Phát triển thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại - Đích không còn quá xa

Mục tiêu phát triển Thái Nguyên trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại không phải đến nay tỉnh ta mới đặt ra mà từ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2010-2015), nội dung này đã được đưa vào Nghị quyết Đại hội. Như vậy, khi Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt (tháng 2-2015) thì ít nhất chúng ta đã có gần 5 năm thực hiện mục tiêu quan trọng này.

Trong cuộc trao đổi mới đây với phóng viên Báo Thái Nguyên, đồng chí Dương Ngọc Long, Chủ tịch UBND tỉnh đã khẳng định: "Dù còn nhiều việc phải làm nhưng những gì chúng ta thực hiện được thời gian qua đã tạo ra đột biến lớn, rút ngắn thời gian hoàn thành mục tiêu phát triển Thái Nguyên trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại...". Đánh giá về sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh (với giá trị sản xuất năm nay dự ước đạt 365 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 2 lần so với năm trước), đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng đây là thành quả của cả quá trình nỗ lực từ khâu quy hoạch, định hướng phát triển đến công tác quản lý, điều hành cũng như có nhiều yếu tố khác tác động.

Phải thừa nhận, việc quy hoạch và định hướng là rất quan trọng trong quá trình phát triển. Để thực hiện được mục tiêu lớn đã đề ra, từ năm 2010, trong quy hoạch phát triển công nghiệp của tỉnh đã chú trọng đến việc ưu tiên đổi mới công nghệ và công nghiệp sử dụng công nghệ hiện đại để tạo ra sản phẩm có sức cạnh tranh. Với định hướng đó, trong giai đoạn 2010-2015, tỉnh ta đã tạo được bước đột phá khi xây dựng thành công Khu công nghiệp (KCN) Yên Bình và thu hút được Tập đoàn Samsung (Hàn Quốc) đầu tư vào KCN này. Đây được xem là tiền đề quan trọng đối với chiến lược phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại của tỉnh.

Để phát triển mạnh về công nghiệp, vấn đề xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ luôn được tỉnh quan tâm. Sau nhiều năm chuẩn bị và triển khai, đến nay một số dự án tạo đà đã hoàn thành và đang tiếp tục được đầu tư mở rộng, như: Xây dựng đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên; nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 3 cũ; xây dựng Nhà máy Nhiệt điện An Khánh I với công suất 115KW; mở rộng Nhà máy nước sạch Thái Nguyên; xây dựng Nhà máy nước Yên Bình có công suất 1.500m3/ngày đêm... Cùng với đó, Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc đang cải tạo, nâng cấp các tuyến đường điện trên địa bàn tỉnh, trong đó đầu tư đường dây 220KV nối từ huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) sang huyện Phú Bình, T.X Phổ Yên và T.P Sông Công để phục vụ các khu, cụm công nghiệp.

Công nghiệp trên địa bàn phát triển mạnh còn do tỉnh ta thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và thu hút đầu tư. Trong 5 năm qua, toàn tỉnh đã tạo được sự đột biến trong mời gọi đầu tư, trong đó đáng chú ý là sự có mặt của Tập đoàn Samsung với Tổ hợp công nghiệp công nghệ cao có tổng mức đầu tư trên 6 tỷ USD, từ đó kéo theo hơn 50 dự án vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và trong nước được triển khai trên địa bàn tỉnh, tạo thành chuỗi các dự án phụ trợ dần lấp đầy một số KCN tập trung như Yên Bình, Điềm Thụy, Sông Công. Đến nay, tổng nguồn vốn FDI đầu tư vào tỉnh đã vượt mức 7 tỷ USD, giúp Thái Nguyên lọt vào tốp 10 địa phương có giá trị kim ngạch xuất khẩu lớn nhất cả nước. Từ đó tạo nên giá trị sản xuất công nghiệp tăng vọt. Nếu năm 2010, sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh mới đạt giá trị 25 nghìn tỷ đồng thì đến năm 2014 đã tăng lên 175 nghìn tỷ đồng và dự ước năm nay đạt 365 nghìn tỷ đồng. Kim ngạch xuất khẩu cũng tăng từ 240 triệu USD (năm 2013) lên xấp xỉ 9 tỷ USD (năm 2014) và dự ước năm 2015 đạt 17,5 tỷ USD...

Trong những giải pháp chủ yếu để thực hiện quy hoạch phát triển KT-XH của tỉnh được Chính phủ phê duyệt, giải pháp đầu tiên, quan trọng nhất chính là huy động và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư. Bởi khi có nguồn lực đủ mạnh mới có thể mang lại những thành công trong đầu tư. Vậy, tỉnh ta sẽ huy động và bố trí từ những nguồn lực nào trong giai đoạn tới? Phương án huy động nguồn lực được tỉnh xác định gồm: Nguồn vốn ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, vốn vay ODA, vốn FDI, vốn doanh nghiệp trong nước và trong nhân dân. Kinh nghiệm cho thấy, trong những năm qua tỉnh đã huy động rất tốt mọi nguồn lực, trong đó đáng chú ý là nguồn lực trong dân và các doanh nghiệp. Năm 2013, 2014, thu hút đầu tư toàn xã hội của tỉnh có mức tăng trưởng cao (riêng năm 2013 tăng 85%), trong đó vốn ngân sách giữ ở mức ổn định với tăng trưởng hàng năm chỉ từ 5% đến 10%.

Tỉnh ta đã khai thác tốt tiềm năng, lợi thế về quỹ đất, bố trí để các nhà đầu tư, doanh nghiệp thực hiện dự án quy hoạch, phát triển các khu đô thị, khu dân cư, KCN và phát triển kết cấu hạ tầng, sau đó xác định nguồn tiền đất của doanh nghiệp thực hiện để đối trừ với cơ sở hạ tầng đã đầu tư (hình thức đầu tư BT). Trong những năm qua, phương án huy động này được thực hiện khá hiệu quả, hầu hết các nhà đầu tư đều tự bố trí kinh phí thực hiện dự án. Theo nhận định của các chuyên gia, những năm tới, tỉnh ta vẫn sẽ là địa chỉ đỏ thu hút các nhà đầu tư, trong đó có nhiều tập đoàn, tổng công ty lớn và các nhà đầu tư trong và ngoài nước bỏ vốn thực hiện các dự án. Trong đó, ưu tiên thực hiện các dự án phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, nhất là hạ tầng phục vụ công nghiệp...

Như vậy, đích để thực hiện mục tiêu lớn của tỉnh đề ra không còn xa và khả năng cán đích cũng rất khả thi. Lúc này điều cần nhất là sự quyết tâm thực hiện của cả hệ thống chính trị nhằm đưa Thái Nguyên không chỉ trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại mà còn xứng đáng là trung tâm vùng trung du, miền núi phía Bắc về phát triển công nghiệp, dịch vụ.

Các dự án công nghiệp kêu gọi đầu tư trong những năm tới của tỉnh gồm: Hạ tầng các KCN Sông Công II, Nam Phổ Yên và Công nghệ cao T.P Thái Nguyên; Đầu tư xây dựng hạ tầng các cụm công nghiệp; Tổ hợp công nghiệp - nông nghiệp, đô thị và dịch vụ Yên Bình; các dự án công nghiệp chế tạo máy, điện tử, gia công kim loại, cơ khí lắp ráp; các dự án chế biến sâu khoáng sản; các dự án sản xuất vật liệu xây dựng; các dự án luyện kim, sản xuất kim loại...