Đó là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng trong buổi họp báo chiều ngày 7/10, tại Hà Nội.
Theo Bộ trưởng, Bộ Công Thương hiện đang chỉ đạo Tập đoàn điện lực VN (EVN) khẩn trương hoàn chỉnh phương án giá điện và cơ chế giá điện theo thị trường để Bộ và tổ công tác liên ngành xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ trong quý IV/2008.
Giá điện chưa được cập nhật sau 3 năm
Theo Bộ Công Thương, biểu giá điện hiện tại đã được xây dựng theo các số liệu của năm 2005, trình Chính phủ xem xét phê duyệt trong năm 2006 và áp dụng từ 1/1/2007. Như vậy biểu giá hiện tại chưa được cập nhật sau hơn 3 năm. Trong khi đó, sau 2 năm áp dụng, biểu giá điện đã bộc lộ nhiều bất cập như: chưa tách biệt được chi phí thực tế cho từng khâu phát, truyền tải, phân phối và bán lẻ điện; Giá bán điện chưa phản ảnh hết chi phí của các khâu; Không có cơ chế điều chỉnh linh hoạt làm cho giá điện luôn không theo kịp các biến động thông số đầu vào, gây cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh điện có cân bằng tài chính không đảm bảo, không khuyến khích được đầu tư mới vào sản xuất điện, gây thiếu điện và dẫn đến tình hình cắt điện tràn lan trong thời gian qua.
Ngoài ra, giá điện của VN hiện đang ở mức thấp nhất khu vực Đông Nam Á nên không khuyến khích tiết kiệm sử dụng điện mà còn thu hút đầu tư vào VN các dây chuyền sản xuất công nghệ lạc hậu, tiêu tốn nhiều năng lượng và gây ô nhiễm môi trường.
Sẽ điều chỉnh giá bán điện bình quân
Theo Bộ trưởng, nước ta đang điều hành nền kinh tế theo cơ chế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa. Điều này được hiểu là các mặt hàng do các doanh nghiệp cung ứng ra thị trường có giá bán phải bù đắp được chi phí sản xuất và có lợi nhuận. Đơn cử như giá xăng dầu, sau nhiều năm được bao cấp, dẫn đến tình hình buôn lậu xăng dầu qua biên giới, Nhà nước bù lỗ lớn nhưng nay Chính phủ đã từng bước điều chỉnh giá xăng dầu theo cơ chế thị trường.
Với giá điện cũng không nằm ngoài chủ trương trên của Chính phủ. Tuy nhiên, đây là mặt hàng có tác động lớn đến đời sống, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nên phương án điều chỉnh giá điện phải có tính toán kỹ để Chính phủ xem xét và nhận được sự đồng thuận của nhân dân.
Theo đó, biểu giá điện 2009 đang được EVN xây dựng phải đáp ứng các mục tiêu hiệu quả về kinh tế xã hội, công bằng về xã hội, khả thi về tài chính. Như vậy, giá điện phải ở mức hợp lý nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất của các cơ cở sử dụng điện và của toàn xã hội. Cơ cấu giá điện cần đảm bảo thực hiện được chính sách xã hội của Chính phủ là bù giá đúng cho các đổi tượng sử dụng điện là người nghèo, người có thu nhập thấp, phù hợp với tình hình kinh tế xã hội của đất nước và thu nhập của nhân dân.
Mặt khác, giá điện phải được xây dựng phản ánh đúng chi phí cho sản xuất kinh doanh điện, đảm bảo cho các đơn vị phát điện, truyền tải, phân phối bán lẻ điện có đủ doanh thu với lợi nhuận hợp lý để duy trì được cân bằng tài chính lành mạnh và có tích lũy cho phát triển hệ thống điện bền vững trong tương lai.
Hơn nữa, để chuẩn bị cho việc đưa thị trường điện vào hoạt động, giá bán diện 2009 cũng cần được xây dựng đáp ứng các yêu cầu của cơ chế thị trường như: biểu giá điện phản ánh đúng chi phí thực tế theo thị trường, từng bước xóa bỏ bù chéo giữa các khách hàng trong giá điện; Có cơ chế điều chỉnh linh hoạt, kịp thời giá điện khi có biến động các yếu tố đầu vào hình thành giá như giá nhiên liệu, tỷ giá hối đoái, chỉ số giá tiêu dùng…
Nhìn chung trong phương án giá điện năm 2009 đề xuất việc điều chỉnh giá bán điện bình quân. Tuy nhiên, mức tăng cụ thể bao nhiêu, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các Bộ/ngành cân nhắc trên cơ sở xem xét cải thiện dần tình hình tài chính của từng khâu phát điện, truyền tải, phân phối điện và giá bán lẻ điện; đồng thời xem xét giảm thiểu tác động của việc điều chỉnh giá đến tình hình lạm phát trên cơ sở đó sẽ trình Chính phủ.
Bên cạnh đó, việc thực hiện chính sách của Chính phủ hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người có thu nhập thấp sẽ được thực hiện thông qua việc thiết kế lại biểu giá điện bậc thang một cách hợp lý để hỗ trợ đúng đối tượng, không tràn lan…
“Trong năm 2009, việc điều chỉnh giá điện là không thể tránh khỏi” – Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng kết luận.
