Là xã vùng cao, vùng ATK của huyện Võ Nhai, Liên Minh có 920 hộ, trên 4.000 nhân khẩu, trong đó đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm 52%. Trong kháng chiến, nhân dân các dân tộc trong xã một lòng theo Đảng, trong thời bình người dân lại sát cánh bên nhau xây dựng một cuộc sống ấm no…
Từ trục đường Đình Cả - Bình Long, chúng tôi qua cây cầu treo vắt ngang dòng sông Dong để về xã Liên Minh, huyện Võ Nhai. Đầu xuân, nhưng không khí lao động ở vùng đất lắm đồi, nhiều dốc này đã chộn rộn, tất bật những bước chân của đồng bào đi dọn nương trồng rừng. Bí thư Đảng uỷ xã, đồng chí Hoàng Xuân Nguyên cho biết: Theo kế hoạch năm 2009 này, xã Liên Minh sẽ trồng mới 110 ha rừng; 95 ha sắn; 15 ha chè cành và gieo cấy 332 ha lúa, trồng 234 ha ngô, phấn đấu đạt sản lượng lương thực cây có hạt trên 2.524 tấn. Về chăn nuôi, xã duy trì ổn định đàn trâu ở số lượng 1.760 con, đàn bò 125 con, đàn lợn 2.650 con, phấn đấu đến cuối năm đạt sản lượng thịt hơi 250 tấn...
Trong "hành trình lịch sử" của vùng đất xã Liên Minh, nhờ có nhiều núi non, sông, suối ngăn cách, địa hình hiểm trở nên những năm đất nước kháng chiến, vùng đất này đã xuất hiện những người con ưu tú của cách mạng. Cụ Triệu Mùi Pham, xóm Ngọc Mỹ là một điển hình. Ngày kháng chiến cụ Pham là một cô bé gan dạ, dấu lá thư cách mạng vượt qua hàng rào đồn bốt, với những lính canh, lính tuần. Rồi ngay dưới chân một ngọn đồi thuộc xóm Vang, còn lưu lại tấm bia do Bảo tàng Thái Nguyên xây dựng. Trên bia có ghi rõ dòng chữ: "Nơi đây Bác Hồ, Chính phủ lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp năm 1947"... Cũng trong những năm tháng đất nước khó khăn, xã Liên Minh còn được huyện Võ Nhai xây dựng thành một HTX điển hình toàn huyện.
Tự hào bởi các bậc tiền nhân ở đây đã làm nên tiếng thơm lưu danh trên trang sử, nhưng khi bắt tay vào phong trào xoá đói giảm nghèo thì cháu con mấy đời nay còn bươn trải, gập gợi với chồng chất khó khăn. Trình độ dân trí hạn chế, kinh nghiệm sản xuất thiếu, vốn đầu tư không có nên bao năm đánh vật với xoá đói giảm nghèo, là bấy nhiêu năm đồng bào các dân tộc ở đây phải trải nghiệm với những bài học đắt giá. Bà Nguyễn Thị Thành, con gái của người gõ mõ gác cửa rừng những năm kháng chiến đã tâm sự với chúng tôi: Đồng bào vùng cao xã Liên Minh cần cù, chịu khó lao động, nhưng cái nghèo thì bao năm rồi cứ bám riết vào cuộc sống con người. Còn bà Nguyễn Thị Nhường, người nhiều năm gắn bó với phong trào phụ nữ của xã cho biết: Cán bộ Nhà nước hết đưa cây mơ lai về vận động đồng bào trồng xoá đói. Khi quả ra lại hò nhau chặt, chuyển đổi sang trồng cây hồng... Lấn bấn mãi với mấy loại cây ăn quả mà lối thoát nghèo chưa thấy, đồng bào chuyển sang trồng cây tre lấy măng...
Qua câu chuyện chúng tôi biết, ngay ở vùng đất nghèo này có không ít người say mê với đồi cây, mồ hôi đổ ra mục vai áo mà gia đình chưa hết khó. Tất cả cũng vì con đường vào xóm, bản chưa thông, hàng hóa khó luân chuyển, sự giao lưu của đồng bào cũng bị hạn chế lại trong lũng núi.
Rồi... thông qua các dự án, xã Liên Minh được Nhà nước cấp vốn xây dựng cầu treo sang đường huyện; mở thông đường qua đèo Nhâu sang xã Văn Hán (Đồng Hỷ). Hơn 5 năm trước, những con ngầm động mưa là tràn thành lũ được trị thuỷ, đó là ngầm Nà Hạc, Làng Thâm, Đèo Bó và ngầm Gốc Đa. Khi đồng bào tận mắt thấy giá trị lợi ích của những tuyến đường mới mở, những cây cầu, đoạn ngầm tràn kiên cố đã về vận động nhau, cùng góp công làm đường về bản rộng hơn, điển hình như bản Kẹ, bản Nho và Khuôn Đã... đồng bào người cuốc, người xẻng cùng mở đường cho xe ô tô vào tận trung tâm của bản.
Bà Nguyễn Thị Phòng, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Đồng bào các dân tộc vùng cao phải được tận mắt trông thấy hiệu quả việc cán bộ làm, mới chịu làm theo. Nên ở đây mỗi cán bộ đều phải gương mẫu, đi trước các phong trào, rồi vận động người trong gia đình, họ tộc cùng làm theo. Đặc biệt mỗi năm, xã tổ chức được hàng chục lớp tập huấn chuyển giao KHKT trồng trọt, chăn nuôi, kinh nghiệm làm ăn cho hàng nghìn lượt người. Qua đó trình độ canh tác của đồng bào được nâng cao, đời sống của người dân được cải thiện. Hiện trong xã còn gần 40% số hộ nghèo; hơn 6% số hộ cận nghèo. Đặc biệt, người dân ở các xóm Khuôn Nang, Khuôn Đã, xóm Nác, xóm Kẹ vẫn còn phải dùng đèn dầu thắp sáng.
Hỏi chuyện xoá đói giảm nghèo, bà Nông Thị Nhuộm, xóm Nhân đã vui vẻ nói với chúng tôi: So với mươi năm trước, đời sống của người dân xã Liên Minh đã đổi thay nhiều lắm. Tiếng là nghèo nhưng không có nhà ai đứt bữa hoặc còn độn sắn với cơm.
Vâng, tôi hiểu: Trong khó khăn, cán bộ nhân dân nơi đây đã cùng đồng lòng vượt khó, ngay như năm 2008 vừa qua, 7 hộ nghèo được bà con giúp sức cùng xoá nhà dột nát. 32 hộ được Nhà nước hỗ trợ tiền mua máy cày, máy cắt; 26 hộ được hỗ trợ tiền phát triển kinh tế đồi rừng; 20 hộ được hỗ trợ mua trâu, bò sinh sản; 249 hộ được hỗ trợ tiền điện máy bơm phục vụ sản xuất. Tuyến đường xóm Nác cũng mới được nghiệm thu đua vào sử dụng; tuyến đường Thâm - Nho, Khuôn Đã bắt đầu khởi công...
Vùng đất xã Liên Minh đang thức dậy, đổi mới. Mong một ngày không xa, đời sống của người dân nơi đây sẽ hết nghèo.
