Năm nay vừa tròn 25 tuổi, Đặng Xuân Ngọc, xóm Phú Hội 2, xã Sơn Phú (Định Hoá) được bà con trong xóm, trong xã nhắc đến là một ông chủ trẻ tuổi với mô hình vườn ươm chè cành có diện tích hơn 1ha đang cho hiệu quả kinh tế cao.
Nước da rám nắng, rắn rỏi, cách nói chuyện hài hước và nụ cười luôn thường trực… là những ấn tượng đầu tiên mà chúng tôi cảm nhận được ở Ngọc. Rót chén nước chè xanh biếc mời khách, Ngọc tâm sự: Gia đình em làm nông nghiệp, quanh năm chỉ gắn bó với cây lúa, cây chè. Hoàn cảnh gia đình khó khăn nên học hết lớp 9, em nghỉ học ở nhà phụ giúp bố mẹ. Từ năm 2000, gia đình em bắt đầu nhận giống chè cành từ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện về ươm tại vườn nhà để cung cấp giống chè cành cho bà con trong xóm. Có lẽ do thời gian tiếp xúc với cây chè quá nhiều khiến em yêu thích chúng từ khi nào không hay.
Cách nói chuyện cởi mở của Ngọc khiến cuộc trò chuyện giữa chúng tôi thoải mái và thêm hào hứng. Qua lời kể của Ngọc, được biết: Tháng 4-2010, Ngọc lập gia đình rồi vài tháng sau đó Ngọc xin bố mẹ ra ở riêng. Ngọc quyết định gây dựng một vườm ươm của riêng mình. Gia tài của 2 vợ chồng trẻ khi ra ở riêng là 3 sào chè và hơn 1 sào ruộng bố mẹ chia cho; vốn liếng không có nên việc làm vườn ươm chè quả là một quyết định táo bạo. Không có tài sản lớn để thế chấp ngân hàng vay vốn, vợ chồng Ngọc phải vay vốn ở ngoài với lãi suất cao để có tiền thực hiện niềm đam mê. Vay mượn được hơn 100 triệu đồng, Ngọc dùng 30 triệu đồng để mua mảnh đất nhỏ dựng tạm ngôi nhà; số tiền còn lại anh dành mua hơn 1 mẫu đất đồi để làm vườn ươm. Thuê nhân công, máy móc múc đất san đồi, thành quả cuối cùng là một vườn ươm hoàn chỉnh có thể ươm được gần 200 vạn hom chè cành mỗi đợt. Nhờ sự nhanh nhẹn, tháo vát, nắm bắt thị trường, Ngọc tìm được đầu ra ổn định cho cây chè giống của mình khi ký kết cung cấp giống cho Công ty Giống cây trồng Thái Nguyên và cung cấp hom giống thường xuyên cho một số địa phương như Phú Lương, Đồng Hỷ, Đại Từ và tỉnh Tuyên Quang, Lào Cai… Năm 2011, khi trừ hết chi phí, vườn ươm đã mang lại cho Ngọc thu nhập là 270 triệu đồng/năm.
Để việc ươm chè đạt hiệu quả cao, Ngọc tỉ mỉ ghi chép, theo dõi quá trình phát triển của chè trong một quyển sổ nhỏ. Ngọc hào hứng kể: Việc ghi chép từ khi đóng bầu chè, đảo bầu đến việc nhặt lá vàng, lá sâu, tưới nước, bón phân, phun thuốc sâu… giúp em tính toán được tỷ lệ cây sống, cây nào còi cọc, kém chất lượng để loại bỏ nhằm ước tính được số lượng hom chè chất lượng đủ cung cấp cho thị trường và công ty. Cuối năm 2011, vay mượn thêm 160 triệu đồng cùng với số tiền dành dụm được, Ngọc tiếp tục mua thêm hơn 2 mẫu đất để mở rộng diện tích vườn ươm của mình. Từ công suất ươm gần 200 vạn hom chè giống ban đầu, đến nay, vườn ươm của Ngọc có tổng diện tích trên 1ha, đã đạt công suất ươm trên 400 vạn hom chè. Ngọc dự tính, với việc ký kết cung cấp 250 vạn hom cho Công ty cộng thêm số hom chè cung cấp cho thị trường trong và ngoài huyện thì năm nay, thu nhập từ vườn ươm của tôi ước đạt trên 500 triệu đồng. Với mức thu nhập này, Ngọc dự kiến cuối năm nay sẽ trả hết số nợ vay ban đầu; xây dựng ngôi nhà kiên cố và đầu tư thêm trang thiết bị phục vụ vườm ươm.
Để đảm bảo được công việc của vườn ươm, Ngọc đã thuê thêm 4 nhân công, với mức lương từ 2,5-3 triệu đồng/tháng; có thời điểm công việc nhiều, số lượng lao động tại vườn ươm của Ngọc lên tới trên 30 người, chủ yếu là đoàn viên, thanh niên có hoàn cảnh khó khăn trong xóm, trong xã. Vì yêu thích công việc nên cả ngày Ngọc ở vườn ươm. Công việc nhiều và vất vả, cũng có lúc thấy nản lòng nhưng rồi lại tự động viên mình làm theo lời Bác dạy: “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền…”, “Đi lên thanh niên, chớ ngại ngần chi…”, nhiệt huyết tuổi trẻ lại cháy trong em và em tin chỉ cần có niềm đam mê và cố gắng thì sẽ gặt hái được thành công.
Với những cố gắng của bản thân, Đặng Xuân Ngọc đã vinh dự đạt danh hiệu “Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác cấp tỉnh” do Tỉnh đoàn công nhận vào tháng 5-2012 và được vinh danh tại Lễ tuyên dương 65 thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác do Tỉnh Đoàn tổ chức nhân Kỷ niệm 65 năm Ngày Bác Hồ về ATK Thái Nguyên lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp và 122 năm Ngày sinh của Bác vừa qua.