Ngành công nghiệp nặng của chúng ta xuất phát và đi lên chủ yếu từ ngành khai khoáng và luyện kim với sự ra đời rất sớm của Khu công nghiệp Gang thép Thái Nguyên.
Dù được xem là "cái nôi" của ngành Luyện kim cả nước, nhưng thời gian gần đây chiến lược phát triển công nghiệp của chúng ta đã có những thay đổi theo hướng phù hợp. Nghĩa là dần dịch chuyển từ công nghiệp truyền thống sang ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ với giá trị đóng góp vượt trội.
Khai khoáng và luyện kim luôn để lại những tác động xấu, trong đó đáng quan tâm là tác động về môi trường, thời gian qua, với công nghệ lạc hậu, hạn chế về quản lý, thiếu ý thức trong bảo vệ môi trường... đã là những rào cản khó vượt qua đối với ngành khai khoáng, luyện kim của nhiều địa phương. Mặc dù không thể phủ nhận những đóng góp của ngành công nghiệp truyền thống, nhưng với xu thế và yêu cầu phát triển mới hiện nay, việc thay đổi là hết sức cần thiết và phù hợp. Thực tế cho thấy, sau khi có sự thay đổi hợp lý, ngành công nghiệp của tỉnh đã phát triển mạnh mẽ hơn, đóng góp phần lớn giá trị vào tăng trưởng kinh tế địa phương. Các nhà phân tích cho rằng, năm 2014 là năm đánh dấu sự chuyển biến lớn theo hướng phù hợp trong cơ cấu nội ngành công nghiệp của tỉnh. Và sự phát triển mạnh mẽ đó trong 5 tháng đầu của năm 2015 đã một lần nữa khẳng định kết quả sản xuất công nghiệp thay đổi theo hướng hiện đại.
Tập đoàn Samsung và các nhà đầu tư phụ trợ đi kèm là những đơn vị mở đầu cho sự di chuyển mạnh mẽ của ngành công nghiệp ở địa phương. Các nhà đầu tư này đã không chỉ tạo làn sóng đầu tư vốn FDI khổng lồ với hàng tỷ USD mà còn mang đến cho ngành công nghiệp một luồng gió mới theo hướng công nghệ cao. Samsung đã tạo ra một chuỗi giá trị có hàm lượng thông minh vượt trội với sức đóng góp lớn cho cả ngành công nghiệp. Nếu năm 2013 giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp của tỉnh chỉ đạt gần 39 nghìn tỷ đồng, thì năm 2014 với sự xuất hiện của Samsung và chuỗi các dự án phụ trợ, giá trị sản xuất công nghiệp đã tăng tới mức khó tin, gần 200 nghìn tỷ đồng, gấp nhiều lần so với những năm trước. Trong đó, khu vực công nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) có sức đóng góp lớn nhất, chiếm tỉ trọng 84% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Năm 2015, dự kiến giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh còn tăng lên mức 300 nghìn tỷ đồng. Do đó, có thể khẳng định, chính sự đóng góp của Samsung và các doanh nghiệp FDI khác đã quyết định đến tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh nói chung và của toàn ngành công nghiệp nói riêng. Trong năm 2014, khu vực có vốn FDI đã đạt giá trị sản xuất 134,2 nghìn tỷ đồng, bằng 845% kế hoạch. Ngoài ra, khu vực công nghiệp này còn tạo ra sự vượt trội về kim ngạch xuất khẩu so với những năm trước. Năm 2013, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh mới đạt 240 triệu USD thì năm 2014 đã tăng lên khoảng 9 tỷ USD và khả năng năm 2015 sẽ tăng ở mức 16 tỷ USD. Đây là những con số kỷ lục mà ít người dám nghĩ tới, nhưng thực tế lại đang diễn ra ở tỉnh ta kể từ khi có sự thay đổi nội ngành công nghiệp.
Để chứng minh vấn đề này, chúng ta hãy thử phân tích đôi chút về diễn biến sản xuất công nghiệp trên địa bàn từng thời điểm từ năm 2014 (năm đầu tiên Samsung và một dự án phụ trợ bắt đầu hoạt động) đến nay. Trong 2 tháng đầu của năm 2014, sản xuất công nghiệp diễn biến khá chậm, chỉ tăng gần 3% so với cùng kỳ năm trước do Samsung chưa sản xuất. Bước sang tháng 3, khi có sự xuất hiện sản phẩm điện tử thông minh của Samsung, giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh đã tăng đột biến. Kết thúc 6 tháng đầu năm, giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn đạt khoảng 49.800 tỷ đồng, tăng gấp 3,7 lần so với cùng kỳ năm trước và về trước 6 tháng so với kế hoạch năm. 6 tháng cuối năm, sản xuất công nghiệp tăng rất mạnh, gấp hơn 2 lần so với 6 tháng đầu năm. Hơn 4 tháng đầu năm 2015, sản xuất công nghiệp cũng tăng gấp trên 4 lần so với cùng kỳ năm trước.
Có thể nói đây là bước đột phá quan trọng của ngành công nghiệp, đánh dấu sự phát triển kinh tế vượt trội của tỉnh. Theo dự báo khả năng những năm tới ngành công nghiệp công nghệ cao của tỉnh sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa bởi sau "sự kiện" Samsung vào Thái Nguyên, một số tập đoàn công nghiệp lớn trên thế giới đã chú ý và muốn tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư tại tỉnh ta. Với điều kiện hạ tầng gồm các tuyến đường cao tốc, quốc lộ được xây mới và nâng cấp cải tạo, cộng với việc quy hoạch và hoàn thiện 6 khu công nghiệp tập trung, trên 30 cụm công nghiệp, những cơ chế, chính sách thu hút đầu tư ưu đãi, trong đó ưu tiên phát triển công nghiệp hiện đại, thông minh, chúng ta hoàn toàn có đủ khả năng để đáp ứng nhu cầu đầu tư của nhiều đối tác.
Chiến lược thay đổi theo hướng tăng mạnh tỷ trọng công nghiệp của tỉnh thời gian gần đây là rất cần thiết, nhất là chúng ta đang trong giai đoạn nước rút hoàn thành mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại trước năm 2020.