Những năm gần đây, trong sản xuất vụ đông, người dân xã Tân Dương (Định Hóa) đã mạnh dạn trồng ngô xen với bí đỏ, dưa chuột trên cùng một chân ruộng. Nhờ đó, giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích canh tác tăng gấp 2 lần so với việc chỉ trồng một loại cây như trước đây.
Ông Trần Văn Cam, một hộ dân ở xóm 4, xã Tân Dương cho biết: Từ nhiều năm nay, sau khi thu hoạch xong lúa mùa sớm, gia đình tôi lại khẩn trương làm đất trồng hơn một mẫu ngô lai xen lẫn cây bí đỏ và dưa chuột. Trung bình mỗi vụ, gia đình thu được hơn 4 tạ ngọn bí, gần 2 tấn ngô, 3 tấn bí đỏ và khoảng 7 tạ dưa chuột, sau khi trừ hết chi phí còn thu lãi từ 1,5-1,7 triệu đồng/sào...
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, trong sản xuất vụ đông, cây ngô, bí đỏ và dưa chuột thường được bà con nông dân xã Tân Dương trồng cùng lúc, trên cùng một diện tích đất. Khi cây ngô cao khoảng 1,5m thì cây bí đỏ vươn dài được khoảng 4m và cho thu hoạch ngọn, dưa chuột cũng bắt đầu có quả. Đến khi ngô trỗ cờ thì bí bắt đầu có quả. Ưu điểm nổi bật của mô hình này là tận dụng được nguồn phân bón dư thừa từ bí để phát triển cây ngô. Ngược lại, lá cây ngô có tác dụng ngăn cản gió rét, giữ cho lá bí không bị táp và còn có tác dụng ngụy trang, giúp cho hoa, quả bí không bị các loại sâu bệnh gây hại. Chính hình thức trồng xen canh này đã tạo nên nét riêng biệt trong sản xuất vụ đông ở Tân Dương.
Chị Nguyễn Thị Huyền, ở xóm 3 chia sẻ: Trước đây, gia đình tôi chỉ trồng mỗi cây ngô nên sản phẩm thu được chỉ là là bắp ngô, hiệu quả kinh tế không cao. Vụ đông năm nay, gia đình trồng 6 sào ngô lai giống NK4300 xen với bí đỏ và dưa chuột, hiện nay các loại cây trồng này đều đang sinh trưởng, phát triển khá tốt. Việc trồng xen canh cũng góp phần giảm được khá nhiều chi phí về phân bón, thuốc trừ sâu và ngày công lao động so với việc chỉ trồng riêng một loại cây. Cụ thể, nếu chỉ trồng mỗi cây ngô thì cũng sào ruộng cần bón 40kg phân lân, 10kg đạm và khoảng 3kg Kali. Song, nếu trồng xen canh cả 3 loại loại cây này thì 1 sào ruộng cũng chỉ cần bón tăng thêm 10kg lân, 3kg đạm và 1kg Kali.
Vụ đông năm nay, xã Tân Dương được huyện giao chỉ tiêu trồng 119ha cây vụ đông, trong đó ngô là 65ha, khoai lang là 25ha, khoai tây là 0,9ha, đậu tương là 1ha, lạc là 2ha và rau các loại là 25ha. Kết quả thống kê đến thời điểm này, toàn xã đã trồng được trên 70ha ngô, 65ha bí đỏ (tăng 35ha so với năm 2013, tăng 16ha so với năm 2014) và 15ha dưa chuột (tăng 5ha so với năm 2014). Anh Hoàng Minh Điệp, cán bộ phụ trách nông nghiệp xã Tân Dương cho biết: Những năm gần đây, nhiều hộ dân trong xã đã mạnh dạn mở rộng diện tích trồng ngô xen lẫn bí đỏ và dưa chuột trên cùng 1 đám ruộng. Do đó, diện tích các loại cây vụ đông ngày càng tăng lên theo từng năm. Có được kết quả này, trước hết là do có cơ chế hỗ trợ giá giống các loại cây ngô lai, khoai tây, bí đỏ, dưa chuột, ớt... của tỉnh, huyện. Cụ thể, trong vụ đông năm nay, ngân sách tỉnh hỗ trợ với định mức 20 nghìn đồng/sào đối với ngô lai; 400 nghìn đồng/sào đối với khoai tây; 150 nghìn đồng/sào đối với bí; 130 nghìn đồng/sào đối với trồng cây cà chua, dưa chuột, ớt, ngô rau. Ngoài ra, ngân sách huyện cũng hỗ trợ 10 nghìn đồng/sào đối với các loại ngô lai. Mặt khác, hiệu quả kinh tế từ mô hình trồng ngô xen bí đỏ, dưa chuột đã đem lại nguồn thu nhập khá cũng là yếu tố kích thích các hộ dân tăng diện tích trồng cây vụ đông.
Ông Nguyễn Xuân Mạnh, Chủ tịch UBND xã Tân Dương cho biết thêm: Ngay từ đầu vụ, xã đã chỉ đạo xây dựng kế hoạch và triển khai giao chỉ tiêu trồng cây vụ đông cụ thể về từng xóm; chỉ đạo thực hiện tốt cơ chế hỗ trợ giá giống các loại cây trồng vụ đông cho bà con; khuyến cáo bà con tập tập trung thu hoạch trà lúa mùa sớm, mùa trung đến đâu, tập trung làm đất trồng cây tới đó; phối hợp với Chi nhánh Vật tư nông nghiệp huyện cung ứng giống; tổ chức mở các lớp tập huấn kỹ thuật về trồng trọt. Ngoài ra, xã còn khuyến cáo, hướng dẫn người dân chủ động trữ nước ở các ao, mương, đập để có đủ nước phục vụ cho tưới cây. Bởi vậy, từ nhiều năm nay, diện tích trồng cây vụ đông ở Tân Dương luôn vượt kế hoạch của huyện giao...