Giải pháp đẩy nhanh tiến độ thu tiền sử dụng đất

Quyết tâm của Thái Nguyên là sẽ hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm nay, trong đó có khoản thu từ tiền sử dụng đất là 145 tỷ đồng. Giải pháp để hoàn thành chỉ tiêu trên đã được đưa ra: đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng các khu dân cư đã quy hoạch; giải quyết dứt điểm tình trạng "cò mồi"…

So với cùng kỳ năm trước, năm nay thu ngân sách từ khoản thu cấp quyền sử dụng đất của Thái Nguyên đạt khá cao, nhưng so với dự toán năm còn phải phấn đấu nhiều. Tính đến hết tháng 8-2009 đã thực hiện thu được trên 99 tỷ 980 triệu đồng, so với dự toán tỉnh giao đạt 69% kế hoạch năm; so với cùng kỳ đạt 142%. 

Thu tiền cấp quyền sử dụng đất là chỉ tiêu luôn được các ngành chức năng quan tâm. Bởi khoản thu này theo cơ chế được trích lại cho các địa phương để đầu tư xây dựng các công trình theo kế hoạch hàng năm của mỗi đơn vị…Từ đó, các địa phương cũng rất tích cực quy hoạch, triển khai đấu giá đất để tăng thu ngân sách tại địa phương. Vài năm gần đây, khoản thu từ nguồn này thường đạt rất thấp trong những tháng đầu năm do công tác quy hoạch, đấu giá đất triển khai chậm, hoặc cầm chừng để "nghe ngóng" xem có sự thay đổi về giá cả hay không? Bên cạnh đó là những vướng mắc, khó khăn về bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB), thị trường đất đai không sôi động, nhu cầu người mua không nhiều; cơ sở hạ tầng chưa có nên cũng không thu hút được người mua. Vì vậy, năm nay, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương triển khai công tác đấu giá ngay từ đầu năm. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã cho tỉnh vay 300 tỷ đồng để cho các địa phương vay thực hiện công tác BTGPMB và xây dựng cơ sở hạ tầng trước khi đấu giá nhằm tăng giá trị tiền sử dụng đất và thu hút người mua. Qua đó, các địa phương đã triển khai tích cực công tác đấu giá để thu vào ngân sách.

Chị Lã Thị Sửu, Phó Phòng Tài chính -Kế hoạch thành phố Thái Nguyên (TPTN) cho biết: Năm nay, thành phố dự kiến tổ chức đấu giá 580 ô đất ở 7 khu dân cư. Đến tháng 9-2009, thành phố đã thực hiện đấu giá được 197 ô đất với số tiền thu được trên 52 tỷ 514 triệu đồng. Từ nay đến cuối năm, thành phố sẽ tiếp tục tổ chức đấu giá 383 ô đất còn lại nên khả năng hoàn thành kế hoạch thu từ nguồn tiền sử dụng đất thông qua đấu giá với kế hoạch được giao là 69 tỷ đồng "nằm trong tầm tay".

Huyện Phú Lương, ông Nghiêm Xuân Nguyên, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết, đến hết tháng 8/2009, huyện cũng đã hoàn thành kế hoạch được giao về thu tiền sử dụng đất thông qua đấu giá (4 tỷ đồng), từ nay đến cuối năm huyện sẽ tổ chức bán đấu giá 20 ô đất ở một số xã, phấn đấu thu thêm 1,5 tỷ đồng. Còn anh Hoàng Đức Khánh, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ nhà, đất tỉnh cũng rất khả quan thông báo: Trung tâm đã quy hoạch được 4 khu dân cư (KDC), trong đó có KDC số 6 phường Thịnh Đán giai đoạn I. Hiện nay, Trung tâm đã cơ bản hàn thiện xây dựng cơ sở hạ tầng. Mặc dù chưa thông tin rộng rãi nhưng lượng người đến tìm hiểu để mua đất cũng khá đông. Trung tâm dự kiến sẽ thu khoảng 30 tỷ đồng từ bán đấu giá từ KDC này. Song, bên cạnh những địa phương đã hoàn thành chỉ tiêu thu này, cũng có những đơn vị còn đang gặp khó khăn như huyện Phú Bình, Phổ Yên, Đại Từ…

 Đơn cử ở Phú Bình: Dự kiến đấu giá trên 100 ô đất ở KDC số 1 thị trấn Hương Sơn, nhưng đến thời điểm này chưa đấu giá được do công tác giải phóng mặt bằng chưa xong. Hoặc như huyện Phổ Yên, theo ông Lê Thanh Tuyết, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Năm 2009, có tới 70% số xã và thị trấn đều có quy hoạch khu dân cư với 800 ô đất dự kiến bán đấu giá. Tuy nhiên, đến thời điểm này mới thu được trên 7 tỷ đồng/17 tỷ đồng kế hoạch huyện giao; vướng mắc chung cũng là do chưa GPMB. 

Qua tìm hiểu thực tế chúng tôi được biết, khó khăn chung của các địa phương vẫn là công tác BTGPMB; một số khu đất đã thu hồi GPMB nhưng người dân có đất không chịu nhận tiền đền bù; có khu đất đã quy hoạch nhưng vẫn bị xâm canh, xâm cư. Mặc dù so với mọi năm, nhu cầu người mua có tăng lên nhưng cũng chỉ  tập trung ở những nơi đất có vị trí đẹp như khu dân cư Nhà máy Z.131 ở  xã Đồng Tiến và Khu Sơn Trung - Bắc Sơn thuộc huyện Phổ Yên; ở TPTN chủ yếu chỉ bán được ở các khu dân cư số 1,3,5 phường Đồng Quang hoặc KDC số 6 phường Túc Duyên. Còn những khu khác (chủ yếu là ở những nơi xa đường Quốc lộ, xa trung tâm) hầu như không có người hỏi đến (ví dụ KDC số 3 phường Quan Triều, qui hoạch 290 ô đất, từ đầu năm đến nay tổ chức đấu giá đến 4 phiên vẫn không bán được ô nào; hoặc KDC đường Lưu Nhân Chú phường Hương Sơn quy hoạch 11 ô, chỉ bán được 1 ô). Cũng vẫn có những KDC chưa hoàn thiện cơ sở hạ tầng nên chưa hấp dẫn người mua.

Ngoài ra, một số địa phương cũng "kêu" chậm còn do khâu làm thủ tục quy hoạch ban đầu, xây dựng cơ sở hạ tầng KDC khó khăn cũng làm ảnh hưởng đến tiến độ đấu giá đất. Một số cán bộ trong Hội đồng đấu giá đất của thành phố (xin không được nêu tên) còn rất bức xúc với tình trạng "cò mồi" hoạt động ngầm trong khi đấu giá đất. Có cán bộ cho biết: Mặc dù công tác đấu giá đất thực hiện đúng quy trình, có sự giám sát của đại diện Viện kiểm sát, đại diện Công an bảo vệ; mọi thông tin được giữ bí mật đến cuối cùng và liên tục nhắc nhở người dân cẩn thận, nhưng vẫn bị bọn "cò mồi" (số người này có tới hàng chục người) biết được đã "bắt tay" với người có nhu cầu mua thực sự để rút ngắn các bước đấu giá nhằm đòi tiền đút túi riêng. Nếu không "bắt tay" được với người mua, họ sẽ cố tình đấu giá cao hơn làm cho người muốn mua cũng không mua được. Về nguyên tắc, đấu giá càng được cao thì tiền thu vào ngân sách Nhà nước sẽ càng được nhiều, song do có tình trạng "cò mồi" trong đấu giá nên các phiên đấu giá hầu như chỉ dừng đến vòng đấu thứ hai là dừng. Vì vậy, tiền thu vào ngân sách không nhiều; người mua sẽ có lợi vì không phải mua ô đất mà mình thích quá đắt so với giá sàn, còn kẻ "cò mồi" cũng có lợi do được người mua trả cho một phần (mỗi người có thể từ 3 đến 5 triệu đồng) để không tiếp tục tham gia vào các vòng đấu giá sau nhằm đẩy giá của ô đất lên quá cao… Tình trạng này không chỉ diễn ra ở các phiên đấu giá đất mà còn ở các phiên đấu giá các tài sản khác mà tỉnh hay các địa phương tổ chức đấu giá. Vì vậy, nhân đây cũng khuyến cáo người mua khi tham gia đấu giá đất phải hết sức giữ bí mật về các thông tin khi ghi vào phiếu đăng ký hoặc tham gia phiên đấu giá đến phút cuối cùng để không bị lợi dụng. 

Quyết tâm của tỉnh là sẽ hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách năm nay, trong đó có khoản thu từ tiền sử dụng đất là 145 tỷ đồng. Theo dự báo, thị trường bất động sản sẽ sôi động vào cuối năm, đây là một trong những thuận lợi để các địa phương tổ chức bán đấu giá các ô đất đã quy hoạch. Tuy nhiên, bên cạnh đó, giải pháp để hoàn thành chỉ tiêu thu tiền sử dụng đất là đẩy nhanh tiến độ GPMB các KDC đã quy hoạch; giải quyết dứt điểm tình trạng "cò mồi" nêu trên để chống thất thu cho ngân sách và chống nhũng nhiễu các phiên đấu giá đất và các hoạt động đấu giá khác. Các cơ quan chức năng cũng nên tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong khâu làm thủ tục quy hoạch các KDC để bán đấu giá không chỉ cho năm nay mà còn là những năm tiếp theo. Ngoài ra, các KDC nên hoàn thiện xây dựng cơ sở hạ tầng để thu hút người dân đến mua nhiều hơn.