Hợp tác xã (HTX) Cờ Hồng, xã Đồng Bẩm (T.P Thái Nguyên) là đơn vị kinh tế tập thể có bề dày truyền thống, vinh dự được Nhà nước tặng danh hiệu “Lá cờ đầu xây dựng hợp tác xã toàn miền Bắc”, 2 lần được đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký. HTX cũng là một trong số rất ít đơn vị trên địa bàn tỉnh thực hiện chuyển đổi sớm và thành công theo Luật HTX năm 1996, và đang có những bước phát triển vững chắc trong cơ chế thị trường.
HTX Cờ Hồng được thành lập năm 1960, lúc đầu hoạt động vận tải thô sơ rồi chuyển sang ngành nghề cơ khí tổng hợp, sản xuất mành cọ xuất khẩu và sản xuất vôi. Có thời kỳ HTX phát triển lên tới hơn 400 xã viên, đạt được nhiều thành tích xuất sắc và đã vinh dự nhận được những phần thưởng cao qúy của Nhà nước. Tuy nhiên khi bước vào giai đoạn kinh tế thị trường, HTX đã gặp nhiều khó khăn, lúng túng, phần lớn xã viên lần lượt xin ra khỏi HTX. Năm 1996, Luật HTX ra đời đặt HTX Cờ Hồng trước 2 sự lựa chọn là giải thể hoặc chuyển đổi theo Luật.
Bà Phạm Thị Na, hiện là Thủ quỹ, đã tham gia HTX Cờ Hồng từ năm 1970, nhớ lại: Trước quyết định khó khăn, chúng tôi đã họp Ban quản trị, tổ chức đại hội xã viên và thống nhất quyết tâm chuyển đổi, chủ động xây dựng kế hoạch, giải pháp để phát triển trong bối cảnh kinh tế thị trường mới mẻ. Thời điểm đó là năm 1997, sau khi chia tài sản cho các xã viên xin rút thì HTX chỉ còn trên 20 triệu đồng tiền mặt, cơ sở vật chất cũ nát, lạc hậu.
Tìm cách vượt qua khó khăn để bứt phá trong giai đoạn phát triển mới, HTX, đã từng bước củng cố hoạt động, tổ chức lại sản xuất; kêu gọi, thêm các thành phần kinh tế, đồng thời mở thêm các ngành nghề phù hợp với khả năng và nhu cầu của thị trường; tôn trọng nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm nhằm phát huy sự năng động, sáng tạo của xã viên. Giai đoạn mới chuyển đổi, từ ngành nghề chủ yếu là sản xuất vôi, HTX đã mở thêm dịch vụ in quảng cáo, sau đó là cơ khí sắt thép, kinh doanh nội thất, ghế đá, cơ khí tổng hợp... Chuyển đổi thành công và hoạt động ngày càng hiệu quả, minh bạch nên HTX đã liên tục thu hút thêm các thành phần kinh tế tham gia là thành viên. Trong đó phải kể tới xưởng chế biến gỗ của ông Nguyễn Thế Hưng (hiện ông Hưng là Phó Chủ nhiệm HTX) và Công ty TNHH Thái Dương (chuyên sản xuất và kinh doanh cửa nhôm kính).
Một trong những khó khăn lớn nhất là vốn đã được Ban quản trị HTX ưu tiên giải quyết bằng cách huy động từ các xã viên, vay ngân hàng và nguồn vốn Quốc gia giải quyết việc làm (vốn 120). Cùng với đó, HTX tích cực thực hiện các giải pháp nhằm phát huy hiệu quả đồng vốn, tiết kiện chi phí trong sản xuất. Từ số vốn hạn hẹp khi mới chuyển đổi, đến nay tổng vốn hoạt động của HTX Cờ Hồng đã đạt 5,2 tỷ đồng, trong đó vốn lưu động là trên 2,4 tỷ đồng.
Vì vậy, doanh thu của HTX không ngừng tăng, đặc biệt là từ năm 2000 đến năm 2009, riêng giai đoạn 2006-2009 tăng trưởng doanh thu trung bình 35%/năm (năm 2009 đạt gần 7 tỷ đồng). HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho khoảng 40 xã viên, người lao động với đầy đủ các chế độ theo quy định; hoàn thành tốt nghĩa vụ thuế với Nhà nước…Ông Nguyễn Quang Long, Chủ nhiệm HTX Cờ Hồng cho rằng: Ngoài những giải pháp hợp lý thì yếu tố rất quan trọng là sự đoàn kết và quyết tâm của Ban quản trị, các xã viên và người lao động của HTX từ khi thực hiện chuyển đổi. Những kết quả đó đã củng cố niềm tin và là tiền đề để HTX phát triển bền vững trong thời buổi kinh tế thị trường.
Từ năm 2010 đến nay do suy thoái kinh tế vĩ mô, HTX Cờ Hồng đã chịu nhiều tác động tiêu cực dẫn đến doanh thu sụt giảm đáng kể. Trong bối cảnh đó, Ban quản trị HTX đã đề ra những giải pháp kịp thời, phù hợp, như: Chuyển dịch cơ cấu ngành nghề (hướng đến những dịch vụ, sản phẩm mà thị trường có nhu cầu lớn, dễ tiêu thụ); tiếp tục huy động vốn để đầu tư thiết bị sản xuất nhằm hạ giá thành và nâng cao chất lượng sản phẩm; quan tâm chăm lo đời sống, đảm bảo các chế độ nhằm “giữ chân” người lao động… Vì vậy, HTX vẫn duy trì khá tốt hoạt động sản xuất, kinh doanh, đảm bảo việc làm thường xuyên cho người lao động hiện. Anh Lê Văn Phòng, thợ xẻ của phân xưởng chế biến gỗ nói: Chúng tôi vẫn có việc làm liên tục trong giai đoạn khó khăn nhất, với thu nhập bình quân trên 3 triệu đồng/người/tháng, được đóng bảo hiểm xã hội. Tôi tin HTX sẽ phát triển mạnh mẽ hơn khi vượt qua giai đoạn khó khăn.
Ông Nguyễn Quang Long bày tỏ: Tự hào với truyền thống và tự tin với những thành quả đã đạt được từ khi chuyển đổi đến nay, trong bối cảnh kinh tế vĩ mô đang ngày càng khởi sắc, tập thể HTX Cờ Hồng chúng tôi đặt quyết tâm phấn đấu tăng trưởng doanh thu 20%/năm, tiếp tục xứng đáng là một đơn vị kinh tế tập thể tiêu biểu.
