Xã Bản Ngoại (Đại Từ) có dân số gần 8.000 người, trong đó 40% là đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm gần đây, nhờ nhiều chương trình mục tiêu Quốc gia, trong đó có Chương trình 135 với các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất khác đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân giúp ổn định đời sống, tạo đà cho sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương…
Về Bản Ngoại hôm nay, những đổi thay không khỏi làm chúng tôi ngỡ ngàng. Trong trí nhớ của tôi, cách đây khoảng chục năm, hệ thống thủy lợi, điện, đường, trường, trạm… của xã hầu như chưa có gì; kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào cây lúa nên đời sống của người dân vô cùng khó khăn, tỷ lệ hộ đói nghèo của xã chiếm tới 46,7%... Từ năm 2006 đến nay, xã Bản Ngoại được Nhà nước đầu tư nhiều công trình về kết cấu hạ tầng nông thôn thông qua nguồn vốn Chương trình 135 đã tạo diện mạo mới cho vùng quê thuần nông này. Đặc biệt, các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế giúp người dân vươn lên xóa đói, giảm nghèo.
Gia đình anh Trần Văn Kiên, xóm Phố nhiều năm liền là hộ nghèo với hoàn cảnh gia đình khá chật vật. Kinh tế gia đình không có gì ngoài 4 sào chè trung du cho năng suất, chất lượng thấp. Bản thân anh không có việc làm ổn định, thỉnh thoảng đi làm thợ xây với mức thu nhập thấp. Vợ anh ở nhà làm nông nghiệp, trong khi 3 đứa con đang tuổi ăn, tuổi lớn, cháu nhỏ nhất sinh năm 2005. Không cam chịu cái nghèo, từ năm 2010, anh vay tiền của anh em, bạn bè tập trung vào chuyển đổi mấy sào chè trung du sang trồng chè cành chất lượng cao. Năm 2012, gia đình anh được hỗ trợ 1 tôn quay sao chè trị giá 1,6 triệu đồng từ Chương trình 135, giúp gia đình anh thoát khỏi cảnh phải đi sao chè nhờ hàng xóm. Chè đến lứa được thu hái và chế biến đúng cách giúp cải thiện chất lượng chè khô, giá bán vì thế được nâng nhiều so với trước. Nhờ vậy, từ cuối năm 2012, gia đình anh đã trở thành hộ cận nghèo.
Cùng với gia đình anh Kiên, 8 năm qua, xã Bản Ngoại có trên 3.100 lượt hộ nghèo được hỗ trợ phát triển sản xuất với tổng kinh phí gần 2 tỷ đồng. Đây là những hộ được bình xét công khai, dân chủ từ xóm, đội theo nguyên tắc những hộ nghèo hơn được ưu tiên hỗ trợ đầu tư trước và đảm bảo 100% số hộ nghèo được hưởng lợi, ít nhất mỗi hộ nghèo được hỗ trợ một lần. Ông Nguyễn Cao Thế, Bí thư Chi bộ xóm Cao Khản cho biết: Cao Khản là xóm đặc biệt khó khăn của xã Bản Ngoại với 97 hộ dân, 340 nhân khẩu. Khi được hỗ trợ từ Chương trình 135, chúng tôi tổ chức các cuộc họp xóm, đưa vấn đề hỗ trợ ra bàn bạc dân chủ, tự bình xét cụ thể, xem xét hộ nào cần gì thì đề nghị hỗ trợ theo nhu cầu thực tế của hộ dân. Nhờ vậy, Chương trình đã đem lại hiệu quả nhất định, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của xóm từ 50 hộ (2006) xuống còn 26 hộ như hiện nay.
Từ nguồn vốn của Chương trình, xã Bản Ngoại tập trung vào hỗ trợ các hộ nghèo mua giống cây trồng (lúa lai, ngô lai, chè cành), vật nuôi (bò sinh sản, lợn Móng cái), vật tư sản xuất gồm 22 bộ chế biến chè, 129 tôn sao chè, 90 máy vò chè, 260 máy bơm nước, 193 bình phun thuốc trừ sâu các loại, 5 máy thái cỏ, 13 máy cắt lúa, 4 máy gieo sạ… Ngoài ra, xã còn thực hiện hỗ trợ 4 mô hình sản xuất hiệu quả (2 mô hình sản xuất lúa lai và 2 mô hình trồng ngô lai) để nhân dân tham quan học tập và nhân ra diện rộng. Đặc biệt, xã Bản Ngoại tổ chức gần chục lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người dân về trồng trọt, chăn nuôi, bảo dưỡng máy móc cơ khí phục vụ sản xuất nông nghiệp, từ đó giúp người dân hiểu và có thêm kiến thức về khoa học kỹ thuật phục vụ có hiệu quả trong việc phát triển kinh tế gia đình.
Theo đồng chí Mai Công Bình, Chủ tịch UBND xã Bản Ngoại thì thông qua các các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế đã giúp các hộ nghèo nỗ lực vươn lên xóa đói, giảm nghèo, tăng thu nhập, cải thiện và ổn định đời sống. Không những vậy, Chương trình 135 còn góp phần tạo việc làm, tăng năng suất lao động, tạo nền tảng cho sản xuất bền vững, thực hiện tốt công tác giảm nghèo của địa phương, cụ thể tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 46,7% vào năm 2006 xuống còn 14,99% như hiện nay.