“Nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ nghèo thông qua các dịch vụ tín dụng và tiết kiệm; tạo điều kiện thuận lợi cho họ tham gia vào các hoạt động kinh tế và nâng cao địa vị trong xã hội” - đó là mục tiêu của Tổ chức Tài chính quy mô nhỏ TNHH Một thành viên Tình thương (TYM) do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thành lập.
T.X Sông Công là đơn vị đầu tiên của tỉnh được chọn để triển khai các hoạt động của Tổ chức này. Qua hơn 4 năm hoạt động (1/2008), TYM Chi nhánh Sông Công đã cho thấy hiệu qủa thiết thực. 107 tỷ đồng là tổng số vốn đã được luân chuyển cho 3.750 phụ nữ nghèo trên địa bàn tỉnh vay phát triển kinh tế, góp phần giảm được 30% số hộ nghèo (là thành viên của TYM).
Vay vốn không cần thế chấp…
Đó là một trong những tính ưu việt của TYM. Tất cả các phụ nữ nghèo hoặc cận nghèo nếu có nhu cầu vay vốn đầu tư cho sản xuất đều được TYM xem xét và tạo điều kiện cho vay vốn mà không cần tài sản thế chấp. Cán bộ của TYM sẽ đến tận hộ gia đình để thẩm định và làm tất cả các thủ tục cần thiết một cách nhanh gọn ngay tại gia đình. Bằng sự tận tụy, ân cần, thân thiện, trách nhiệm và tin tưởng…, TYM Chi nhánh Sông Công muốn tạo ra những “nấc thang” vững chắc giúp phụ nữ nghèo vươn lên thoát nghèo.
Chị Nguyễn Thị Sáng, ở tổ 4, phường Thắng Lợi là một ví dụ điển hình. Chồng chị không may mắc phải tệ nạn xã hội, bao nhiều tiền bạc, tài sản đều bị “cuốn” theo ma túy. Ngày chồng chị vào trung tâm cai nghiện, cũng là lúc chị chỉ còn hai bàn tay trắng. Để có đồng vốn làm ăn, cứu cánh gia đình lúc đó đối với chị Sáng là vô cùng khó khăn bởi không ai có thể tin tưởng vợ của “người nghiện” mà dám cho vay tiền, kể cả những người thân của anh chị. Nhưng TYM Chi nhánh Sông Công tin tưởng và sẵn sàng giúp đỡ chị Sáng thoát khỏi bế tắc.
Với 5 triệu đồng tiền vốn vay không cần thế chấp, chị Sáng đã mở một quầy hàng buôn bán rau, củ, quả ở chợ Phụ Tùng. Lãi mẹ đẻ lãi con, chị đã vực dậy được kinh tế gia đình, nuôi 2 con ăn học. Đến nay, quầy hàng của chị đã được mở rộng quy mô, làm ăn thuận lợi hơn. Còn trường hợp của chị Nông Thị Bích Liên ở xóm Tân Thành 4, xã Tân Quang lại đáng để cho nhiều người phải ngưỡng mộ. Cũng chỉ khởi điểm với 5 triệu đồng tiền vốn vay của TYM, từ một hộ cận nghèo, nay chị trở thành bà chủ của một Hợp tác xã Ứng dụng công nghệ sản xuất nấm sạch mang tên Tân Quang, giải quyết việc làm cho 20 lao động với mức thu nhập bình quân hơn 2 triệu đồng/người/tháng. Chị cho biết: TYM góp phần làm thay đổi hẳn cuộc sống gia đình tôi. Tôi được vay một món lớn, nhưng khi trả thì là những món nhỏ, điều đó thật dễ thực hiện đối với những hộ nghèo, cận nghèo.
