“Ghi điểm” ở các chương trình, đề án, dự án trọng điểm

5 chương trình, 11 đề án và 45 dự án trọng điểm được xem là xương sống, cốt lõi trong triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh giai đoạn 2011-2015. Dù trong quá trình thực hiện gặp rất nhiều khó khăn, vẫn còn một số chương trình, đề án, dự án chưa đạt được kết quả như mong muốn, song xét về toàn diện phải thừa nhận đã có những chuyển biến mạnh mẽ, tác động tích cực đến đời sống xã hội ở địa phương.

1. Đó là những Chương trình mà chỉ với tên gọi của nó thôi cũng đủ thấy được tầm quan trọng cũng như phạm vi tác động tới nền kinh tế - xã hội của tỉnh như thế nào: Chương trình phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, làng nghề; Chương trình phát triển thương mại, dịch vụ; Chương trình xây dựng nông thôn mới; Chương trình phát triển giáo dục - đào tạo và y tế; Chương trình giảm nghèo. Các Chương trình này đều được giao cho các sở, ngành liên quan chủ trì xây dựng dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh và sự phối hợp, triển khai thực hiện của chính quyền các cấp. Những năm qua, nhờ tập trung nhiều nguồn lực, tranh thủ sự hỗ trợ từ ngân sách Trung ương và từ nguồn huy động xã hội hóa, cơ bản các Chương trình đề ra đều thu được kết quả khả quan.

Theo đánh giá của UBND tỉnh thì hầu hết các chỉ tiêu mà 5 Chương trình đề ra đều đạt và vượt kế hoạch, trong đó đặc biệt có những chỉ tiêu vượt khá xa so với dự kiến. Có thể kể tên một số chỉ tiêu quan trọng tương ứng với từng Chương trình cụ thể gồm: Tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành công nghiệp cả giai đoạn đạt 18,9%, trong khi mục tiêu đề ra là 16,5%; tỷ trọng công nghiệp - xây dựng đạt 49% so với mục tiêu vượt 2,5%. Giá trị xuất khẩu đến năm 2015 đạt khoảng 17,5 tỷ USD, tăng bình quân mỗi năm trên 281%, vượt xa so với kế hoạch. Tỷ lệ hộ nghèo trung bình mỗi năm giảm 2,5%, tương đương với cả giai đoạn giảm được 12,51%. Dự kiến hết năm nay sẽ có 42 xã đạt tiêu chí nông thôn mới, không còn xã đạt dưới 10 tiêu chí. Số trường học đạt chuẩn Quốc gia cũng như số xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế đều hoàn thành chỉ tiêu của cả giai đoạn… Trong các chỉ tiêu quan trọng chỉ có chỉ tiêu về tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ xã hội là xấp xỉ đạt mục tiêu đề ra.

Có thể nói, đây là những kết quả quan trọng có sức đóng góp lớn làm thay đổi nhanh chóng diện mạo kinh tế - xã hội của cả tỉnh. Chính nhờ thực hiện tốt các chương trình này mà không chỉ các khu vực kinh tế chủ đạo của tỉnh là công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ tăng trưởng mạnh mà vấn đề an sinh xã hội, chất lượng cuộc sống người dân được cải thiện. Hơn nữa, sự chuyển biến từ các chương trình này đã góp phần hoàn thiện hơn kết cấu hạ tầng xã hội của cả tỉnh, trong đó chủ yếu là hạ tầng công nghiệp, nông thôn, y tế, giáo dục.

2. Song cùng và bổ trợ đắc lực cho các chương trình trọng điểm của tỉnh giai đoạn 2011-2015 phải kể đến 11 Đề án với vai trò tạo đột phá cho phát triển. Đó là các Đề án về: Tiếp tục thực hiện Nghị quyết 37-NQ/TU; Tổ chức Festival trà; Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách hành chính; Cải thiện môi trường đầu tư và hội nhập kinh tế quốc tế; Tăng cường quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản; Phát triển sản xuất, chế biến, tiêu thụ chè; Nâng cấp cơ sở sản xuất giống nông, lâm, thủy sản; Đào tạo nghề và giải quyết việc làm; Phát triển kinh tế hợp tác xã; Tiếp tục đẩy mạnh cuộc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ma túy; Kiềm chế đẩy lùi tai nạn giao thông.

