Chủ động trong sản xuất vụ xuân

Sáng 1/2 (mùng 10 Tết Nhâm Thìn) mưa rả rích. Cơn mưa không lớn nhưng cũng đủ tưới ướt đẫm những thửa ruộng đang dở đường cày ở khu vực xóm Cậy, xã Huống Thượng (Đồng Hỷ). Bà Lưu Thị Lệ, một người dân trong xóm cho biết: Năm nay, rét kéo dài nên trong xóm chẳng ai cấy lúa trước Tết. Mọi người đều cấy trà xuân muộn để tránh rét cho lúa.

Không chỉ người dân ở xóm Cậy mà hầu hết nông dân trong tỉnh đều tập trung cấy trà lúa xuân muộn. Những năm trở lại đây, diễn biến thời tiết bất thường, sau Tết Nguyên đán hằng năm, rét đậm, rét hại thường xuyên kéo dài đã ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp của bà con. Như vụ xuân năm 2008, rét hại kéo dài gần 50 ngày đã khiến cho diện tích trà lúa xuân sớm của nhiều hộ dân bị chết, ăn Tết xong, bà con phải cấy lại.

Từ thực tế đó, các hộ dân đã nghe theo khuyến cáo của cán bộ khuyến nông là giảm bớt trà xuân sớm, xuân chính vụ (xuân trung), chuyển sang cấy trà xuân muộn bằng các giống ngắn ngày vừa tránh rét cho lúa, vừa có năng suất cao. Theo kế hoạch, vụ xuân năm nay, tỉnh ta gieo cấy 28.000ha lúa (tăng 600ha so với vụ xuân năm ngoái), trong đó khoảng 97% diện tích cấy lúa xuân muộn, tập trung chủ yếu ở các huyện miền núi như Đại Từ, Định Hóa, Phú Lương, Võ Nhai. Diện tích còn lại, bà con cấy trà chính vụ, tập trung ở các huyện Phú Bình, Phổ Yên, T.X Sông Công. Các giống lúa được đưa vào gieo cấy là Syn6, VL20, TH 3-3, Nhị ưu 838; lúa thuần HT1, HT6, TL6, VS1... Diện tích gieo cấy lúa lai phấn đấu 5.000ha, lúa thuần cao sản 8.000ha.

Để chuẩn bị cho sản xuất vụ xuân, từ trung tuần tháng 12 năm ngoái, bà con đã gieo mạ cho trà xuân chính vụ và bắt đầu cấy từ ngày 10-1, sẽ kết thúc cấy lúa vào ngày 5-2. Để có mạ cấy trà xuân muộn, bà con đã gieo mạ từ ngà 25-1 và chuẩn bị cấy từ ngày 10-2 đến 25-2. Vì gieo mạ trong những ngày thời tiết rét đậm, rét hại nên các hộ dân cũng đã sử dụng các biện pháp tránh rét cho mạ như ủ ni lông, sử dụng tro rắc cho mạ... Cũng như mọi năm, năm nay, việc cung ứng giống lúa cho nông dân được các đơn vị như Trung tâm Giống cây trồng, Công ty cổ phần Vật tư nông nghiệp tỉnh, các cửa hàng, đại lý bán buôn, bán lẻ mặt hàng vật tư nông nghiệp trên địa bạn đáp ứng kịp thời, không để xảy ra tình trạng khan hiếm giống lúa hay ép giá người nông dân. Thuận lợi hơn nữa là năm 2011, tỉnh ta đã sản xuất được 230 tấn thóc giống nguyên chủng cung cấp cho nông dân trong tỉnh và các tỉnh bạn.

Theo nhận định của ngành Nông nghiệp, sản xuất vụ xuân năm nay được dự báo là gặp nhiều khó khăn. Cùng với thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài, nhiều khả năng khô hạn sẽ xảy ra trên diện rộng với diện tích có khả năng bị hạn sẽ lên đến trên 14,6 nghìn héc-ta. Do vậy, cùng với việc điều tiết nguồn nước ở các hồ, đập hợp lý, các xã cũng đã vận động người dân nạo vét kênh mương, sử dụng nguồn nước tiết kiệm. Trong trường hợp thiếu nước cấy, sẽ sử dụng thêm nguồn nước ở các ao, hồ nhỏ của gia đình, các con suối... Bên cạnh bảo đảm nguồn nước, người dân cũng đã chủ động cải tạo đất ruộng bằng phân xanh, phân chuồng. Bà Ngô Thị Bình, người dân ở xóm Đình, xã Cù Vân (Đại Từ) cho hay: Sử dụng phân chuồng, phân xanh bón cho ruộng là cách cải tạo đất bền vững và giúp tiết kiệm chi phí. Trung bình mỗi sào ruộng, gia đình tôi bón khoảng 3 tạ phân chuồng. Khi cấy xong, lúa lên tốt mới bón phân kali, phân đạm... Bây giờ người dân chúng tôi có nhiều thuận lợi lắm. Mua giống, phân bón rất dễ dàng, các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ còn đứng ra tín chấp để chúng tôi được mua phân bón trả chậm, được vay tiền đầu tư cho sản xuất nông nghiệp...

Cũng như năm 2011, năm nay, tỉnh ta tiếp tục có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân sản xuất vụ xuân. Theo đó, mức hỗ trợ cho lúa lai là 30 nghìn đồng/kg; hỗ trợ công chỉ đạo sản xuất với mức 60 nghìn đồng/ha đối với lúa thuần đạt năng suất 57tạ/ha/vụ, đối với lúa lai đạt năng suất 62 tạ/ha/vụ; hỗ trợ mô hình chuyển dịch bằng việc ứng dụng đưa các giống lúa lai, lúa thuần chất lượng cao, các giống ngô mới vào sản xuất, thâm canh; hỗ trợ kinh phí cho công tác kiểm tra, nghiệm thu kết quả thực hiện, thông tin tuyên truyền, tài liệu kỹ thuật, sơ kết, tổng kết, đánh giá...

Khung thời vụ gieo cấy lúa xuân bắt đầu từ tháng 1 và kết thúc vào ngày 10-3. Ngay trong những ngày đầu xuân Nhâm Thìn, không khí lao động, sản xuất của nông dân đã rất nhộn nhịp dù thời tiết đang rét đậm, rét hại và được dự báo là sẽ còn kéo dài trong thời gian tới. Khi mọi điều kiện cần và đủ đã được bà con chuẩn bị chu đáo thì ước muốn có một vụ mùa bội thù sẽ nằm trong tầm tay.