Là một tỉnh miền núi nằm trong vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, Thái Nguyên có tổng số 188 xã, phường, thị trấn, trong đó có 21 xã vùng cao, 102 xã vùng núi, còn lại là các xã Trung du và đồng bằng. Với tổng diện tích đất nông nghiệp gần 95.000ha, bằng 26% diện tích đất tự nhiên.
Với Thái Nguyên, đây là thời vụ sản xuất khó khăn nhất, vì lượng mưa không đáng kể, độ ẩm không khí thấp, nguồn sinh thuỷ cạn kiệt nên có ảnh hưởng trực tiếp tới thời vụ. Từ nắm chắc quy luật này, sau mưa bão hàng năm UBND tỉnh đã chỉ đạo cho đơn vị chức năng đóng, đậy cửa cống giữ nước tại các công trình thuỷ lợi lớn, nhỏ, bảo đảm đủ lượng nước cần thiết tưới cho cây trồng vụ Đông. Điển hình là các công trình lớn như¬: Hồ Núi Cốc có khả năng t¬ưới cho 12.000ha đất sản xuất của Thái Nguyên và tỉnh tỉnh Bắc Giang; hồ Bảo Linh (Định Hoá) có khả năng tư¬ới cho 740ha; hồ Gò Miếu (Đại Từ) có khả năng tư¬ới 854ha; hồ Quán Chẽ (Võ Nhai) có khả năng tưới cho 360 ha; hồ Suối Lạnh (Phổ Yên) có khả năng tư¬ới cho 335ha; hồ Gềnh Chè (T.X Sông Công) có khả năng tưới cho 359ha… Qua kiểm tra hiện trạng công trình của Sở Nông nghiệp - PTNT: Trong tổng số 1.145 công trình thuỷ lợi hiện có đều lưu giữ được lượng nước đúng yêu cầu chỉ đạo, song lượng nước tưới mới đáp ứng được 23.500ha, đạt 70% so với diện tích cần tưới. Trong 396 hồ có 58 hồ chứa đáp ứng t¬ưới cho diện tích từ 30ha trở lên, 338 hồ chứa đáp ứng t¬ưới cho diện tích d¬ưới 30ha. Cùng đó là 504 đập dâng, có 52 công trình đ¬ược xây dựng kiên cố với diện tích t¬ưới thiết kế đạt trên 30ha, 300 công trình đập xây dựng kiên cố có diện tích t¬ưới dư¬ới 30ha và 203 phai đập tạm có khả năng cung cấp n¬ước tư¬ới cho diện tích từ d¬ưới 10 ha.
Từ các công trình hồ, đập dâng trữ n¬ước, ngành Nông nghiệp của tỉnh đã xây dựng đ¬ược 247 trạm bơm các loại, trong đó có 207 trạm bơm điện, 35 trạm bơm dầu, còn lại là các trạm thuỷ luân. Rồi từ đây, n¬ước được điều tiết về t¬ưới cho các cánh đồng thông qua hệ thống kênh t¬ưới với tổng chiều dài hơn 2.706km, trong đó hơn 1.263km kênh mương tưới đã được xây dựng kiên cố… Điển hình là hệ thống đại thuỷ nông Núi Cốc có chiều dài 461,794km, Nhà nư¬ớc đã xây dựng kiên cố đ¬ược 289,686km… Để khai thác nguồn nước sản xuất có hiệu quả, tại các xã, phường, thị trấn còn thành lập được 35 HTX dịch vụ thuỷ lợi, 248 tổ thuỷ nông. Còn trên những diện tích đất sản xuất ở xa nguồn nước, nhiều người dân chủ động xây dựng ao chứa nhỏ, đào giếng khoan hoặc tận dụng nước từ các khe lạch bơm tưới phục vụ sản xuất. Cũng theo số liệu tổng hợp của Sở Nông nghiệp - PTNT, tại 9 huyện, thị và thành phố, nông dân đã tự mua sắm đư¬ợc 57.325 máy bơm n¬ước, trong đó có 55.715 máy bơm nước chạy điện và 1.610 máy bơm n¬ước chạy động cơ nổ.
…Mùa khô đã bắt đầu, trên các cánh đồng của Phổ Yên, Đại Từ và các xã phía Nam thành phố, ngô vụ đông đã lên xanh. Và trên các nương chè của Thái Nguyên, nhiều diện tích được bà con cúp tán sớm dành cho thu hái vụ Đông. Nước đã trữ trong công trình hồ, đập, hệ thống kênh mương dẫn được các địa phương tổ chức cho nông dân cùng tu sửa, nạo vét… bảo đảm có đủ lượng nước tưới cần thiết cho cây trồng vụ Đông.