Theo ông Trương Công Dương, Trưởng phòng Tổng hợp (Sở Kế hoạch và Đầu tư) thì các Đề án trên đều được xây dựng nhằm định hướng và hoàn thiện cơ chế hỗ trợ phát triển của tỉnh. Qua thời gian triển khai, đánh giá, các Đề án đều có hiệu quả, thực hiện đúng chỉ đạo và định hướng, xây dựng được các cơ chế hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp, nhà đầu tư theo hướng tạo môi trường đầu tư và kinh doanh thông thoáng, giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà nhưng vẫn đảm bảo công tác quản lý. Các Đề án đã để lại những dấu ấn khá đậm nét, trong đó đáng lưu tâm là một số Đề án liên quan đến công tác cải cách hành chính, giảm nghèo, đào tạo nghề và giải quyết lao động, kiềm chế, đầy lùi tai nạn giao thông.

Thực tế, thông qua các Đề án này đã góp phần giúp tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh giai đoạn 2011-2015 đã đạt mức 13,1%, vượt so với nghị quyết đề ra; thu nhập bình quân đầu người đến nay đạt khoảng 46,4 triệu đồng; tạo việc làm mới cho người lao động với con số kỷ lục, lên tới gần 118,9 nghìn người. Tình hình tai nạn giao thông liên tục giảm cả 3 tiêu chí (số vụ, số người chết và số người bị thương), đang từ vị trí 56/63 tỉnh, thành có tai nạn giao thông giảm trên 20% năm 2010 đã vươn lên đứng ở vị trí thứ 15/63 tỉnh, thành vào năm 2015.

3. Trong tổng số 45 dự án, công trình trọng điểm thì chỉ có 6 dự án sử dụng vốn từ ngân sách Nhà nước do bộ, ngành Trung ương đầu tư còn lại 13 dự án do địa phương quyết định đầu tư, cân đối ngân sách và 26 dự án do doanh nghiệp đầu tư. Trong quá trình triển khai thực hiện dù gặp nhiều khó khăn do tác động xấu từ suy thoái kinh tế, song với sự quyết tâm của tỉnh và sự nỗ lực của các nhà đầu tư, đến nay đã có 8 dự án trọng điểm hoàn thành (trong đó có 2 dự án quy hoạch, 3 dự án đầu tư từ ngân sách Nhà nước và 3 dự án đầu tư ngoài ngân sách) và 22 dự án đang triển khai thực hiện.

Trong quá trình triển khai, do có một số khó khăn nên vẫn còn 9 dự án chưa thực hiện. Cũng từ thực tế một số dự án thiếu tính khả thi, tỉnh ta đã thống nhất và quyết định đưa ra khỏi danh mục dự án trọng điểm đối với 6 dự án, trong đó đáng chú ý là Dự án đường hầm xuyên Tam Đảo, hạ tầng Khu công nghiệp Tây Phổ Yên và Cảng ICD Sông Công. Đây là những dự án có quy mô lớn nếu được triển khai sẽ tạo những chuyển biến đáng kể cho diện mạo của tỉnh. Tuy nhiên, nếu triển khai chậm hoặc không có khả năng thực hiện mà vẫn đưa vào danh mục trọng điểm sẽ ảnh hưởng đến chất lượng môi trường đầu tư của tỉnh. Bên cạnh việc đưa ra khỏi danh sách dự án trọng điểm, tỉnh đã xem xét và kéo dài thời gian đối với 7 dự án quan trọng vì tuy gặp khó khăn, nhưng các nhà đầu tư vẫn quyết tâm thực hiện, gồm: Đường vành đai 1, 4 cầu qua sông Cầu, Hạ tầng khu công nghệ cao Quyết Thắng, Khu đô thị phía Tây T.P Thái Nguyên...  

Trong quá trình triển khai các chương trình, đề án, dự án trọng điểm vẫn còn những khó khăn, tồn tại. Do đó, theo chỉ đạo của UBND tỉnh thời gian tới tỉnh sẽ tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các chủ đầu tư, đôn đốc họ đẩy nhanh tiến độ triển khai. Mặt khác, kiên quyết thu hồi các dự án chậm tiến độ hoặc không có khả năng thực hiện để tìm nhà đầu tư khác. Với các dự án chậm tiến độ, tỉnh sẽ yêu cầu nhà đầu tư xây dựng kế hoạch cụ thể và ký quỹ để thực hiện. Ngoài ra, sẽ tranh thủ tối đa sự hỗ trợ của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương nhằm bố trí vốn kịp thời, đầy đủ cho các chương trình, đề án, dự án trọng điểm đã và đang triển khai thực hiện.