Tính đến giữa tháng 10, tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) trên địa bàn tỉnh đạt hơn 5.740 tỷ đồng, vượt 18,9% so với dự toán cả năm và tăng hơn 2.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Theo dự ước, tổng thu ngân sách của tỉnh năm nay sẽ đạt khoảng 6.800 tỷ đồng. Từ kết quả này cho thấy sự nỗ lực rất lớn của cấp ủy, chính quyền các cấp cũng như ngành chức năng trong việc tạo và nuôi dưỡng nguồn thu.
Những năm gần đây, ngày càng có nhiều doanh nghiệp (DN) lựa chọn Thái Nguyên làm điểm đến đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Đáng chú ý, trong số này có không ít DN 100% vốn đầu tư nước ngoài (FDI), mà Dự án Nhà máy điện tử Samsung Thái Nguyên được xem là một điểm nhấn quan trọng, kéo theo đó là hàng loạt nhà máy phụ trợ. Từ đó không chỉ góp phần làm tăng đáng kể nguồn thu cho ngân sách địa phương mà còn giải quyết việc làm cho hơn 50.000 lao động, đồng thời thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình dịch vụ trong nhân dân.
Theo báo cáo của Sở Tài chính, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh đến giữa tháng 10 đã đạt hơn 5.740 tỷ đồng, trong đó: Thu nội địa đạt 4.571 tỷ đồng, bằng 114% dự toán năm tỉnh giao, tăng 47% so với cùng kỳ năm trước; thu thuế xuất nhập khẩu đạt 1.170 tỷ đồng, bằng 141% kế hoạch năm, tăng 127% so với cùng kỳ. Trong nguồn thu nội địa, đóng góp đáng kể nhất là thu từ các DN có vốn đầu tư nước ngoài, với 1.187 tỷ đồng, bằng 404% dự toán năm tỉnh giao và chiếm tới 21% tổng thu NSNN (trong đó chủ yếu là thu từ thuế nhà thầu, thu bản quyền của Dự án Samsung và các đơn vị vệ tinh). Tiếp đến là thuế thu nhập cá nhân, đạt 417 tỷ đồng, bằng 174% kế hoạch năm; thu khác ngân sách đạt 281 tỷ đồng, bằng 154% kế hoạch năm; thuế bảo vệ môi trường đạt 218 tỷ đồng, bằng 128% kế hoạch năm; thu lệ phí trước bạ đạt 220 tỷ đồng, bằng 107% kế hoạch năm…
Tuy nhiên, bên cạnh những nguồn thu đạt cao thì vẫn còn 3 khoản thu chưa đạt được tốc độ thu bình quân trong năm. Cụ thể: Nguồn thu từ các DN Nhà nước Trung ương và địa phương, kế hoạch giao là 920,6 tỷ đồng nhưng đến giữa tháng 10 mới thu được 686 tỷ đồng, đạt 74% kế hoạch năm; thu từ khu vực ngoài quốc doanh được 804/1.050 tỷ đồng, đạt 76%; thu phí, lệ phí được 96/140 tỷ đồng, đạt 69%. Theo đại diện Sở Tài chính, 3 khoản thu quan trọng này chưa đạt được tốc độ thu bình quân là do nhiều nguyên nhân, trong đó phải kế đến nhiều DN đang tiếp tục gặp khó khăn trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Với quyết tâm hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu thu này, những tháng cuối năm, Sở sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng việc thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 3-1-2015 và Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 12-3-2015 của Chính phủ; tập trung chỉ đạo, điều hành có hiệu quả các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển, tạo nguồn thu bền vững cho NSNN; tiếp tục thực hiện các giải pháp chống thất thu ngân sách nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong việc đôn đốc thu thuế, chống thất thu thuế, thu hồi nợ đọng, khai thác tăng thu. Đồng thời đôn đốc các DN chấp hành đúng quy định về thực hiện nghĩa vụ đối với NSNN...
Đối với nguồn thu từ xuất nhập khẩu, theo ông Dương Minh Đức, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Thái Nguyên, dự kiến số thu cả năm của Chi cục sẽ đạt khoảng 1.400 tỷ đồng, vượt dự toán tỉnh giao gần 500 tỷ đồng, trong đó chiếm gần 50% tổng thu là từ Nhà máy điện tử Samsung Thái Nguyên, do đơn vị này bắt đầu bán điện thoại di động và máy tính bảng vào thị trường nội địa (còn đối với hàng xuất khẩu, theo quy định, DN không phải chịu thuế). Tuy nhiên, ông Dương Minh Đức cũng cho biết, nếu loại trừ số thu của đơn vị này thì kế hoạch được giao năm 2015 của Chi cục chắc chắn sẽ không hoàn thành, do các nguồn thu chủ yếu có được trong năm 2014 thì đến năm 2015 chỉ còn rất ít do nhiều dự án đã hoàn thành việc xây lắp, không còn nhập khẩu máy móc, thiết bị. Một số DN hoạt động trong lĩnh vực khác tuy vẫn có số nộp nhưng giảm hơn so với năm 2014. Do đó, dự báo số thu của năm 2016 vẫn chủ yếu “trông” vào Samsung, còn các DN khác số thu cũng chỉ tương ứng như năm 2015.
Trên cơ sở kết quả thu đạt được của năm nay, được biết, việc xây dựng dự toán thu nội địa năm 2016 của tỉnh (không kể thu từ tiền sử dụng đất) phấn đấu tăng bình quân 15% so với số ước thực hiện năm 2015.
Có thể nói, chưa khi nào thu NSNN trên địa bàn tỉnh ta lại đạt kết quả tích cực như năm nay. Để có được kết quả đó, bên cạnh sự nỗ lực, quyết tâm rất lớn của các cấp ủy, chính quyền, các sở, ban, ngành chức năng cũng như của cộng đồng DN và người nộp thuế thì còn có sự ủng hộ rất hiệu quả từ phía người dân trong việc chấp hành nghiêm các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong công tác giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện tối đa cho các DN, từ đó góp phần quan trọng thu hút đầu tư vào địa bàn, tạo và nuôi dưỡng nguồn thu cho ngân sách tỉnh. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì trong công tác thu ngân sách của tỉnh năm 2015 vẫn còn có những khó khăn, đặc biệt là nguồn thu từ các DN nhà nước trung ương và địa phương, thu từ khu vực dịch vụ ngoài quốc doanh. Điều này cho thấy rất nhiều DN trên địa bàn hiện vẫn đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Thực tế này rất cần sự quan tâm, tiếp tục tạo điều kiện hơn nữa của cấp ủy, chính quyền các cấp, các cơ quan chức năng cũng như của mỗi người dân trong tỉnh nhằm tạo và nuôi dưỡng nguồn thu một cách thực sự bền vững, hiệu quả.