Tại đây, chúng tôi đã được nghe câu chuyện cùng vay vốn phát triển kinh tế để thoát nghèo của các tổ viên Tổ tiết kiệm và vay vốn (TK&VV) xóm Đoàn Kết.
Xóm Đoàn Kết nằm bên dòng sông Cầu, cách trụ sở UBND xã Xuân Phương không xa. Cuộc sống của 178 hộ dân trong xóm vẫn còn nhiều khó khăn, thu nhập chủ yếu dựa vào 48ha đất canh tác hai vụ lúa, một vụ màu. Để có vốn phát triển kinh tế, đa dạng hóa ngành nghề, cuối năm 2007, 42 hộ dân trong xóm đã tự nguyện liên kết, thành lập Tổ TK&VV. Đây đều là các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách thuộc diện được vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) huyện khi Ngân hàng này thực hiện ủy thác cho vay qua Hội Cựu chiến binh (CCB).
Ông Nguyễn Khắc Hà, Tổ trưởng Tổ TK&VV xóm Đoàn Kết cho biết: Khi mới thành lập, Ban quản lý Tổ gồm 3 thành viên (tổ trưởng, tổ phó và thư ký) do các tổ viên bầu ra đã chủ động tham gia các buổi tập huấn do NHCSXH huyện tổ chức, từ đó những quy định của Ngân hàng được chúng tôi phổ biến đến từng tổ viên. Tổ cũng đưa ra quy chế hoạt động với những nội dung cụ thể, được UBND xã phê duyệt. Trong đó, các thành viên của Tổ đều cam kết cùng cộng đồng trách nhiệm, chia sẻ khó khăn, rủi ro với những tổ viên khác khi không trả được nợ gốc, lãi kịp thời như thỏa thuận với Ngân hàng. Hàng tháng, Tổ đều tổ chức sinh hoạt đánh giá hoạt động trên các mặt như: việc nộp lãi, mục đích sử dụng vốn của tổ viên; bình xét các hộ đủ điều kiện được vay đợt tiếp theo, trong đó ưu tiên những trường hợp thực sự cần vốn; trao đổi kinh nghiệm, tương trợ nhau trong sản xuất cũng như trong cuộc sống…
Với những quy định chặt chẽ trên, các tổ viên đều thấy được trách nhiệm của mình trước nguồn vốn vay cũng như uy tín của Tổ với Ngân hàng, cố gắng trong sản xuất, kinh doanh, nộp lãi hàng tháng đầy đủ, không phát sinh nợ quá hạn, nợ khó đòi. Với thời hạn vay 3 năm, lãi suất thấp, số tiền vay tuy không lớn (từ 10 đến 20 triệu đồng) nhưng đã mang lại hiệu quả không hề nhỏ với gia đình các tổ viên. Nhiều hộ nghèo đã dễ dàng tiếp cận được với nguồn vốn của Ngân hàng, đã sử dụng đúng mục đích nay được công nhận thoát nghèo vươn lên làm giàu.
Chị Dương Thị Xuyên, tổ viên tham gia hoạt động của Tổ ngay từ những ngày đầu thành lập là một ví dụ. Trước đây, gia đình chị thuộc diện khó khăn nhất xóm. Đầu năm 2008, chị được Tổ bình xét, đề nghị được vay vốn từ NHCSXH với số tiền 10 triệu đồng. Từ đồng vốn này, gia đình chị có điều kiện mở rộng chuồng trại, đầu tư chăn nuôi 30 con lợn thịt. Sau 3 tháng, số lợn này đã được xuất chuồng, cho lợi nhuận trên 30 triệu đồng. Làm ăn có lãi, chị tiếp tục được Ngân hàng cho vay qua Tổ 8 triệu đồng vốn nước sạch và vệ sinh môi trường để xây dựng hầm biogas, làm giếng khoan phục vụ chăn nuôi và sinh hoạt. Nhờ chăm chỉ, chịu thương, chịu khó, ngoài chăn nuôi, chị còn kinh doanh thêm dịch vụ cung cấp thức ăn chăn nuôi, vừa đáp ứng nhu cầu của gia đình, vừa bán trả chậm cho các hộ trong xóm, trong đó có cả các gia đình tổ viên trong Tổ. Đến nay, gia đình chị đã có thu nhập trên 50 triệu đồng/năm. Chị trở thành một tấm gương tiêu biểu vươn lên thoát nghèo từ nguồn vốn vay qua Tổ. Tháng 4-2011, gia đình chị đã trả được số nợ 10 triệu đồng vay ban đầu và xây dựng được ngôi nhà mái bằng mới khang trang, để đón Tết Nhâm Thìn sắp tới.
Cũng giống như chị Xuyên, sau hơn 4 năm hoạt động, còn có 9 tổ viên khác trong Tổ đã lần lượt vươn lên thoát nghèo. Hoạt động hiệu quả, Tổ thu hút thêm nhiều tổ viên tham gia, từ 42 tổ viên đã tăng lên 50 tổ viên như hiện nay, đó là chưa kể đến nhiều người có cuộc sống khấm khá hơn nên đã xin ra khỏi tổ. Trong số đó có anh Dương Hữu Huệ, tổ viên tham gia Tổ năm 2009. Tháng 5-2011 vừa qua, anh đã được Tổ bình xét, đề nghị cho vay 20 triệu đồng. Với số tiền được vay, sẵn biết nghề mộc, anh đã mua sắm máy cưa đứng, máy bào, mở xưởng sản xuất đồ gỗ, mỹ nghệ. Đến nay, thu nhập của gia đình anh đã đạt trên 4 triệu đồng/tháng. Anh vui mừng thông báo, trong năm 2012 này gia đình anh sẽ không còn là hộ nghèo. Anh sẽ làm đơn xin ra khỏi Tổ, nhường nguồn vốn vay cho các hộ khác khó khăn hơn. Được biết, riêng năm 2011, Tổ TK&VV xóm Đoàn Kết đã đề nghị 14 tổ viên đủ điều kiện được vay vốn với số tiền trên 250 triệu đồng. Ngoài ra, hiện Tổ đang triển khai huy động gửi tiết kiệm từ mỗi tổ viên với số tiền 100 nghìn đồng/năm, nhằm tăng thêm nguồn vốn giúp các tổ viên khó khăn nhất.
Khi được hỏi về Tổ TK&VV xóm Đoàn Kết, ông Đồng Văn Thắm, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Xuân Phương cho biết: Để hoạt động uỷ thác cho vay có hiệu quả, Hội Cựu chiến binh xã hướng dẫn, thành lập 5 Tổ TK&VV. Trong các Tổ này, Tổ TK&VV xóm Đoàn Kết hoạt động hiệu quả hơn hẳn. Các nguồn vốn vay từ chương trình cho vay hộ nghèo đến các nguồn vốn theo chương trình khác như cho vay học sinh, sinh viên; vay nước sạch và vệ sinh môi trường; giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động đều được sử dụng đúng mục đích và phát huy hiệu quả thiết thực, không xảy ra khiếu kiện, thắc mắc.