Nhờ mạnh dạn đưa cây cam Canh, cam Vinh, bưởi Diễn về trồng tại vườn nhà, gia đình cựu chiến binh Hoàng Văn Việt, xóm làng Mới, xã Tân Long (Đồng Hỷ) có thu nhập mỗi năm hàng trăm triệu đồng. Từ một hộ nghèo trong xã, đến nay gia đình ông Việt đã vươn lên thoát nghèo và trở nên khá giả.
Thời điểm này, vườn cam, bưởi của gia đình cựu chiến binh Hoàng Văn Việt trĩu những quả vàng óng. Chúng tôi đến vào lúc gia đình ông Việt đang tíu tít hái quả cho khách mua hàng chờ sẵn. Đặt chiếc túi đã gần đầy cam xuống sân nhà, ông Việt hồ hởi nói: Năm nay được mùa, cả 500 gốc cam, bưởi trong vườn đều sai quả và đang trong kỳ thu hoạch. Với kinh nghiệm trồng cam, bưởi 5 năm nay, gia đình ông hiện không cần mang ra chợ bán, người buôn và người tiêu dùng thường đến tận nhà để mua.
Qua câu chuyện, chúng tôi được biết ông Hoàng Văn Việt xung phong vào quân ngũ năm 17 tuổi, được biên chế vào Lữ đoàn 382, đến năm 1983, ông được phục viên và về sinh sống tại quê nhà. Sau nhiều năm loay hoay với 3 sào ruộng và 5 sào đất vườn, cộng với làm thêm đủ nghề để phát triển kinh tế gia đình nhưng vẫn không thoát được nghèo, ông Việt thường xuyên trăn trở làm gì để phát triển kinh tế gia đình.
Ông Việt cho biết, năm 2009, qua đài, báo thấy ở các địa phương như: Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nội… có nhiều người giàu lên nhờ trồng cây ăn quả, tôi đã lặn lội đến tận nơi. Năm 2010, tôi quyết định đưa các loại cây cam Canh, cam Vinh và bưởi Diễn về trồng tại vườn nhà. Vì đây là loại cây phù hợp với chất đất và khí hậu của địa phương, nhất là có hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn các loại cây trồng khác. Năm đó, vợ chồng ông đã mạnh dạn vay mượn thêm tiền vốn để đầu tư cải tạo lại đất vườn, mua giống trồng 300 gốc cam Canh, cam Vinh và 50 gốc bưởi Diễn. Sau 2 năm, vườn cây của ông đã cho những quả ngọt đầu tiên. Thế nhưng, lúc này ông lại gặp khó khăn về đầu ra do ở địa phương chưa có ai trồng loại cây này nên người dân còn chưa biết đến nên khó tiêu thụ. Thời điểm đó, 2 vợ chồng ông phải đưa sản phẩm đi khắp các chợ vừa chào hàng, vừa bán lẻ. Sau này, khi biết được chất lượng sản phẩm cam Canh, Cam Vinh và bưởi Diễn của gia đình ông, nhiều thương lái đã tìm đến tận vườn đặt mua. Thế là từ lứa quả thứ 2, gia đình ông đã đỡ vất vả hơn trong khâu tiêu thụ sản phẩm.
Từ thành công bước đầu đó, ông Việt quyết định đầu tư trồng thêm 150 gốc cam Canh trên toàn bộ phần diện tích đất vườn còn lại. Ông cho biết, cam Canh, cam Vinh, bưởi Diễn đều là những loại cây rất nhạy cảm với thời tiết và sâu bệnh, đòi hỏi người trồng phải cần cù, chịu khó và phải áp dụng đúng quy trình kỹ thuật. Để cam, bưởi ngọt, quả tròn, căng đẹp, bán được giá, ngoài việc tìm về những địa phương đang có thế mạnh về cây này để học hỏi kinh nghiệm, vợ chồng tôi thường xuyên tìm hiểu qua sách, báo, mạng Internet và tham gia các lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật do Hội nông dân, Khuyến nông tổ chức để tích lũy thêm kinh nghiệm trồng, chăm sóc cây. Ngoài ra, để đảm bảo chất lượng và an toàn cho các loại quả trong vườn, gia đình ông Việt chỉ dùng thuốc bảo vệ thực vật nguồn gốc sinh học, bón phân hữu cơ do gia đình tự ủ để cây cam, bưởi sinh trưởng tốt, cho ra quả ngọt. Đây là bí quyết để các loại cây cam, bưởi của gia đình ông Việt được thị trường chấp nhận, bán được giá cao.
Hiện nay, từ 50 cây bưởi Diễn, trung bình mỗi năm gia đình ông Việt thu hoạch được trên 3 nghìn quả, với giá bán bình quân 35 nghìn đồng/quả, trừ chi phí cho thu lãi trên 80 triệu đồng; 450 cây cam Canh, cam Vinh mỗi năm thu hoạch trung bình 13 tấn quả, với giá bán trung bình 40 nghìn đồng/kg, trừ chi phí, cho thu lãi gần 500 triệu đồng. Như vậy, từ vườn cây cam Canh, cam Vinh, bưởi Diễn, gia đình ông Việt thu về gần 600 triệu đồng mỗi năm. Ngoài ra, bằng kinh nghiệm của mình, ông Việt đã ươm, ghép cây cam, bưởi để bán cây giống cho bà con quanh vùng.
Nói về cựu chiến binh Hoàng Văn Việt, ông Nguyễn Sơn Thủy, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Tân Long cho biết, hiện với người dân trong xã, ông Việt không chỉ là tấm gương sáng về phát triển kinh tế mà còn là kho kinh nghiệm trồng cam Canh, cam Vinh, bưởi Diễn để người dân trong xã tìm hiểu, làm theo. Đến nay, trong xã đã có thêm 4 gia đình bắt đầu trồng cam Canh, bưởi Diễn sau khi học hỏi kinh nghiệm từ gia đình ông Việt.