Người nông dân nay đã khác xưa nhiều, họ không chỉ chịu thương chịu khó, hay lam hay làm mà còn năng động, nhạy bén trong việc phát triển kinh tế gia đình. Nhiều nông dân không chỉ thóat nghèo mà còn trở thành “triệu phú” với số vốn trong tay lên tới hàng trăm triệu đồng nhờ phát triển các mô hình chăn nuôi, trồng trọt, kinh tế tổng hợp… đạt hiệu quả cao.
Tuy nhiên, họ không đơn phương khi thực hiện những khát vọng làm giàu, bên cạnh họ còn có những người bạn đồng hành là các cán bộ khuyến nông, khuyến lâm… thường xuyên gần gũi, giúp đỡ và định hướng cho họ trên con đường phát triển kinh tế.
Chúng tôi thật sự thích thú khi nghe các cán bộ khuyến nông ở huyện Đồng Hỷ kể về các mô hình kinh tế yêu cầu kỹ thuật cao mà Trạm Khuyến nông huyện đã thực hiện thành công trên địa bàn trong thời gian qua như: Mô hình nuôi tôm càng xanh, cá rô phi dòng Ghíp, chăn nuôi gà Ai Cập, nuôi giun quế; nuôi ngan pháp, ong mật, nuôi vịt chuyên trứng Kakicambell, thỏ ngoại, chăn nuôi lợn nái ngoại theo hướng trang trại, đưa giống dê Bách Thảo, bò lai Sind về cải tạo đàn gia súc ở ở các địa phương vùng sâu, vùng xa…
Cán bộ, lãnh đạo ở Trạm Khuyến nông huyện Đồng Hỷ đều thông suốt mục tiêu: Xây dựng mô hình là phương pháp tích cực để thuyết phục người dân đưa các giống cây, con mới vào sản xuất; giúp người dân có cơ sở để lựa chọn các giống mới có năng suất và chất lượng tốt thay thế dần các giống cũ, nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập. Hàng năm, Trạm đều xây dựng và thực hiện từ 15-20 mô hình, ô mẫu trình diễn. Trong thực hiện mô hình sự thành - bại là điều khó tránh khỏi, nhưng điều đáng ghi nhận ở Trạm Khuyến nông huyện Đồng Hỷ là đã mạnh dạn, tích cực đưa những mô hình rất mới mẻ vào thí điểm tại địa phương và đạt được những thành công bước đầu, qua đó đã làm chuyển biến dần nhận thức và tập quán chăn nuôi lạc hậu; tạo điều kiện cho các hộ nông dân ứng dụng tiến bộ KHKT mới vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng bền vững, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Mô hình chăn nuôi theo hướng trang trại ngày càng phát triển, toàn huyện hiện có 48 trang trại chăn nuôi (bao gồm cả trang trại chăn nuôi gia công). Tiêu biểu như mô hình chăn nuôi lợn nái ngoại của gia đình ông Lê Văn Khánh ở xã Linh Sơn, ông Nguyễn Văn Hòa ở thị trấn Chùa Hang cho thu nhập trên 200 triệu đồng/năm... Đối với cây lương thực, thực phẩm Trạm đã xây dựng các mô hình trình diễn giống lúa, ngô mới như: Giống lúa Syn6, Hương thơm số1; Q ưu số 1…; các giống ngô NK 4.300, ngô nếp MX2, MX4…
Từ sự thành công của các mô hình, cùng với sự khuyến cáo thường xuyên đã thúc đẩy phong trào trồng lúa, ngô lai trên tất cả các xã, thị trấn trong huyện. diện tích gieo cấy lúa lai giờ đã chiếm trên 10%; ngô lai trên 95% diện tích. Ngoài ra, Trạm còn khuyến cáo nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, góp phần giảm giá thành, giảm công lao động trên cùng một đơn vị diện tích như: Gieo mạ trên đất bột có tưới; gieo mạ dày xúc có che phủ nilông, ở vụ xuân đã có gần 100% số hộ áp dụng; kỹ thuật làm ngô bầu; gieo mạ trên khay nhựa mềm ném mạ thay cấy, số hộ áp dụng chiếm khoảng 25% diện tích; bón phân cân đối cho cây trồng, chuyển đổi đất 1 vụ thành 2-3 vụ trong năm… Nhờ đó, huyện Đồng Hỷ đã thực hiện thành công mô hình cánh đồng 50 triệu đồng/ha tại hầu hết các xã trong huyện; tiếp tục khuyến cáo nông dân mở rộng diện tích cánh đồng đạt trên 100 triệu đồng/ha.
Tuy nhiên, Trạm Khuyến nông Đồng Hỷ cũng thẳng thắn nhìn nhận, bên cạnh những thành công thì nội dung khuyến nông vẫn còn hẹp, phân tán, chủ yếu mới chỉ tập trung vào việc hướng dẫn chuyển giao tiến bộ KHKT nông -lâm nghiệp. Còn hạn chế trong khuyến cáo xây dựng các mô hình tổng hợp, gắn trồng trọt với chăn nuôi, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, khuyến nông xây dựng quan hệ sản xuất hàng hóa kiểu mới, có hiệu quả trong cơ chế thị trường với nền kinh tế nhiều thành phần Vai trò liên kết bốn nhà (Nhà nước - nhà khoa học - nhà nông - nhà doanh nghiệp), còn hạn chế ở khâu liên kết với nhà doanh nghiệp… Điều quan trọng là Trạm đã chỉ ra được tồn tại, để phân tích nguyên nhân, đề ra giải pháp, để người nông dân có thể được hưởng lợi từ chính những thành công đó, nhanh chóng thóat nghèo vươn lên làm giàu chính đáng.
