Mặc dù nhiều khả năng điều kiện xuất khẩu hàng hóa của tỉnh năm 2015 không có đột biến, nhưng theo các chuyên gia kinh tế thì tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh vẫn sẽ tăng tới mấy chục phần trăm so với năm 2014.
Vậy, thực tế năng lực xuất khẩu của tỉnh năm nay thế nào? Trước tiên xin được điểm qua những nét chính về tình hình xuất khẩu của tỉnh năm 2014 để làm cơ sở so sánh với những gì sẽ diễn ra năm nay. Có thể nói, chưa năm nào giá trị xuất khẩu của tỉnh lại tăng mạnh như năm vừa qua. Nếu các năm trước, tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa của tỉnh chỉ đạt trên 100 triệu USD thì năm 2014, con số đã là 8,97 tỷ USD, vượt tới 797% kế hoạch đề ra và gấp 36,5 lần so với năm trước. Trong đó, riêng khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đạt hơn 8 tỷ USD. Sức tăng chủ yếu của năm 2014 chính là nhờ vào sự đóng góp của Tập đoàn Samsung với Dự án Tổ hợp công nghệ cao tại Khu công nghiệp Yên Bình.
Trước một nền tảng khá vững mà năm trước để lại, năm nay tỉnh ta đã xây dựng mục tiêu kim ngạch xuất khẩu cả năm ở mức khá cao, 13,65 tỷ USD, tức là tăng hơn 4 tỷ USD so với năm 2014. Liệu điều đó có phải là một sức ép đối với công tác điều hành thực hiện kế hoạch xuất khẩu của tỉnh? Bởi trên thực tế xuất khẩu phụ thuộc nhiều ở thị trường quốc tế mà ít chịu tác động từ chủ quan của các nhà quản lý cũng như người sản xuất. Trả lời câu hỏi này, ông La Hồng Ninh, Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh cho rằng, năm nay khả năng đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch xuất khẩu là khá chắc chắn. Nhìn kết quả đạt được trong 2 tháng đầu năm nay cũng đủ thấy điều đó. Trong 2 tháng qua, giá trị xuất khẩu của tỉnh đã đạt trên 2 tỷ USD, dự kiến quý I sẽ ở mức trên 4 tỷ USD. Nếu cứ tính trung bình mỗi tháng đạt hơn 1 tỷ USD thì ít nhất cả năm chúng ta cũng sẽ đạt tới con số 14, 15 tỷ USD (trong khi kế hoạch là 13,65 tỷ).
Theo phân tích chuyên môn thì năm 2015, các doanh nghiệp xuất khẩu xương sống của tỉnh vẫn sẽ giống như năm trước, tức là Samsung với dòng sản phẩm điện tử thông minh đứng đầu, tiếp đến là Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG với hàng may mặc và Công ty Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo với các loại quặng đa kim. Trong đó, riêng Samsung đã chiếm tới trên 90% giá trị xuất khẩu cả tỉnh. Mặc dù phụ thuộc nhiều vào thị trường thế giới, song Samsung phát triển theo một chiến lược kinh doanh bền vững mang tính toàn cầu với khả năng cạnh tranh rất cao. Do đó, nếu có ảnh hưởng thì cũng không tạo ra sức ép lớn. Hiện tại với 1 nhà máy điện tử, Samsung đang sản xuất được trên 8 triệu sản phẩm/tháng, dự kiến đến giữa năm nay Nhà máy số 2 sẽ đi vào hoạt động thì năng suất ít nhất sẽ tăng gấp đôi. Tại một cuộc gặp với lãnh đạo tỉnh đầu năm nay, ông Yoo Young Bok, Tổng Giám đốc Samsung tại Thái Nguyên khẳng định, dù có điều chỉnh dòng sản phẩm (từ loại đặc biệt có giá trị cao sang loại bình thường giá trị thấp hơn) thì kim ngạch xuất khẩu của Samsung trong năm vẫn sẽ đạt xấp xỉ 13 tỷ USD.
Theo nhận định của Sở Công Thương, năm nay chúng ta sẽ được chứng kiến sự tăng trưởng mạnh hơn của các doanh nghiệp ngành may mặc mà đứng đầu là Công ty cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG. Một vài năm nay, đơn vị này đã tích cực mở rộng thị trường xuất khẩu và xây dựng thêm một số cơ sở sản xuất mới nhằm tăng số lượng cũng như giá trị sản phẩm. Trong hai tháng đầu năm nay, Công ty đã đạt giá trị xuất khẩu trên 30 triệu USD, tăng trên 70% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, dù chưa thấm vào đâu so với khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, nhưng so với các sản phẩm nội địa từng là thế mạnh của tỉnh thì hàng may mặc đang đóng góp gần như lớn nhất. Tiếp theo là đến các sản phẩm quặng đa kim của Công ty Khai thác Chế biến khoáng sản Núi Pháo. Từ đầu năm đến nay, đơn vị này cũng có giá trị xuất khẩu trên 10 triệu USD. Với quy trình sản xuất ổn định, chắc chắn đơn vị này sẽ góp cả trăm triệu USD cho giá trị xuất khẩu địa phương năm 2015. Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Huy Khải, Trưởng Phòng Quản lý thương mại và hội nhập kinh tế quốc tế (Sở Công Thương) khẳng định: Dù đóng góp không lớn, nhưng giá trị xuất khẩu của các doanh nghiệp nội địa năm nay dự kiến sẽ tăng từ 5% đến 10% so với năm trước...
Thị trường thế giới năm nay được xem là có chiều hướng tích cực hơn năm trước. Điều đó giúp cho hoạt động xuất khẩu của chúng ta có nhiều thuận lợi. Việc khẳng định sẽ thừa khả năng về trước kế hoạch xuất khẩu cả năm ngay từ những tháng đầu tiên này không chỉ cho thấy sự quyết tâm của tỉnh mà còn thể hiện rõ thế mạnh trong xuất khẩu ở địa phương.