Với lợi thế về quỹ đất, hệ thống giao thông, điện, nước, nguyên liệu đầu vào và nguồn lực lao động, Thái Nguyên đang có nhiều điều kiện để hình thành các khu, cụm công nghiệp tập trung. Tuy nhiên, để phát triển một cách bền vững, đòi hỏi công tác quy hoạch các khu, cụm công nghiệp phải mang tính bền vững, lâu dài.
Từ những năm 60 của thế kỷ trước, Thái Nguyên đã được chọn để quy hoạch xây dựng Khu công nghiệp (KCN) Gang thép-KCN luyện kim lớn nhất của cả nước. Sau đó, KCN Gò Đầm (Sông Công) cũng được hình thành. Năm 1996, Chính phủ đã cho phép Thái Nguyên quy hoạch xây dựng KCN luyện kim Lưu Xá và KCN Sông Công. Đến nay, cùng với KCN Điềm Thuỵ (Phú Bình) và KCN Nam Phổ Yên, Thái Nguyên đang sở hữu hàng chục KCN lớn nhỏ, có sức hút đầu tư khá mạnh mẽ.
Về điều kiện, Thái Nguyên đang là một tỉnh lý tưởng để xây dựng các khu, cụm công nghiệp tập trung. Hiện tại, tỉnh đang dành khoảng 10.000ha đất sạch để thu hút đầu tư, trong đó hầu hết là đất công nghiệp. Hệ thống giao thông nội tỉnh và liên vùng của Thái Nguyên khá phong phú với Quốc lộ 3, Quốc lộ 37, Quốc lộ 1B, đường cao tốc nối với Hà Nội, đường sắt, đường sông cơ bản đã và đang hoàn thiện. Thái Nguyên có Nhà máy nhiệt điện cùng hệ thống đường dây tải điện, trạm biến áp công suất lớn; có hồ Núi Cốc cùng hệ thống sông, suối dày đặc là điều kiện cung cấp nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt thuận tiện.
Tỉnh có trữ lượng khoáng sản (quặng sắt, titan, chì, kẽm, than, đá vôi…) lớn, là nguồn nguyên liệu đầu vào lý tưởng cho ngành công nghiệp chế biến. Thái Nguyên còn là tỉnh trọng điểm của cả nước về đào tạo nhân lực với hàng chục trường đại học, cao đẳng… Hơn thế nữa, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Thái Nguyên đang có những bước bứt phá mạnh mẽ. Tất cả những điều kiện đó đòi hỏi công tác quy hoạch tổng thể kinh tế-xã hội, nhất là quy hoạch các khu, cụm công nghiệp của tỉnh phải thực sự phù hợp, phát huy hết tiềm năng, thế mạnh địa phương.
Trong quy hoạch định hướng phát triển các khu, cụm công nghiệp tập trung của tỉnh đến năm 2020 cho thấy, ngoài quỹ đất sạch, các nhà quy hoạch cũng đã tính tới vùng đệm cho KCN. Tức là dành ra một quỹ đất liền kề KCN, bình thường vẫn có thể canh tác nông nghiệp, nhưng khi cần đến sẵn sàng thu hồi để mở rộng KCN. Trong các KCN tập trung có bố trí lựa chọn xây dựng một KCN điểm, đạt các tiêu chuẩn quốc gia, có thể lôi kéo được các nhà đầu tư lớn, các tập đoàn kinh tế xuyên quốc gia tới đầu tư vào những lĩnh vực công nghiệp quan trọng để tạo vị thế cho tỉnh. Cùng với đó, tiếp tục mở rộng diện tích, đầu tư hoàn chỉnh kết cấu hạ tầng, tăng tỷ lệ lấp đầy dự án trong các KCN đã quy hoạch và xây dựng.
Đối với từng KCN, tỉnh cũng đã có quy hoạch cụ thể phù hợp trên cơ sở quy hoạch chung toàn tỉnh và toàn ngành công nghiệp. Cùng với đó, tại mỗi một địa phương, tỉnh cũng đã chọn những vị trí thuận lợi để quy hoạch các khu, cụm công nghiệp tiêu biểu, tạo môi trường thu hút đầu tư rộng khắp. Võ Nhai có KCN La Hiên (200ha), nằm sát Quốc lộ 1B; Phổ Yên xây dựng thêm KCN Bãi Bông (200ha), nằm gần đường sắt, tuyến Quốc lộ 3 và đường cao tốc Hà Nội-Thái Nguyên; Thành phố Thái Nguyên có KCN phía Tây (200ha) là KCN sạch và công nghệ cao; Thị xã Sông Công xây dựng thêm KCN nhỏ Khuynh Thạch (20ha); Phú Lương hình thành 3 KCN nhỏ là: Sơn Cẩm, Phấn Mễ và Động Đạt nằm sát Quốc lộ 3; Định Hoá với 4 KCN nhỏ: Trung Hội, Kim Sơn, Tân Thịnh và Bảo Cường; Phú Bình với KCN Điềm Thuỵ, KCN nhỏ Kha Sơn và Úc Sơn… Các KCN này đều được quy hoạch và định hướng phát triển trên cơ sở khai thác và phát huy tối đa tiềm năng thế mạnh của từng địa phương, có tính đến khả năng phát triển nhiều năm sau của địa phương đó và của cả tỉnh.
