải quyết vốn vay thanh toán tiền lương và sau đó là các đề nghị khác của Công ty theo hướng tích cực nhất.
