Vì nhiều lý do như đất nông nghiệp bị thu hẹp, máy cày mini xuống đồng… nhiều nông dân ở Thái Nguyên đã bán trâu, thịt trâu bán lấy tiền mua máy cày hoặc sắm nông cụ khác… Không là “đầu cơ nghiệp” nhưng con trâu vẫn có giá trị giúp nông dân giảm nghèo, đó là cách chuyển hướng sang chăn nuôi lấy thực phẩm hoặc lấy da, sừng, móng làm nguyên liệu cho ngành da giày và các ngành thủ công mỹ nghệ khác.
Với 246,68 ha đất trồng cỏ, bãi chăn thả và 53.541 ha đất đồi núi của tỉnh có thể kết hợp trồng rừng và trồng cỏ để chăn nuôi đại gia súc, đó được coi là một trong những điều kiện thuận lợi để Thái Nguyên phát triển đàn trâu, từng bước đưa đàn trâu thành vùng chăn nuôi tập trung, trở thành ngành sản xuất chính, tạo thêm việc làm, có thu nhập ổn định cho người nông dân. Song do thiếu sự quan tâm đầu tư của đơn vị chức năng người nông dân vẫn chăn thả quảng canh, quy mô nhỏ lẻ từ 1 đến 2 con/hộ, chuồng trại sơ sài, trên 55% số hộ chăn nuôi trâu trên nền đất, chuồng làm bằng cột tre, mái lá và chưa đảm bảo vệ sinh, nên trong vòng 20 năm trở lại đây, trọng lượng trâu đã giảm khoảng hơn 100 kg/con, hiện trọng lượng trung bình còn: Trâu đực nặng 305,43kg/con; trâu cái nặng 293,92 kg/con, sức sinh sản của trâu cái cũng thưa hơn, nhiều trâu cái chu kỳ sinh sản từ 19 đến 24 tháng/lứa.
Để đàn trâu phát triển cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng nhu cầu thực phẩm cho thị trường, từ năm 2006, Sở Nông nghiệp – PTNT đã tổ chức tập huấn cho 950 lượt người về kỹ thuật chăn nuôi trâu sinh sản, trâu thịt, trâu đực giống và hướng dẫn cho nông dân cách trồng cỏ, chế biến thức ăn thô xanh cho trâu; 25 cán bộ kỹ thuật, cán bộ khuyến nông được đào tạo về công tác quản lý giống trâu; 13 mô hình chăn nuôi trâu đực giống; 10 mô hình chăn nuôi trâu trang trại quy mô 10 nái trở lên; 10 mô hình trồng và chế biến thức ăn thô xanh cho chăn nuôi trâu; 60 mô hình chăn nuôi trâu đực giống theo chương trình cải tiến nâng cao chất lượng giống trâu thịt
Nhờ quan tâm bằng chính sách cụ thể, đến nay đàn trâu của Thái Nguyên đã có sự hồi phục trở lại cả về tầm vóc, khả năng sinh sản. Những trâu đực giống tốt có trọng lượng từ 500 đến 600 kg/con được lựa chọn giữ lại làm giống. Cùng đó, giống trâu đực giống Murrah hệ F1 được lai tạo với trâu nái địa phương đạt kết quả tốt, đưa trọng lượng trâu lai tăng lên từ 1 đến 1,3 lần so với trâu thuần địa phương; tỷ lệ thịt xẻ tăng từ 50 đến 52%; trọng lượng nghé sơ sinh tăng từ 19 đến 20 kg/con trước đây lên từ 23 đến 24 kg/con hiện nay; nghé 12 tháng tuổi trọng lượng tăng từ tăng từ 138 đến 142 kg/con lên từ 155 đến 160 kg/con hiện nay. Nhiều nông hộ đã chú ý hơn tới việc đầu tư cho phát triển đàn trâu thương phẩm, điển hình như gia đình ông Ma Công Sự, xóm Bản Bắc (Diềm Mặc - Định Hoá) nuôi 42 con trâu. Gia đình ông Hoàng Văn Sơn, xóm Đồng Tác (Tràng Xá - Võ Nhai) nuôi 18 trâu sinh sản… Ông Nguyễn Quang Huân, cán bộ Phòng Chăn nuôi – Thuỷ sản (Sở Nông nghiệp - PTNT) cho biết: Chăn nuôi trâu thương phẩm đang là một trong những hướng xoá giảm hộ nghèo của tỉnh, hiện toàn tỉnh có 19 trang trại chăn nuôi trâu có quy mô từ 5 đến 21 trâu sinh sản, nhiều nhất là huyện Phổ Yên có 8 trang trại.
