- Các loại sữa bột từ hai ngày nay bắt đầu tăng giá đáng kể. Điều lạ là ngay sau khi Bộ Tài chính có quyết định tăng thuế sữa tươi, thì đối tượng tăng giá lại là sữa bột.
Nhiều nghi ngờ đặt ra, có phải các DN sữa bột đã nhân cơ hội này để "tát nước theo mưa", còn người tiêu dùng vốn "sính" sữa ngoại nên đắt cũng phải mua?
Khi Bộ Nông nghiệp - PTNT kiến nghị về việc tăng thuế nhập khẩu sữa, rất nhiều ý kiến lo ngại tăng thuế sẽ khiến giá sữa ngoại tăng theo. Chính vì những lo ngại này, Bộ Tài chính đã quyết định duy trì mức thuế rất thấp cho sữa bột với hy vọng giúp các DN giảm chi phí đầu vào, không tăng giá bán.
Tát nước theo mưa
Chị Linh Mai ở Cầu Giấy (Hà Nội) hôm qua (9/3) ra chợ Thành Công để mua sữa XO số 4 cho con trai gần 2 tuổi, quá bất ngờ khi chủ cửa hàng thông báo giá sữa đã tăng thêm 28.000 đồng/hộp, từ 302.000 lên 330.000 đồng hộp 900g.
Chị bán hàng thông báo, giá các loại sữa khác của Abbott, Neslte... cũng tăng khoảng 5%. Mấy hôm trước, chị Mai mới nghe phong thanh chuyện tăng thuế sữa, song, đinh ninh là giá sữa bột không bị ảnh hưởng nhiều nên bỏ qua việc mua dự trữ, bây giờ thấy tiếc hùi hụi.
Giá sữa bột nhập ngoại đã tăng lên 4-5%. Ảnh chụp tại cửa hàng số 216 phố Tây Sơn chiều 10/3
Chủ một cửa hàng sữa ở phố Ngọc Hà cho biết, một số công ty sữa đã thông báo tăng giá sữa, bất kể đó là sữa tươi hay sữa bột, trong khi quyết định tăng thuế của Bộ Tài chính chỉ nhắm vào sữa tươi.
Khảo sát tại thị trường Hà Nội cho thấy, các đại lý kinh doanh sữa bột đã đồng loạt dán biển giá mới cho các mặt hàng của Abbott, XO, Friso. Nhìn chung, giá các loại sữa bột tăng khoảng 4-5%.
Tin từ Bộ Công Thương cho thấy, trong tháng 2/2009, giá nguyên liệu sữa nhập khẩu tiếp tục giảm 100 USD/tấn, ở mức từ 1.750-1.900 USD/tấn.
Giá sữa nội ổn định, riêng một số loại sữa nhập ngoại, giá bán lẻ trên thị trường có xu hướng tăng. Cụ thể, các sản phẩm của Abbott tăng 5-7%, sữa cho người tiểu đường tăng 5%, sữa Hươu cao cổ, sữa dành cho phụ nữ mang thai tăng 4%...
Chẳng hạn, sữa Enfagrow cho trẻ trên 1 tuổi tăng từ 290.000 lên 304.000 hộp 900g; sữa Nan của Nestle loại 900g cho trẻ trên 1 tuổi cũng tăng từ 320.000 tăng lên 336.000; sữa Gain Plus Advance IQ 3, loại 900g tăng từ 295.000 lên 307.000 đồng. Sữa Pedia Sure hộp 900 gam, trước giá 357.000 nay lên 366.000 đồng.
Một chuyên gia trong ngành sữa cho rằng, tâm lý người tiêu dùng Việt
Cùng với Neslte, Dumex và một số hãng khác của Hàn Quốc, Nhật Bản, các công ty nước ngoài chiếm gần 60% thị trường sữa bột trong nước. Ghi nhận của chúng tôi, khoảng 80% số mặt hàng sữa bột nhập ngoại đã tăng giá. Trong khi đó, một số hãng khác như Dumex... cho biết, tất cả các nhãn sữa của hãng này sẽ không tăng giá bán ít nhất đến hết tháng 5/2009.
