Những năm qua, nhiều nông dân ở xã Tràng Xá (Võ Nhai) đã mạnh dạn đầu tư nuôi, trồng những cây, con có giá trị kinh tế cao, góp phần vươn lên thoát nghèo và làm giàu…
Từ lâu, chúng tôi đã được nghe kể về ông Lương Đình Trường, ở xóm Lò Gạch, người có vườn cây ăn quả đem lại nguồn thu nhập trên một trăm triệu đồng mỗi năm. Quả thật, khi được ông đưa đi thăm vườn cây ăn quả của gia đình, chúng tôi được thỏa mắt ngắm nhìn những cây bưởi Diễn không to lắm, có chiều cao vừa tầm người hái, quả sai nặng trĩu cành. Thử đếm số quả trên một cây, chúng tôi thấy có tới 120 quả. Nếu theo giá bán như mọi năm (trung bình 20.000 đồng/quả) thì trừ chi phí, cây này sẽ cho lãi khoảng 1,2 triệu đồng. Vừa dẫn chúng tôi thăm vườn bưởi, ông vừa giới thiệu: Bưởi Diễn là loại cây ăn quả dễ trồng. Sau khi trồng chỉ cần tưới nước đủ ẩm cho đến lúc cây bén rễ, bắt đầu có lá non thì bón phân lân, đạm urê với lượng rất nhỏ. Việc chăm sóc cây chỉ vất vả trong 3 năm đầu, khi cây đã bói quả thì công việc trở nên nhẹ nhàng hơn. Cây bưởi hay bị bệnh nấm, sâu vẽ bùa, sâu đục thân, người trồng phải thường xuyên theo dõi, phun thuốc phòng trừ bệnh...
Cũng giống những nông dân khác trong xã, ông Trường đã từng trải qua nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi khác nhau, như: trồng hồng, vải thiều, chăn nuôi lợn... Những loại cây, con này cũng đem lại giá trị kinh tế cao, song đầu ra cho sản phẩm không ổn định, nhất là vải thiều. Năm 2003, trong một dịp về quê hương Hưng Yên thăm anh em, họ hàng, ông Trường nhận thấy bưởi Diễn được người dân ở đây trồng rất nhiều, đem lại giá trị kinh tế cao, lại dễ tiêu thụ. Khi chín, vỏ quả bưởi chuyển thành màu vàng đẹp mắt và rất mỏng, múi thì dày, mọng nước, ăn có độ ngọt mát. Bảo quản loại quả này cũng rất đơn giản và để được lâu... Với bản tính ham học hỏi, ông Trường đã cất công đi học hỏi kỹ thuật trồng và chăm sóc loại cây này từ những người có kinh nghiệm. Sau đó, ông bàn với vợ về Hưng Yên mua 40 cây bưởi Diễn mang lên trồng trên 1,5 sào đất vườn của gia đình. Đó cũng là những cây bưởi Diễn đầu tiên có mặt trên đất Tràng Xá. Dưới bàn tay cần cù, chịu khó chăm sóc của hai vợ chồng ông trong suốt 3 năm, đến năm 2006, những trái bưởi Diễn đầu tiên của gia đình đã có mặt ở các chợ: Tràng Xá, Đình Cả, Dân Tiến... Năm đó, 40 cây bưởi Diễn đã cho lãi hơn chục triệu đồng. Những vụ thu quả sau, số quả trên mỗi cây bưởi ngày càng nhiều, vì vậy lãi càng cao. Nhận thấy loại cây trồng này rất phù hợp với chất đất ở đây, lại có giá trị kinh tế cao, năm 2008, ông Trường đã mạnh dạn mua thêm 60 cây bưởi Diễn về trồng trên gần 2 sào đất vườn. Năm nay, những cây bưởi này đã bắt đầu cho thu hoạch quả. Dự tính đến tháng 12 âm lịch, vườn bưởi Diễn của gia đình ông sẽ cung cấp ra thị trường trong và ngoài huyện khoảng gần 10.000 quả, thu lãi 70-80 triệu đồng...
Ngoài bưởi Diễn, gia đình ông Trường cũng trồng được trên 300 cây cam Vinh, 250 cây quất quả (cây cam Vinh đã cho thu hoạch từ 6-7 năm nay). Mỗi năm, vườn cam, quất của gia đình cũng đem lại nguồn thu khoảng 50 triệu đồng. Năm nay, ông còn đầu tư trồng thêm 50 cây quất cảnh, dự kiến sẽ được bán với giá khoảng 300.000 đồng/cây...
"Tiếng lành đồn xa", nhiều hộ dân ở Tràng Xá đã đến thăm và học hỏi kinh nghiệm từ mô hình trồng bưởi Diễn, cam Vinh của gia đình ông Trường. Đến nay, nhiều hộ đã trồng thành công 2 loại cây ăn quả này.