Xuất khẩu đang gặp khó

Suy thoái kinh tế toàn cầu kéo theo hệ lụy giảm thiểu tiêu dùng và "dìm" hoạt động xuất khẩu của hầu khắp các quốc gia. Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ với kết quả xuất khẩu trong 8 tháng qua giảm 14,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Đẩy mạnh xuất khẩu trong thời gian tới là đòi hỏi cấp thiết…

Theo Bộ Công thương, kim ngạch xuất khẩu của cả nước 8 tháng qua đạt 37,3 tỷ USD, giảm 14,2% so với cùng kỳ năm 2008. Trong đó, khu vực 100% vốn trong nước đạt kim ngạch 22,8 tỷ USD, giảm 18%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt kim ngạch 14,5 tỷ USD, giảm 7,3%. Đáng lưu ý là, tuy giá xuất khẩu gần đây của dầu thô trên thị trường thế giới có nhích lên và giá một vài hàng hóa khác có hướng tăng dần, nhưng nhìn chung giá cả hàng hóa xuất khẩu 8 tháng vẫn còn ở mức thấp so với cùng kỳ dẫn đến kim ngạch xuất khẩu năm nay giảm nhiều. Giá xuất khẩu bình quân của các mặt hàng nông sản đều giảm khiến kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này giảm khoảng 2,25 tỷ USD. Nhóm nhiên liệu, khoáng sản đạt kim ngạch 5,57 tỷ USD, giảm 43,2% so với cùng kỳ. Đáng chú ý là lượng xuất khẩu dầu thô tăng 8% nhưng do giá giảm 53%, nên trị giá xuất khẩu giảm 48%; than đá giảm cả về lượng và giá đã làm cho trị giá xuất khẩu giảm 22%... Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên, hiện xuất khẩu các mặt hàng nông sản, khoáng sản đã huy động tối đa về sản lượng (tăng hầu hết các mặt hàng nông sản, dầu thô so với cùng kỳ) nhưng do giá xuất khẩu bình quân giảm mạnh nên đã ảnh hưởng lớn đến kim ngạch chung.

Phân tích từ các thị trường trọng điểm cho thấy, xuất khẩu sang Hoa Kỳ, Ca-na-đa, nhiều nước trong khối EU như Anh, Pháp, Đức, Bỉ... đều bị giảm. Thị trường châu Á đạt kim ngạch 13 tỷ USD, trong đó: thị trường Nhật Bản đạt 3,3 tỷ USD, giảm tới 34,8% so với cùng kỳ; thị trường Trung Quốc đạt 2,38 tỷ USD, giảm 9,8%; thị trường ASEAN đạt 5,1 tỷ USD, giảm 21,7%; thị trường Ô-xtrây-li-a đạt 1,46 tỷ USD, giảm 45,8%...

Bộ Công thương nhận định, trong những tháng còn lại của năm 2009, mặc dù tình hình kinh tế thế giới có thể có những tín hiệu tích cực, nhưng dự kiến phải đến cuối năm hoặc đầu năm 2010 mới có thể hồi phục. Bên cạnh đó, số các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp ngày càng tăng khi các nước nhập khẩu quan tâm hơn đến việc giành lại thị trường cho doanh nghiệp trong nước, càng gây khó khăn cho các ngành hàng phụ thuộc phần lớn vào xuất khẩu của ta. Nhiều sản phẩm công nghiệp tuy đã có sự hồi phục nhưng tốc độ tăng trưởng vẫn ở mức thấp…

Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều biện pháp ngăn chặn đà suy giảm kinh tế, ổn định sản xuất, kích cầu đầu tư, tiêu dùng. Các biện pháp này bước đầu đã phát huy tác dụng, được cộng đồng DN đón nhận, là cơ hội tốt cho các đơn vị tái cơ cấu sản xuất, kinh doanh để duy trì hoạt động và tiếp tục phát triển. Vì vậy, trong tháng 5, tháng 6, tháng 7, hoạt động sản xuất của một số đơn vị đã có dấu hiệu hồi phục như giấy, dệt may, da giày… góp phần vào tăng trưởng chung của toàn ngành công nghiệp. Các mặt hàng khác như da giày, đồ gỗ, linh kiện điện tử, máy tính, dây cáp điện, sản phẩm cơ khí… vẫn có thể tăng trưởng hơn do nhu cầu và một phần giá cả đang được cải thiện trên thị trường thế giới.

Để có thể đạt được tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm 2009 bằng mức thực hiện năm 2008 thì 4 tháng cuối năm phải đạt kim ngạch xuất khẩu bình quân từ 5,7-5,8 tỷ USD/tháng và muốn vượt mức thực hiện của năm trước đương nhiên kết quả mỗi tháng phải đạt cao hơn. Đây là nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi sự nỗ lực của các hiệp hội ngành hàng, DN dưới sự điều hành, quyết liệt cùng những giải pháp đồng bộ, thiết thực của các bộ, ngành.