WB: Nợ xấu đang kéo lùi tăng trưởng kinh tế

Tại buổi họp báo công bố báo cáo cập nhật kinh tế Đông Á và Thái Bình Dương do Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức sáng nay (7/4), các chuyên gia nhận định môi trường vĩ mô của Việt Nam đã ổn định trở lại trong suốt hai năm qua, song tăng trưởng kinh tế vẫn dưới mức tiềm năng, một phần do những vấn đề trong hệ thống ngân hàng.  

Cụ thể, nợ xấu vẫn được coi là "nút thắt cổ chai" kéo lùi tăng trưởng và phục hồi của nền kinh tế, ông Bert Hofman - chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của WB nhận định.

Báo cáo cho rằng lạm phát thấp đã tạo cơ hội cho Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất, song tăng trưởng tín dụng mới chỉ nhích dần dần do các ngân hàng phải chịu gánh nặng từ tỷ lệ nợ xấu cao, e ngại những rủi ro ngày càng gia tăng. "Bản thân các ngân hàng đang dùng tiền mua trái phiếu Chính phủ chứ không cho vay vì bản thân họ cũng sợ nợ xấu", bà Victoria Kwakwa, Giám đốc WB tại Việt Nam phát biểu.

* Thừa tiền, ngân hàng tăng cường mua trái phiếu

Do vậy, từ năm 2013 Chính phủ đã thành lập Công ty quản lý tài sản (VAMC) để mua lại nợ xấu của các ngân hàng. Đánh giá cao việc công ty này giúp các ngân hàng đưa nợ xấu ra khỏi bảng cân đối kế toán để có "khoảng không để thở hơn", tuy nhiên, WB vẫn còn quan ngại về hiệu quả hoạt động của công VAMC do nguồn lực quá thấp so với vốn hóa ngành ngân hàng, cũng như việc xử lý nợ chưa được phản ánh rõ ràng.

Bà Kwakwa cho biết hiện chưa có thông tin đầy đủ và chính xác về hoạt động cũng như quá trình mua lại nợ xấu của VAMC. "Họ đã hoạt động và mua lại lượng nợ xấu đáng kể, nhưng chúng tôi chưa có những thông tin chi tiết. Do vậy, chúng tôi mới chỉ biết việc VAMC đang hoạt động hơn là quá trình họ xử lý nợ xấu như thế nào", bà nói.

Các chuyên gia của WB cũng nghi ngại số liệu nợ xấu chưa được minh bạch. "Tôi chưa thể có khuyến nghị cụ thể gì với Việt Nam vì chưa biết rõ tầm cỡ quy mô nợ xấu", ông Hofman cho hay. Song, ông nhấn mạnh Chính phủ Việt Nam nên quyết liệt trong xử lý nợ xấu. "Chính phủ không được dung nạp các hành vi né tránh nợ xấu. Cơ quan chức năng phải nghiêm với việc này”, ông nói.

Bên cạnh đó, báo cáo của WB nhận xét khả năng cạnh tranh Việt Nam so với các nền kinh tế có trình độ tương đương đang bị suy giảm, bên cạnh những thách thức tài chính ngày càng tăng do thu ngân sách giảm.

Về triển vọng kinh tế năm 2014, tổ chức này dự báo Việt Nam sẽ tăng trưởng với tốc độ khiêm tốn khoảng 5,5% dựa trên giả định Chính phủ theo đuổi chính sách tiền tệ thận trọng và tiếp tục tái cơ cấu. Cán cân thương mại và vãng lai dự kiến vẫn thặng dư, nhưng ở mức thấp hơn năm 2013. Lạm phát có thể đạt mục tiêu của Chính phủ là 7% trong trường hợp tăng trưởng tín dụng khiêm tốn và sẽ không xảy ra những cú sốc lớn từ phía cung.

Ngoài ra, việc Việt Nam nỗ lực yêu cầu các doanh nghiệp Nhà nước thoái vốn đầu tư ngoài ngành và cổ phần hóa có thể gửi tín hiệu tích cực với các nhà đầu tư về cam kết của Chính phủ đối với chương trình này.

Song, WB cũng cảnh báo những thành quả kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn còn mong manh và đang đối mặt với những rủi ro liên quan đến tổng cầu của khu vực kinh tế tư nhân vẫn còn yếu. Một rủi ro khác là cơ quan chức năng có thể buộc phải nới lỏng chính sách tài khóa về tiền tệ thận để kích cầu khu vực tư nhân và đà cải cách có thể tiếp tục chậm chạp, khiến cho tăng trưởng GDP tiếp tục ở mức thấp và giảm bền vững tài khóa.

Trình bày quan điểm về việc báo chí Nhật Bản đăng tải thông tin lãnh đạo Công ty tư vấn đường sắt (JTC) hối lộ một số quan chức Việt Nam để trúng thầu dự án sử dụng ODA, bà Victoria Kwakwa cho hay bất kỳ hành vi sử dụng sai mục đích nào cũng đều gây ảnh hưởng lớn và cần xử lý nghiêm khắc.

Song, bà cũng cho biết những thông tin gần đây mới chỉ là cáo buộc chứ chưa có kết quả điều tra cụ thể. "Chỉ sau khi Bộ Giao thông Vận tải có những thông tin cuối cùng về quá trình điều tra thì WB mới có phản ứng chính thức", vị này nói.

Đại diện nhà tài trợ đa phương lớn nhất cho Việt Nam, Giám đốc WB tại Việt Nam cũng khẳng định hiện chưa có những ảnh hưởng gì lên nguồn ODA dành cho Việt Nam.