Những diễn biến thuận lợi của thị trường thế giới cũng như sức ép bù lỗ quá lớn trong bối cảnh hội nhập đã khiến liên Bộ Tài chính - Công Thương chính thức cho phép doanh nghiệp đầu mối được tự định giá xăng dầu kể từ hôm qua, 16/9.
Điều này đồng nghĩa với việc giá xăng dầu trong nước từ nay sẽ được điều chỉnh bám sát diễn biến của thị trường thế giới. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn phải đăng ký giá bán xăng dầu với Tổ giám sát liên Bộ Tài chính - Công Thương trước thời điểm điều chỉnh giá 3 ngày (tính theo ngày làm việc). Trường hợp Tổ giám sát Liên Bộ phát hiện mức giá do doanh nghiệp xăng dầu đầu mối đăng ký bất hợp lý hoặc do điều kiện kinh tế, xã hội chưa cho phép điều chỉnh thì sẽ thông báo lại cho các doanh nghiệp xăng đầu mối bằng văn bản.
Sau thời điểm doanh nghiệp xăng dầu đầu mối đăng ký giá bán lẻ xăng 3 ngày, nếu Tổ giám sát Liên Bộ không có ý kiến phản hồi, doanh nghiệp được quyền tổ chức bán hàng theo giá và thời điểm triển khai bán hàng như đã đăng ký.
Liên tục trong nhiều ngày qua, giá dầu thế giới giảm mạnh do những dấu hiệu suy thoái của kinh tế Mỹ và toàn cầu, khiến nhu cầu xăng dầu suy giảm. Đặc biệt, sau sự sụp đổ của ngân hàng lớn thứ 4 nước Mỹ hôm qua, giá dầu thế giới hiện đã giảm xuống gần 90 USD/thùng, mức thấp nhất trong vòng hơn 8 tháng qua.
Đây là cơ sở cho quyết định giảm giá 450 đồng/lít với mặt hàng diesel kể từ 11 giờ hôm nay, 16/9 xuống 15.500 đồng/lít với diesel 0,05S và 15.450 đồng/lít với diesel 0,025S. Các mặt hàng khác như xăng, dầu hoả, dầu ma-dút...vẫn giữ nguyên giá bán.
Tại cuộc họp với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối sáng nay, Thứ trưởng Trần Xuân Hà cho biết, đây là thời điểm thuận lợi để công bố áp dụng cơ chế thị trường đối với giá xăng dầu.
Trả lời câu hỏi của báo chí về thời gian bù lỗ cho những khoản lỗ kinh doanh xăng dầu của các doanh nghiệp trong 7 tháng đầu năm 2008, ông Hà cho biết, hiện nay với sản phẩm xăng do các doanh nghiệp đầu mối phải thực hiện dự trữ lưu thông tối thiểu 20 ngày và thực hiện chỉ đạo tinh thần chung có tăng mức dự trữ lưu thông lên cao hơn nữa nên lượng hàng tồn kho với mặt hàng xăng còn nhiều. Các mặt hàng tồn kho này mua theo giá của những tháng trước đây nên ở giá cao. Vì vậy, chính sách của Chính phủ là tạm ứng từ ngân sách để các doanh nghiệp bù đắp nguồn vốn đảm bảo kinh doanh. Còn trách nhiệm của các doanh nghiệp phải có tích luỹ để hoàn trả vốn của nhà nước.
"Mặt bằng chung mỗi một doanh nghiệp có khác nhau. Doanh nghiệp lớn thì lượng nhập hàng tồn kho càng nhiều, có những doanh nghiệp mức này không lớn lắm. Chúng tôi sẽ làm việc cụ thể với từng tổng công ty xem lượng hàng tồn kho là bao nhiêu, mức bù bao nhiêu. Trường hợp đến hết năm 2008 bù đắp hết được phần lỗ đó là điều rất đáng mừng. Những DN thực sự khó khăn có số lỗ lớn sẽ phải cùng với các DN phải tính toán hoàn trả dần cho nhà nước trong năm 2008 này." - ông Hà nói.
Trước băn khoăn về thời hạn báo cáo của doanh nghiệp là 3 ngày làm việc (không kể ngày lễ, thứ 7 và chủ nhật) trước khi chính thức áp dụng giá mới, trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới từng ngày, ông Hà cho biết, liên Bộ Tài chính - Công Thương sẽ phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp đầu mối trong việc chuẩn bị phương án điều chỉnh và xử lý những vấn đề liên quan, nếu có những bất cập phát sinh sẽ xem xét điều chỉnh.
Cũng theo ông Hà, mặt hàng kinh doanh xăng dầu là mặt hàng nhà nước quản lý, nên các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối phải có trách nhiệm đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước trong cả trường hợp tăng và giảm giá bán. Những trường hợp doanh nghiệp điều chỉnh không hợp lý sẽ bị xử lý. Chẳng hạn, giá xăng dầu trên thị trường thế giới giảm nhưng doanh nghiệp không tự động đăng ký điều chỉnh giảm giá, liên Bộ Tài chính - Công Thương có quyền thông báo tới các doanh nghiệp để buộc các doanh nghiệp phải giảm giá...