Có sự nhầm lẫn?
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Tuấn Khải, Giám đốc Công ty CP Sữa Quốc tế, cho rằng, giá sữa tươi mà các DN đang thu mua không giảm đáng kể (ở mức 7.200 đồng/kg), và so với giá nhập khẩu là quá cao. Giá này lại không được hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT), thành ra DN phải chi tới 8.000 đồng/kg, vì nông dân không có hoá đơn đỏ nên công ty không thể hoàn thuế VAT được.
Trong khi đó, sữa bột nhập khẩu được trả chậm 45-60 ngày, còn mua sữa tươi phải trả trong vòng 15 ngày. Hơn nữa, việc thu mua sữa tươi phức tạp, mất nhiều công sức về quản lý, hệ thống thu mua tốn kém, kiểm soát chất lượng vất vả. Chính vì vậy, việc nhập sữa bột về chế biến được các DN coi là tối ưu, vừa dễ làm, vừa dễ thu lời.
Song, thuế nhập khẩu sữa tươi bắt đầu tăng, đồng nghĩa với việc các DN tập trung vào mặt hàng sữa bột, nơi đang cho lợi nhuận cao hơn bao giờ hết.
Thậm chí, giám đốc một công ty sữa phía Bắc bức xúc nói, việc đánh thuế sữa tươi chẳng khách nào bốc nhầm thuốc, bởi không ai dại gì mà nhập sữa tươi, nhất là khi thuế lại tăng tới 20%. Nhờ mức thuế 3-7%, các DN chế biến thời gian tới sẽ còn tăng cường nhập sữa bột về hoàn nguyên nhằm hưởng lợi nhuận cao nữa. Người tiêu dùng thiệt, còn nông dân nuôi bò còn đáng lo ngại hơn.
Trao đổi với báo giới, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cũng cho rằng, nếu chỉ nâng thuế sữa tươi mà không điều chỉnh thuế sữa bột thì chưa thật thỏa đáng.
Ông Nguyễn Đăng Vang, Phó Chủ nhiệm Ủy ban KH-CN và Môi trường của Quốc hội, lập luận, việc tăng thuế như thế nào cần cân nhắc đến việc cân bằng lợi ích của cả 3 bên: người tiêu dùng, chăn nuôi và sản xuất. Trong đó, phải coi người tiêu dùng là trung tâm, bởi không có thị trường sẽ không có sản xuất.
Để lành mạnh hoá thị trường phải có sự vào cuộc của Bộ Tài chính, mà cụ thể là Tổng cục Thuế. Bởi trước khi đóng thuế, các DN buộc phải có báo cáo tài chính về doanh thu, lợi nhuận. Khi đó, cơ quan nhà nước sẽ biết chính xác cơ cấu giá thành, trong đó có giá nhập khẩu là bao nhiêu.
Phía DN chế biến sữa trong nước, ông Nguyễn Tuấn Khải kiến nghị, nên đánh thuế sữa nguyên liệu nhập khẩu ở mức 70% so với cam kết của WTO. Thông qua nguồn thuế thu được, hỗ trợ nông dân để bà có bán giá sữa tươi thấp hơn 3.000-4.000 đồng/kg so với hiện nay, đến khi sữa nhập khẩu giá cao sẽ bãi bỏ hỗ trợ.
Đồng thời, đề nghị Nhà nước không thu thuế VAT sản phẩm bán ra dùng sữa tươi trong nước. Nói cách khác, Nhà nước cho khấu trừ thuế VAT giống như đầu vào là sữa bột, bằng chứng từ thu mua sữa tươi, thay cho hoá đơn đỏ.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn từng khẳng định, “Nhà nước không coi thuế từ sữa là nguồn thu chính. Mà điều quan trọng là chính sách thuế đó giúp cho người dân Việt
