Đẩy mạnh các biện pháp phòng, trừ sâu bệnh hại lúa xuân

Đầu tháng 5 trở lại đây, thời tiết nắng mưa xen kẽ, độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi cho nhiều đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại trên các trà lúa xuân.

Theo thông tin từ Chi cục Bảo vệ Thực vật, hiện nay, lúa xuân đang ở giai đoạn làm đòng, trỗ bông. Tuy nhiên, diện tích lúa nhiễm các loại sâu, bệnh hại như rầy nâu, rầy lưng trắng, khô vằn, đạo ôn, sâu cuốn lá nhỏ đã lên tới gần 7.000ha, trong đó riêng diện tích lúa bị nhiễm bệnh khô vằn là trên 6.100ha. Ông Lương Văn Vượng, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Thực vật cho biết: Diện tích lúa nhiễm bệnh khô vằn trong vụ xuân năm nay tăng đột biến so với cùng kỳ hằng năm. So với năm 2013, diện tích lúa xuân bị nhiễm bệnh khô vằn tăng khoảng 3.000 ha.

Hiện nay, bệnh khô vằn đang gây hại trên phạm vi rộng với tỷ lệ bệnh trung bình 8-15%/dảnh, nơi cao 20-50%/dảnh, cục bộ như ở T.P Thái Nguyên, T.X Sông Công, Phổ Yên, tỷ lệ bệnh lên tới 60%/ dảnh bị hại. Khô vằn là bệnh gây hại phổ biến trên cây lúa. Bệnh do nấm Rhizoctonia solani gây ra và phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ và ẩm độ cao, thích hợp nhất là từ 28-320C và ẩm độ trên 90%. Bệnh thường phát sinh trước tiên tại các bẹ lá hoặc các lá già ở sát mặt nước sau đó lan sang các lá phía trên. Ở miền Bắc nước ta, bệnh gây hại lúa vụ xuân vào khoảng tháng 4 khi lúa bắt đầu đứng cái làm đòng cho đến cuối vụ nên nếu không phòng, trừ kịp thời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng gạo.

Cùng với bệnh khô vằn thì rầy nâu, rầy lưng trắng cũng đang gây hại trên lúa xuân. Mật độ trung bình 100-300 con/m2, nơi cao 700-1.600 con/m2, cục bộ 2.500-3000 con/m2 chủ yếu ở huyện Đại Từ, Phổ Yên, Phú Lương, Võ Nhai. Dự báo trong thời gian tới, mật độ rầy tăng nhanh và có khả năng gây cháy cục bộ vào cuối tháng 5. Theo đó, bệnh đạo ôn cũng đang gây hại trên lá, tỷ lệ bệnh trung bình 1,5-5%/lá, nơi cao 8-15%/lá. Đặc biệt ở Phổ Yên, tỷ lệ bệnh lên tới 60%/ lá. Ngoài ra, trưởng thành sâu cuốn lá nhỏ đã ra rộ từ đầu tháng 5, mật độ trung bình 0,4 - 0,7 con/m2, nơi cao 2-3 con/m2, cục bộ 5 con/m2 như ở T.X Sông Công và huyện Võ Nhai. Sâu non nở rộ từ ngày 8/5 -15/5 và gây hại lá đòng trên trà lúa trỗ sau 15-5. Bên cạnh đó, một số đối tượng khác như chuột, sâu đục thân cũng sẽ tiếp tục gây hại.

Về phía ngành Nông nghiệp, đã khuyến cáo các địa phương triển khai biện pháp tổng hợp từ khâu chăm sóc, phát hiện và phòng trừ sớm sâu bệnh cho lúa. Đồng thời, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ của đơn vị tăng cường công tác điều tra, phát hiện sâu bệnh kịp thời; tiến hành tổ chức tập huấn các biện pháp chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh. Đặc biệt là cách phòng, trừ bệnh khô vằn, loại bệnh đang là mối nguy hại khá lớn cho diện tích lúa xuân của tỉnh. Ông Lương Văn Vượng khuyến cáo: Bà con phải thường xuyên thăm đồng và phun bằng các loại thuốc đặc hiệu như Validacin 3SL, Cavil 50SC, Lervil 50SC, Tilt Super 300EC... từ 1 đến 2 lần ngay khi bệnh mới xuất hiện. Mỗi lần phun cách nhau từ 5-7 ngày. Đối với rầy nâu, rầy lưng trắng, cần tăng cường kiểm tra đồng ruộng phát hiện ổ rầy, phun thuốc trừ rầy khi ruộng có mật độ khoảng 50 con/khóm lúa trở lên (2.000 con/m2). Những diện tích lúa đang làm đòng, trỗ bông, nên sử dụng các loại thuốc có tác dụng lưu dẫn như Admire 050EC, Actara 25WG, Chess 50WG (khi phun không cần rẽ lúa). Diện tích lúa ở giai đoạn từ chắc xanh đến chín, sử dụng các loại thuốc có tác dụng tiếp xúc gồm Victory 585EC, Bassa 50EC, Dragoannong 585EC, Sairifos 585EC và phải rẽ lúa thành luống, mỗi luống rộng từ 0,5-0,6m và phun trực tiếp vào gốc lúa, nơi rầy tập trung gây hại. Về cách phòng, trừ bệnh khô vằn, nông dân cần dùng thuốc đặc hiệu như Filia 525SE, Katana 20SC, Beam 75WP…; nồng độ và lượng nước phun theo khuyến cáo trên bao bì. Những diện tích lúa bị bệnh đạo ôn nặng, bị lùn lụi cần phải vơ, tiêu hủy các lá bệnh, sau đó tiến hành phun thuốc 2 lần, mỗi lần cách nhau 5 ngày. Riêng sâu cuốn lá nhỏ, theo dõi chặt chẽ diễn biến của sâu non, đặc biệt chú ý trà lúa trỗ sau 15-5, phun thuốc khi mật độ sâu non từ 20 con/m2 trở lên (hai khóm lúa có 1 con), sử dụng các loại thuốc Regent 800 WG, Padan 95 SP, Rigell 800 WG, Patox 95 SP, Actamec 20EC, 40EC để phun trừ. Phun thuốc khi sâu non đang ở tuổi 1, tuổi 2.

Vụ xuân năm nay, tỉnh ta gieo cấy được trên 29.000 ha lúa, trong đó diện tích lúa lai chiếm trên 26%. Để bảo đảm cho vụ xuân giành thắng lợi toàn diện, trước mắt các địa phương cần tập trung phòng trừ sâu bệnh hại lúa, nhất là bệnh khô vằn. Nhằm tránh lãng phí thuốc và ô nhiễm môi trường, khi phun phòng trừ sâu bệnh, bà con cần áp dụng nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng nồng độ liều lượng, đúng lúc và đúng cách).