Thấy tôi tỏ vẻ không hiểu, anh Lê Hữu Thất, Giám đốc TYM Chi nhánh Sông Công giải thích: Đó cũng chính là một trong những ưu việt khi phụ nữ nghèo, cận nghèo được vay vốn của TYM. Hiện nay, mội hộ phụ nữ nghèo được vay tối đa 30 triệu đồng không cần tín chấp, lãi suất tính theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Cách trả, số tiền này sẽ được chia thành những món nhỏ để trả theo tuần (ví dụ vay 10 triệu đồng thì sẽ trả 226 nghìn đồng/tuần, bao gồm cả gốc và lãi). Ngoài ra, khi chị em là thành viên của TYM còn được tham gia các dịch vụ khác như: huy động tiết kiệm (tối thiểu là 5 nghìn đồng/tuần và được hưỡng lãi theo quy định của ngân hàng); tham gia Quỹ Hỗ trợ (bảo hiểm nhỏ, đóng 2.000 đồng/tuần), khi ốm đau thành viên của Quỹ sẽ được hỗ trợ 1 triệu đồng/người; nếu rủi ro qua đời đuộc hỗ trợ 3 triệu đồng/người; chồng, con của thành viên qua đời hỗ trợ 1 triệu đồng/người…; tương trợ vốn: thành viên không may qua đời sẽ được xóa hoàn toàn phần dư nợ và hoàn trả lại 100% phần vốn đã trả nợ cho gia đình…
Tạo cơ hội thoát nghèo bền vững
Khi mới đi vào hoạt động, TYM Chi nhánh Sông Công mới thu hút được 100 thành viên tham gia, nhưng nay con số đó đã tăng lên gấp hàng trăm lần (gần 4.000 thành viên) và mở rộng địa bàn hoạt động ở 19 xã, phường thuộc địa bàn T.P Thái Nguyên, huyện Phú Bình và T.X Sông Công với dư nợ hiện nay là hơn 24 tỷ đồng; huy động tiết kiệm đạt hơn 8 tỷ đồng - điều này cho thấy, người nghèo hoàn toàn có thể tiết kiệm được nếu được hướng dẫn cách thức và có cơ chế phù hợp.
TYM Chi nhánh Sông Công đang có kế hoạch mở rộng quy mô hoạt động ở huyện Phổ Yên, thu hút thêm khoảng 1.000 thành viên tham gia. Với hai sản phẩm tài chính ban đầu là vốn vay và vốn tiết kiệm bắt buộc, nay TYM đã có các loại sản phẩm, dịch vụ khác như đã nói ở phần trên. Ngoài ra, TYM còn tích cực cải thiện nội dung, hình thức hỗ trợ theo nhu cầu của chị em như: tổ chức các buổi đào tạo, tập huấn lồng ghép với các chương trình của các cấp Hội phụ nữ, giúp chị em nâng cao kiến thức xã hội, kỹ năng giao tiếp; cách sử dụng vốn vay hiệu quả; chăm sóc sức khỏe, giới, vệ sinh môi trường; khám và phát thuốc miễn phí cho bà mẹ và trẻ em; cấp học bổng cho con thành viên nghèo đỗ đại học; xây dựng nhà mái ấm tình thương… để các thành viên thoát nghèo bền vững. Chỉ tính 10 tháng đầu năm 2012, TYM Chi nhánh Sông Công đã chi hơn 200 triệu đồng cho các hoạt động hỗ trợ xã hội…
- Vậy số tiền mà TYM cho phụ nữ nghèo vay được lấy từ nguồn nào và cơ chế hoạt động theo quy định của tổ chức nào? Tôi hỏi.
Ông Lê Hữu Thất cho biết: Nguồn vốn cho vay của TYM do Hội LHPH Việt Nam điều hành và quản lý (trong đó, một phần do Chính phủ cấp, một phần vay từ các tổ chức quốc tế, một phần là tiền tiết kiệm của Hội…). TYM hoạt động tín dụng theo các quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ hướng tới các đối tượng phụ nữ nghèo, cận nghèo là người dân tộc thiểu số ở vùng núi, vùng sâu, xa; phụ nữ sống chung hoặc chịu ảnh hưởng bởi HIV… Những hoat động của TYM đã được Chính phủ và Hội Liên hiệp Phụ nữ VIệt Nam ghi nhận: năm 1999, TYM được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam (2007); Huân chương Lao động hạng Nhất (2012); 5 năm liền (2007-2011), được vinh danh là Tổ chức Tài chính vi mô tiêu biểu…
