Mặc dù còn tới 4 tháng nữa mới kết thúc năm 2014, song chúng ta đã có thể khẳng định, chưa năm nào tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) của tỉnh lại vượt trội như năm nay. Nói thế bởi chỉ trong 6 tháng đầu năm, GDP cả tỉnh đã tăng tới 15,2% so với cùng kỳ năm trước. Dự ước cả năm, GDP của tỉnh sẽ tăng ở mức 18%. Nếu vậy, đây sẽ là mức tăng kỷ lục từ trước đến nay, vượt xa so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đề ra.
Không ngoài dự tính
Năm 2013 được xem là một năm bước đệm cực kỳ quan trọng cho sự phát triển mạnh mẽ của cả nền kinh tế trong những năm tiếp theo. Thực tế năm 2013, kinh tế của tỉnh đã đạt được những kết quả đáng tự hào: Đứng thứ hai cả nước về thu hút đầu tư nước ngoài với số vốn đăng ký lên tới hàng tỉ USD; ngành công nghiệp phát triển mạnh mẽ với những dự án trọng điểm như Samsung, Núi Pháo, Nhiệt điện An Khánh... Bởi vậy, ngay trong năm 2013, các nhà xây dựng kế hoạch đã dự ước, năm 2014, GDP của tỉnh sẽ vượt xa so với những năm trước. Cụ thể: GDP sẽ tăng ít nhất 15%; giá trị sản xuất công nghiệp tăng 55%, kim ngạch xuất khẩu tăng gần 6 lần so với năm trước; thu ngân sách tăng 20%; thu nhập bình quân là 35 triệu đồng/người/năm…
Ngay khi xây dựng kế hoạch, không ít người đã hoài nghi bởi thấy mục tiêu đặt ra quá cao so với các năm trước. Tuy nhiên, sau những giải trình, làm rõ của các ngành, tỉnh ta đã chính thức xây dựng mục tiêu tăng trưởng GDP trong năm 2014 như đề xuất. Và thực tế, tốc độ phát triển kinh tế 6 tháng đầu năm nay của tỉnh đã cho thấy sự tính toán của các nhà chuyên môn là có lý. Theo ông Đặng Xuân Trường, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư, những tính toán trên vẫn còn khiêm tốn so với thực tế sẽ đạt được. Ngành đã xây dựng chỉ tiêu kinh tế trên cơ sở giảm nhiều so với dự ước để bảo đảm độ an toàn trong thực hiện kế hoạch.
Công nghiệp - xây dựng đóng góp lớn nhất
Khẳng định khu vực công nghiệp - xây dựng đóng góp lớn nhất là hoàn toàn có cơ sở bởi trong tổng GDP 6 tháng đầu năm 2014, khu vực nông - lâm nghiệp, thủy sản chỉ tăng 4,1%, khu vực dịch vụ tăng 6,4%, trong khi khu vực công nghiệp - xây dựng tăng tới 28,6%. Nếu phiên ra, trong 15,2% GDP chung cả tỉnh đạt được thì khu vực công nghiệp - xây dựng đóng góp tới 12%.
Trong 6 tháng đầu năm, mặc dù tình hình sản xuất của các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn nói chung và ngành sản xuất thép nói riêng vẫn gặp nhiều khó khăn, nhưng do có sự tăng năng lực sản xuất rất lớn của ngành sản xuất sản phẩm điện tử, thiết bị truyền thông và quặng kim loại màu nên tăng trưởng của ngành Công nghiệp trên địa bàn đã đạt mức tăng tới 33,3%. Nếu tính theo giá trị sản xuất công nghiệp thì 6 tháng đầu năm nay, ngành công nghiệp của tỉnh đã đạt mức tăng gấp 3,7 lần so với năm trước và vượt kế hoạch đề ra của cả năm. Trong đó, khu vực công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được xem là yếu tố quan trọng nhất, quyết định mức tăng trưởng cao không chỉ trong lĩnh vực công nghiệp mà của cả GDP chung toàn tỉnh.
Hiện nay, khu vực này đang chiếm tới 73% giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh, trong đó nhóm sản phẩm mới chủ yếu của Công ty điện tử Samsung và Công ty TNHH Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo (điện tử, viễn thông, quặng chế biến sâu) chiếm trên 72% giá trị sản xuất. Các nhà xây dựng kế hoạch dự tính kết thúc năm 2014, giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh sẽ đạt con số rất cao, khoảng trên 222 nghìn tỷ đồng, vượt tới trên 174 nghìn tỷ đồng so với kết quả thực hiện trong 6 tháng đầu năm. Tại một diễn đàn bàn về vấn đề này được UBND tỉnh tổ chức mới đây, ông Đinh Khắc Hiển, Giám đốc Sở Công Thương đã khẳng định: Việc tính toán như trên là hoàn toàn có cơ sở thực tiễn và khả năng đạt được rất cao. Không chỉ trong năm 2014 mà trong năm 2015, giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn sẽ vẫn tiếp tục tăng do có thêm nhiều dự án quy mô lớn đi vào hoạt động, cho ra sản phẩm.
Dù tính theo cách mới, GDP vẫn rất cao
Gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu ngành Kế hoạch và Đầu tư chuẩn bị tài liệu hướng dẫn các địa phương biện pháp tính GDP theo cách mới, tiệm cận với quy chuẩn quốc tế để dần thực hiện lộ trình thay thế cách tính cũ. Bởi thực tế nhiều năm nay, chúng ta vẫn tính GDP theo cách của Liên Xô trước đây. Với cách tính cũ đã không còn chính xác so với thực tế, thường phản ánh theo chiều tăng, có lợi cho thành tích của mỗi địa phương. Thực tế, hàng năm địa phương nào cũng đạt GDP rất cao, thường là trên 10%, trong khi đó GDP chung của cả nước lại chỉ đạt từ 5% đến 7%. Đó là một nghịch lý cần thay đổi.
Tuy nhiên, lộ trình thay đổi dự kiến sẽ bắt đầu từ năm 2016, nghĩa là hiện tại chúng ta vẫn tính theo cách cũ. Trước diễn biến đó, nhiều người cho rằng nếu theo cách tính mới, GDP của tỉnh ta sẽ không còn ở mức trên 10% nữa. Tuy nhiên, về vấn đề này, các ngành xây dựng kế hoạch của tỉnh đều khẳng định, GDP trên địa bàn trong những năm tới vẫn sẽ tăng cao trên 10%, bởi giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh sẽ tiếp tục tăng mạnh theo từng năm và kéo GDP tăng theo. Chỉ nhìn vào khu vực đầu tư nước ngoài cũng đủ thấy khả năng đóng góp của ngành này. Năm 2014, Samsung mới đưa vào vận hành một dự án, nghĩa là trong số vốn đăng ký trên 3 tỷ USD, doanh nghiệp này mới thực hiện được 1 tỷ USD, mà đã đóng góp giá trị sản xuất rất đáng kể. Tới đây, hàng loạt các dự án vệ tinh, phụ trợ khác của Samsung cùng đi vào hoạt động thì giá trị sẽ lớn hơn rất nhiều...