Thêm cơ hội cho hộ mới thoát nghèo

Những hộ mới thoát nghèo dù không thuộc diện cận nghèo nhưng từ tháng 9 này vẫn có cơ hội được vay vốn của Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) để phát triển sản xuất, kinh doanh. Quyết định số 28/2015/QĐ-TTg ngày 21-7-2015 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách tín dụng đối với hộ mới thoát nghèo (Quyết định số 28/2015/QĐ-TTg) được kỳ vọng sẽ mang đến cho hàng vạn hộ dân trên địa bàn tỉnh cơ hội thoát nghèo bền vững hơn…

Theo Quyết định số 28/2015/QĐ-TTg, hộ mới thoát nghèo đã từng là hộ nghèo, cận nghèo; qua điều tra, rà soát hàng năm có thu nhập bình quân đầu người cao hơn chuẩn cận nghèo theo quy định của pháp luật hiện hành, được UBND cấp xã xác nhận và thời gian kể từ khi ra khỏi danh sách hộ nghèo, cận nghèo tối đa là 3 năm. Mức cho vay do NHCSXH và hộ mới thoát nghèo thỏa thuận, nhưng không vượt quá mức cho vay cùng loại phục vụ sản xuất, kinh doanh đối với hộ nghèo được quy định trong từng thời kỳ (như thời điểm hiện nay tối đa là 50 triệu đồng/hộ); thời gian vay không quá 5 năm, với lãi suất bằng 125% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo quy định trong từng thời kỳ; lãi suất nợ quá hạn bằng 130% lãi suất cho vay.

Có mặt tại điểm giao dịch của NHCSXH thị xã Phổ Yên ở xã Thuận Thành, chúng tôi cảm nhận rõ niềm vui trên khuôn mặt bà Đặng Thị Thư, xóm Chùa I, khi cầm trong tay số tiền 30 triệu đồng được vay từ nguồn vốn dành cho hộ mới thoát nghèo. Bà cho biết: Tôi được vay vốn hộ nghèo của NHCSXH từ năm 2009, tiếp đó vay vốn học sinh, sinh viên cho cháu đầu đi học. Nhờ nguồn vốn vay của NHCSXH nên năm 2012, gia đình tôi mới có điều kiện thoát nghèo và nuôi các con ăn học. Mặc dù vậy, do chồng tôi thường xuyên đau ốm, cậu con trai út tuy đã học xong nhưng hiện nay vẫn đang trong thời gian thử việc, chưa có lương nên cuộc sống của gia đình còn nhiều khó khăn. Tôi rất muốn mua đôi bò về nuôi để vừa phục vụ việc đồng áng, vừa có khoản tích lũy, mà lại phù hợp với sức khỏe của chồng mình, nhưng gia đình chưa có khả năng. Nay được NHCSXH cho vay vốn, tôi mừng lắm vì mong muốn bấy lâu của gia đình đã có thể thực hiện.

Hiện tại, lãi suất cho vay đối với hộ mới thoát nghèo của NHCSXH là 8,25%/năm, với thời gian được vay từ 3-5 năm, thấp hơn khá nhiều so với mức lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại, cùng kỳ hạn. Không những thế, thủ tục vay cũng rất đơn giản, lại không cần tài sản đảm bảo, tiền lãi hàng tháng chỉ cần nộp cho tổ trưởng tổ tiết kiệm và vay vốn tại xóm mà không phải mất thời gian giao dịch tại ngân hàng… Bởi thế, nguồn vốn của NHCSXH luôn được người dân đón đợi.

Theo thống kê ban đầu của các địa phương, toàn tỉnh hiện có hơn 10 nghìn hộ mới thoát nghèo và phần lớn trong số này có nhu cầu được vay vốn. Tính đến hết tháng 9, NHCSXH tỉnh được trung ương phân bổ nguồn vốn cho chương trình này là 20 tỷ đồng. Trong khi nguồn vốn còn ít mà nhu cầu thì vay lớn nên mặc dù theo quy định số tiền tối đa mà mỗi hộ dân có thể được vay là 50 triệu đồng thì hiện tại, Phòng Giao dịch NHCSXH các huyện, thành, thị chỉ cho vay phổ biến ở mức 30 triệu đồng/hộ.

Theo ông Lê Văn Hồng, Phó Giám đốc NHCSXH Chi nhánh tỉnh chủ trương cho vay hộ mới thoát nghèo có nghĩa rất lớn, giúp các hộ có điều kiện để thoát nghèo bền vững. Trên thực tế, mặc dù nhiều hộ đã ra khỏi danh sách hộ nghèo nhưng cuộc sống vẫn còn rất nhiều khó khăn. Có khi chỉ cần 1 vụ mất mùa hoặc trong nhà có ai ốm đau là lại tái nghèo. Bởi thế, khi Chính phủ có Quyết định cho vay đối với đối tượng này đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng cao của cấp ủy, chính quyền các cấp, đặc biệt là các hộ dân.

Trong những năm qua, bằng nguồn vốn của Chính phủ cho vay qua NHCSXH, mỗi năm toàn tỉnh có hàng nghìn hộ nghèo, cận nghèo có điều kiện vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Nhiều hộ thậm chí còn trở thành hộ khá, giàu. Tuy nhiên, trong số 11 chương trình mà NHCSXH tỉnh lâu nay đang thực hiện cho vay, chỉ có một số nguồn vốn cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu, còn lại mới chỉ đáp ứng được một phần. Điển hình trong số này phải kể đến cho vay hộ cận nghèo (mới đáp ứng được khoảng 60%), hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn (được 10%), hộ dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 54 (chưa đến 30%)… Cũng do nguồn vốn chưa đủ đáp ứng nên việc bình xét cho vay ở cơ sở gặp phải một số khó khăn. Nhiều tổ tiết kiệm và vay vốn đã phải tổ chức bỏ phiếu kín để bình xét việc cho vay. Giờ đây, thêm chương trình cho vay hộ mới thoát nghèo nên trước mắt nguồn vốn sẽ ưu tiên dành cho các hộ có hoàn cảnh kinh tế khó khăn hơn, có nguy cơ tái nghèo cao và có phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả. NHCSXH tỉnh cũng sẽ tiếp tục tham mưu với Chủ tịch Hội đồng quản trị NHCSXH tỉnh chuyển phần tiền đến hạn của chương trình cho vay hộ nghèo sang cho vay hộ cận nghèo (do nguồn vốn cho vay hộ nghèo cơ bản đã đáp ứng đủ và ngày càng giảm đáng kể). Khi nguồn vốn cho vay hộ cận nghèo cơ bản đáp ứng đủ thì NHCSXH tỉnh sẽ có điều kiện  đáp ứng tốt hơn nhu cầu cho vay đối với hộ mới thoát nghèo.

Trước thực tế thiếu nguồn vốn, rất cần sự chia sẻ của các hộ đối tượng cũng như sự quan tâm, tạo điều kiện về nguồn vốn của cấp ủy, chính quyền, các hội, đoàn thể các cấp cho những hộ đối tượng để các gia đình có điều kiện vươn lên phát triển kinh tế, từ đó có điều kiện thoát nghèo bền vững hơn.