Mùa này, đi qua địa bàn các xã có truyền thống trồng cây màu vụ đông của tỉnh như Cù Vân, Hùng Sơn (Đại Từ); Hóa Thượng, Huống Thượng, Linh Sơn (Đồng Hỷ); Đồng Tiến, Đông Cao (Phổ Yên), chúng tôi thấy những cánh đồng trĩu nặng hạt lúa vàng của hơn 1 tháng về trước đã được thay bằng màu xanh non của ngô, của rau…
Chị Lê Thị Kỷ, một người dân ở xóm Cậy, xã Huống Thượng (Đồng Hỷ) cho biết: Lứa rau cải đầu tiên trồng trong vụ vụ Đông năm nay của gia đình tôi đã sắp được thu hoạch. Vụ này, tôi sẽ trồng những giống rau ngắn ngày như cải canh, cải ngọt… để nhanh được thu hoạch. Kế đó, tôi sẽ trồng cà chua, su hào, cải bắp… Trên cùng một đơn vị diện tích nhưng giá trị thu về từ trồng rau, củ, quả cao hơn gấp ba bốn lần so với cấy lúa.
Hiệu quả từ trồng cây vụ đông đã được khẳng định ở nhiều địa phương, do đó, duy trì phát triển cây vụ đông là một hướng đi đúng của tỉnh. Theo kế hoạch, vụ đông năm nay, toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng 16.060ha cây vụ đông, tập trung vào các loại cây màu chủ lực là: ngô 6.800 ha, rau xanh các loại 4.600ha, khoai lang 4.370ha, lạc 120ha... Với kinh nghiệm nhiều năm trong sản xuất vụ đông xuân, các xã, thị trấn trong tỉnh đã căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương mình để xây dựng kế hoạch chi tiết, đồng thời lựa chọn các trà, cơ cấu giống, kỹ thuật cho những vụ tiếp theo.
Qua tìm hiểu, được biết, năm nay, gieo trồng cây màu vụ đông đã được nông dân trong tỉnh tiến hành theo đúng chỉ đạo của ngành Nông nghiệp. Theo đó, các loại cây đều được trồng trong khung thời vụ. Với cây ngô, trà sớm, trà trung đã được gieo từ trước ngày 25-9, trên các chân đất chuyên màu, đất bãi ven sông, đất đồi bãi, đất lúa chuyển đổi đất màu, đất 2 lúa; trà mùa muộn gieo từ trước ngày 5-10. Với cây khoai lang, các địa phương đã kết thúc trồng trước ngày 10-10 theo đúng lịch thời vụ. Về cây đỗ tương, bà con đã trồng từ ngày 25-9 đến 10-9. Riêng giống cây ưa lạnh như khoai tây, nông dân đã kết thúc trồng trà sớm từ ngày 5-10; trà chính vụ đang tiếp tục trồng, dự kiến sẽ kết thúc trước ngày 31-11… Ông Hoàng Văn Dũng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT cho biết: Vụ đông năm nay diễn ra trong điều kiện thời tiết khá thuận lợi, mưa thuận, gió hòa. Đặc biệt, lúa mùa được thu hoạch sớm hơn năm trước 2 tuần đã giúp nông dân có điều kiện trồng cây màu vụ đông, đặc biệt là cây ngô đúng trong khung thời vụ.
Xác định vụ đông sẽ giúp tăng thu nhập cho nông dân nên quan điểm chỉ đạo của tỉnh là duy trì các loại cây truyền thống và nhân rộng các loại cây màu chất lượng cao; ổn định gieo trồng trên đất màu và mở rộng thâm canh trên đất 2 lúa để tiếp tục thực hiện xây dựng nhiều cánh đồng cho thu nhập hằng trăm triệu đồng trở lên. Cùng với đó, việc tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cũng được tăng cường. Theo đó, một số giống cây năng suất cao, chất lượng tốt đã được đưa vào gieo trồng trên địa bàn các huyện Đồng Hỷ, Phổ Yên, Đại Từ và T.P Thái Nguyên… như ngô nếp, ngô đường, ngô rau. Do thời gian sinh trưởng ngắn, sửa dụng bắp tươi là chính nên thời vụ gieo trồng các giống ngô này có thể kéo dài đến ngày 20-10, giúp nông dân tận dụng tối đa diện tích và thời vụ gieo trồng, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế từ trồng cây màu vụ đông (1 ha ngô nếp có thể cho thu hoạch 70-80 triệu đồng/vụ). Bên cạnh đó, các giống đỗ tương được đưa vào gieo trồng chủ yếu là những giống có thời gian sinh trưởng ngắn ngày (dưới 85 ngày như DT26, DT96, DT99)… Đặc biệt, diện tích trồng hoa chất lượng cao (ly, lay ơn, loa kèn, hoa lan hồ điệp) tiếp tục được mở rộng ở một số địa phương có truyền thống trồng hoa lâu trong tỉnh như phường Túc Duyên (T.P Thái Nguyên), xã Hùng Sơn (Đại Từ), Huống Thượng và Hóa Thượng (Đồng Hỷ)…
Để chủ động tưới tiêu do diện tích cây vụ đông, hiện nay, các địa phương trong tỉnh đang từng bước quy hoạch các vùng sản xuất cây vụ đông, sản xuất tập trung theo từng cánh đồng, theo khu vực; xây dựng, củng cố thêm hệ thống thủy lợi. Trong đó, nhiều địa phương đã hình thành được vùng sản xuất cây vụ đông tập trung từ 3-10ha như Đồng Tiến (Phổ Yên), Linh Sơn (Đồng Hỷ)… Vấn đề tổ chức tiêu thu sản phẩm nông sản cho nông dân cũng đã được các ngành chức năng quan tâm khi sản phẩm rau an toàn của nông dân làm ra được bao tiêu thông qua việc hình thành các điểm bán rau an toàn ở đường Chu Văn An (T.P Thái Nguyên), ở cổng trường Đại học Nông Lâm, thuộc địa phận phường Tân Thịnh (T.P Thái Nguyên)…
Thống nhất cơ cấu cây trồng, tập trung thực hiện các giải pháp mở rộng diện tích cây vụ đông bằng việc khuyến khích bà con đưa vào trồng các loại cây cho giá trị cao, đáp ứng nhu cầu thị trường tiêu dùng, có cơ chế chính sách hỗ trợ giá giống (10 nghìn đồng/kg đối với các giống ngô lai; 120 nghìn đồng/sào khoai tây; 50 nghìn đồng/sào đỗ tương; 200 nghìn đồng/sào đối với sản xuất bí xanh, bí đỏ…) tin rằng, vụ đông năm nay, tỉnh ta sẽ giành nhiều thắng lợi.
