Hiệu quả từ công trình thủy lợi sau hồ Bảo Linh

Đầu năm 2009, Công trình thuỷ lợi sau hồ Bảo Linh (quy mô tưới 240ha) đã được đầu tư và đưa vào khai thác tại Định Hóa. Công trình do Công ty Khai thác các công tình thuỷ lợi Thái Nguyên làm chủ đầu tư, nhằm giải quyết nước tưới cho một phần lớn diện tích gieo cấy không chủ động nguồn nước của 6 xã phía hạ lưu hồ Bảo Linh

Công trình thủy lợi sau hồ Bảo Linh là một trong những công trình thủy lợi có quy mô lớn nhất tại huyện Định Hóa với tổng đầu tư 16,5 tỷ đồng. Công trình bao gồm toàn bộ hệ thống đường ống, cống xả dài 5,6 km bắt đầu từ hồ Bảo Linh chảy qua 2 xã Định Biên, Đồng Thịnh về hồ Lê Lợi. Cùng với xã Trung Lương, công trình đã mang lại nguồn nước tưới cho hơn 200 ha đất sản xuất nông nghiệp tại các xã Phượng Tiến, Định Biên, Đồng Thịnh, Trung Hội, Bình Yên. Theo đánh giá của người dân được hưởng nguồn nước tại các xã này, công trình đã giải quyết được vấn đề bức thiết về nước tưới của người dân. Những diện tích thiếu nước trước kia nay đã chủ động được.

Chúng tôi đã đi khảo sát thực tế tại xã Trung Lương, một trong những xã được hưởng lợi nhiều nhất từ công trình thủy lợi này. Sản xuất nông nghiệp của xã đã bước đầu thay đổi: Diện tích gieo cấy vụ xuân năm 2009 đạt 141,8 ha tăng 47 ha so với năm 2008. Năng suất lúa tăng lên 50 tạ/ha, cao hơn cùng kỳ năm trước 1 tạ/ha; tổng sản lượng thu hoạch trong vụ xuân năm 2009 là 709,2 tấn, cao gấp rưỡi so với năm 2008. Ông Nguyễn Đình Cúc, Chủ tịch UBND xã Trung Lương vui mừng nói: Năng suất lúa vụ xuân của xã chúng tôi chưa bao giờ khởi sắc như vậy. Trước đây, trên địa bàn xã có khoảng 60 ha đất canh tác không chủ động được nguồn nước, chỉ gieo cấy được một vụ. Từ khi công trình thuỷ lợi sau hồ Bảo Linh đưa vào sử dụng, diện tích khu vực này đã gieo cấy được 2 vụ, thậm chí một số gia đình sản xuất được 3 vụ cho năng suất cao.

Rời UBND xã, chúng tôi đến thôn Lê Lợi, xã Trung Lương. Khi được hỏi về thời điểm thiếu nước của thôn, ông Dương Tân Thành, Bí thư Chi bộ thôn Lê Lợi nhớ lại: Thôn tôi hầu như mùa khô năm nào cũng là cảnh mua nước về ăn. Nước sinh hoạt còn chẳng đủ nói gì đến nước sản xuất nông nghiệp. Hồ Lê Lợi (nay là hồ chứa nước của công trình thuỷ lợi sau hồ Bảo Linh) còn cạn tới mức người dân phải đào giếng nước ngay giữa hồ để chuyển nước ăn về. Đồng thời, người dân trong thôn tự đào rất nhiều ao nhỏ với mục đích chứa nước cũng không hiệu quả. Do đó, nhiều năm thôn tôi mất mùa do không có nguồn nước tưới dưỡng. Nhưng từ khi công trình thuỷ lợi sau hồ Bảo Linh đưa vào sử dụng, hầu hết các hộ đều tăng được diện tích gieo cấy so với những năm về trước. Gia đình ông Nguyễn Quang Vinh ở thôn Lê Lợi có 5 sào ruộng thì 3 sào thường xuyên thiếu nước vào vụ xuân, 2 sào chỉ cấy được một vụ. Vụ xuân vừa qua, ông cấy thêm được 2 sào ruộng thu hoạch gần 4 tạ thóc. Thời điểm thiếu nước những vụ trước, giá nước trung bình là 30.000 đồng/sào, ông không đủ tiền mua nước về ruộng nên sản lượng lúa giảm, có sào mất trắng. Năm nay ông Vinh còn phát triển được ao cá và mạnh dạn thả nhiều cá hơn những năm trước. Theo nhận định của chúng tôi, cá trong ao đang sinh trưởng rất tốt do nước được thay đổi liên tục. Ông nhớ lại vụ hạn hán năm 2006, vì cứu ao cá ông đã bỏ ra 150.000 đồng để mua nước về ao. Những năm sau, ông chỉ dám nuôi cá cầm chừng. Ông tâm sự: "Nhờ có công trình tưới nước này, gia đình tôi đã tiết kiệm được một khoản tiền nhất định cho việc mua nước. Hiện nay tôi đang trồng thêm 2 sào cây ăn quả và trồng xen bên dưới là bí đỏ. Cây trồng đang phát triển tốt kỳ vọng sẽ cho thu hoạch cao"…

Ông Ma Văn Lộc, Trạm trưởng Trạm khai thác thuỷ lợi Định Hoá (đơn vị trực tiếp quản lý công trình thủy lợi sau hồ Bảo Linh) cho biết: Tới đây huyện sẽ tiếp tục triển khai dự án kiên cố hoá kênh mương sau hồ Lê Lợi. Theo đó, sẽ xây mới 7 km kênh nội đồng và mở rộng thêm 2 hồ chứa nước nhỏ trên địa bàn xã Trung Lương. Trên cơ sở đó, sẽ có thêm 60 ha đất canh tác thường xuyên khô hạn được cung cấp  nước tưới trong các vụ gieo trồng.

Việc phát triển các công trình thuỷ lợi trên địa bàn Định Hoá sẽ góp phần không nhỏ cải thiện năng suất, sản lượng cây trồng và tạo cơ sở cho kinh tế nông nghiệp địa phương phát triển. Theo nhận định chuyên môn, công trình thuỷ lợi sau hồ Bảo Linh sẽ là một trong những công trình tiền đề cho việc đầu tư phát triển rộng các mô hình khai thác thuỷ lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp ở Định Hoá và nhiều địa phương khác.