Nỗ lực trong xây dựng nông thôn mới ở Phúc Hà

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới (NTM), xã Phúc Hà (T.P Thái Nguyên) đang gặp phải một số khó khăn mang tính đặc thù. Để thực hiện đúng lộ trình và không bị tụt lại so với các địa phương khác của thành phố, xã đã và đang ra sức nỗ lực triển khai các nhiệm vụ cùng với đó là tranh thủ các nguồn vốn đầu tư.

Bị giảm số tiêu chí đã đạt

Nét đặc thù rất đáng kể của xã Phúc Hà trong quá trình xây dựng NTM là khai trường của Mỏ than Khánh Hòa nằm trên địa bàn liên tục được mở rộng và hiện chiếm 1/3 diện tích đất tự nhiên của xã. Giữa năm 2012, khi xã đang tập trung quy hoạch NTM thì việc di dời các cơ quan, trường học, hộ dân ra khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở xung quanh bãi đổ thải của Mỏ than bỗng trở thành nhiệm vụ trọng tâm và cấp bách hơn bao giờ hết, với khối lượng công viêc rất lớn. Cả hệ thống chính trị phải tập trung tuyên truyền, vận động và hỗ trợ 71 hộ dân khẩn cấp di chuyển đến nơi an toàn khi mùa mưa bão đang ở giai đoạn cao điểm. Cùng với đó là công tác vận động, ngăn chặn tình trạng xây dựng đón đền bù đang diễn ra phổ biến.

Trong mấy tháng mùa mưa năm 2012, mọi công việc của xã gần như bị đảo lộn bởi phải di chuyển trụ sở xã, bưu điện, trạm y tế, trụ sở hợp tác xã, trường mầm non, trạm cai nghiện đến vị trí an toàn (tạm thời). Hiện tại, trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã là một ngôi nhà tạm chỉ có diện tích khoảng 500m2. Sắp tới, các trường tiểu học, THCS và hàng trăm hộ dân khác nằm trong vòng bán kính 200 mét tính từ chân bãi đổ thải cũng sẽ phải di dời vì lý do an toàn. Vì thế  mà xã Phúc Hà (năm 2012) đã bị giảm 2 tiêu chí của NTM vốn đã đạt được là y tế và bưu điện xã, trong khi chỉ đạt thêm tiêu chí quy hoạch (hiện xã đạt 8 tiêu chí NTM).

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Minh Tuấn, Chủ tịch UBND xã thì trong việc thực hiện tiêu chí giao thông và môi trường, Phúc Hà cũng đang gặp phải những khó khăn rất riêng. Trên địa bàn và khu vực lân cận xã hiện có Mỏ than Khánh Hòa, Nhà máy Xi măng Quán Triều, khu vực tập kết than của Mỏ than Núi Hồng và một số doanh nghiệp, hộ cá thể sàng tuyển, chế biến than. Vì vậy, môi trường trên địa bàn bị ô nhiễm khá nặng, ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất của người dân (nhiều diện tích không thể trồng cấy, hoặc năng suất, chất lượng nông sản bị giảm đáng kể). Trong khi, việc giảm thiểu và khắc phục ô nhiễm, tiến tới đạt tiêu chí môi trường phụ thuộc phần lớn vào các đơn vị này. Về giao thông, xã hiện có 26km đường liên xóm, liên xã được bê tông hóa từ những năm 2002-2006 nhưng hiện cơ bản đã xuống cấp trầm trọng. Lòng đường nhỏ hẹp (từ 2,5 đến 3m), tải trọng cho phép dưới 10 tấn nhưng thường xuyên phải "oằn mình" vì những chiếc xe tải trọng hàng chục tấn chở đất đá, than, xi măng.

Để không bị tụt lại

Đến nay, cùng với môi trường thì hầu hết các tiêu chí liên quan đến hạ tầng, xã Phúc Hà đều chưa đạt được (gồm trường học, giao thông, bưu điện, y tế, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa và chợ nông thôn), mà một phần nguyên nhân xuất phát từ những khó khăn khách quan đã nêu. Tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ, Phúc Hà đang nỗ lực phấn đấu để từng bước hoàn thiện nhóm tiêu chí hạ tầng cũng như các tiêu chí chưa đạt còn lại (thu nhập, văn hóa, hệ thống tổ chức chính trị xã hội).

Mới đây, hộ dân cuối cùng trong số gần 40 hộ có đất thuộc khu vực đã quy hoạch để xây dựng Trung tâm hành chính xã và khu tái định cư (có diện tích 6ha) đã chấp thuận phương án bồi thường. Đó là kết quả của nhiều cuộc đối thoại trực tiếp, nỗ lực tuyên truyền, vận động của cả hệ thống chính trị hàng tháng qua. Tuyến đường vào Trung tâm hành chính cũng như tại khu đất đã quy hoạch, các xe, máy chuyên dụng của đơn vị thi công đã bắt đầu san gạt mặt bằng với tinh thần khẩn trương. Cùng với đó, xã đang gấp rút triển khai các thủ tục cần thiết để có thể khởi công, hoàn thiện trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã và các công trình: trạm y tế, bưu điện, trạm cai nghiện, để đạt chuẩn NTM trong năm nay.

Trong khi đó, công trình trường mầm non tại địa điểm mới đã cơ bản hoàn thiện (vốn đầu tư 3 tỷ đồng của Công ty TNHH Một thành viên Than Khánh Hòa), với mục tiêu đạt chuẩn Quốc gia vào năm 2015. Năm 2012, xã đã vận động nhân hiến đất và đối ứng để bê tông hóa 1,3km đường liên xóm (đây cũng là những mét đường đầu tiên của xã đạt chuẩn NTM), và hiện đang hoàn thiện gần 1.000m đường liên xóm khác. Để đạt tiêu chí giao thông, xã Phúc Hà phấn đấu từ nay đến năm 2018, mỗi năm nâng cấp được 3,5km đường. Riêng các tuyến đường trục xã, Phúc Hà đã có kế hoạch vận động nhân dân hiến đất và đề nghị thành phố cấp kinh phí (nhân dân đối ứng) để nâng cấp trong giai đoạn 2014-2015, đồng thời đề xuất áp dụng biện pháp hạn chế trọng tải. Cũng trong năm 2012, Phúc Hà đã tranh thủ nguồn vốn hỗ trợ của thành phố và Công ty TNHH Một thành viên Than Khánh Hòa (300 triệu đồng) để làm mới đường vào Trường THCS, vận động nhân dân xóm 6 đóng góp xây dựng nhà văn hóa đạt chuẩn NTM, trị giá 180 triệu đồng…

Ông Nguyễn Minh Tuấn cho biết, dù gặp không ít khó khăn nhưng xã Phúc Hà quyết tâm thực hiện mục tiêu trở thành xã NTM trước năm 2020, theo kịp lộ trình chung của thành phố. Vì vậy, thời gian tới, ngoài sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân, xã cần thêm số vốn đầu tư lớn, sự hỗ trợ của các doanh nghiệp trên địa bàn, đồng thời đề nghị các cơ quan chức năng thường xuyên giám sát chặt chẽ và yêu cầu các đơn vị sản xuất có phát sinh ô nhiễm thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường.