Nhờ thực hiện đúng khung lịch thời vụ, áp dụng hiệu quả các biện pháp bảo vệ mạ giống vượt qua rét đậm, rét hại và chủ động nguồn nước tưới, toàn bộ diện tích gieo cấy lúa vụ xuân trên địa bàn huyện Đồng Hỷ đều đảm bảo tiến độ gieo cấy. Hiện, nông dân trong huyện đã cấy được trên 80% diện tích lúa xuân và phấn đấu hoàn thành gieo trồng trong khung thời vụ tốt nhất.
Thời điểm này, huyện Đồng Hỷ có 3 xã: Nam Hòa, Tân Lợi và Hợp Tiến đã hoàn thành gieo cấy lúa vụ xuân. 15 xã, thị trấn còn lại, bà con đã gieo cấy được 80% diện tích, trong đó xã Văn Lăng và Tân Long là hai xã gieo cấy muộn nhất cũng đảm bảo sẽ hoàn thành trước ngày 5-3 này. Tại cánh đồng xóm Hoàng Gia, xã Nam Hòa, lúa đã bắt đầu lên xanh. Ngắm nhìn đám ruộng của gia đình mình, chị Nguyễn Thị Thu, một người dân xóm Hoàng Gia cho biết: Năm nay chúng tôi được cán bộ khuyến nông phổ biến, do ảnh hưởng của El-nino, thời tiết vụ xuân sẽ ấm hơn, mưa cũng ít hơn, nguy cơ hạn cao. Do đó, chúng tôi tuân thủ thời vụ gieo cấy lúa xuân muộn hơn 2-3 tuần so với mọi năm và dùng các giống lúa ngắn ngày như đã được khuyến cáo. Với 5 sào ruộng, bên cạnh giống lúa thuần Khang dân 18, gia đình tôi cũng lựa chọn giống lúa lai Syn6 để đảm bảo năng suất. Dù ăn Tết xong mới cấy lúa, nhưng chúng tôi cũng yên tâm vì đến nay, cây lúa đã lên xanh và đủ nước dưỡng. Còn tại xã vùng cao Tân Long, anh Nguyễn Văn Lợi, xóm Đồng Mẫu cho biết: Để đảm bảo cây mạ khỏe, gia đình tôi đã áp dụng gieo mạ trên khay nhựa mềm, che phủ nilon để chủ động chống rét cho mạ. Theo khuyến cáo, vào các buổi trưa thời tiết ấm, chúng tôi mở nilon để luyện cây mạ khỏe trước khi đưa ra cấy. Do đó, dù thời tiết bất thường nhưng 3 sào lúa của gia đình tôi cấy xong đều phát triển tốt.
Được biết, vụ xuân này, huyện Đồng Hỷ có kế hoạch gieo cấy 2,65 nghìn ha lúa, phấn đấu năng suất trung bình đạt 51,6 tạ/ha, trong đó, diện tích lúa lai đạt 800ha; 1,3 nghìn ha ngô, phấn đấu năng suất đạt 44,8 tạ/ha... và một số cây màu khác như lạc, đỗ tương. Tổng diện tích gieo trồng trong vụ khoảng 4,4 nghìn ha. Huyện phấn đấu tổng sản lượng lương thực cây có hạt vụ xuân đạt trên 19,5 nghìn tấn. Ông Nguyễn Xuân Quang, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết: Chúng tôi đã nắm được tình hình thời tiết vụ xuân năm nay không thuận lợi cho cây trồng. Thời tiết ấm hơn, khô hạn, thiếu nước tưới có khả năng kéo dài và xảy ra trên diện rộng, sâu bệnh có thể phát sinh gây hại nhiều hơn. Để cây trồng vụ xuân sinh trưởng, phát triển tốt, hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại do thời tiết bất lợi gây ra, huyện Đồng Hỷ đã chủ động bám sát tình hình sản xuất ở địa phương và đưa ra giải pháp chỉ đạo thực hiện đối với các xã, thị trấn. Trong đó, ngay từ đầu vụ, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn tích cực tu sửa, gia cố, nạo vét 100 công trình thủy lợi gồm: 26 hồ, 32 đập, 42 trạm bơm và gần 150km kênh mương để nâng cao khả năng tích trữ và dẫn nước. Qua đó, đảm bảo tưới chủ động cho 2.200ha đạt trên 80% diện tích lúa vụ xuân.
Huyện Đồng Hỷ cũng đã tập trung chỉ đạo UBND các xã, thị trấn vận động bà con gieo cấy đúng lịch thời vụ của tỉnh. Đồng thời yêu cầu các địa phương tăng cường tuyên truyền và khuyến cáo người dân tuyệt đối không trồng ngô hoặc gieo mạ khi nhiệt độ trung bình dưới 15 độ C… Do vụ xuân ấm, nên về cơ cấu giống, đối với cây lúa, ngô, huyện Đồng Hỷ đều khuyến cáo nông dân gieo trồng các giống ngắn ngày, giống lúa ưu thế lai. Do các giống ngắn ngày, gieo cấy khi đã lập xuân, vì thế mùa đông dù có lạnh hay ấm cũng ít bị ảnh hưởng đến sinh trưởng và năng suất. Trong đó, các giống lúa chủ yếu là: Nam Ưu 603, TH 3-5; Syn 6, PHB71, 27P31, BiO 404, Thịnh dụ 11, TH 3-3, B-TE1, Khang dân18, Thiên ưu 8, HT1, HT9… Các giống ngô chủ yếu là: CP888; NK4300, NK66, NK6654, NK67, B9698, LVN99, LVN 4, CP 999, CP111, CP 333, Nếp MX4…
Cùng với đó, các giải pháp chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, chính sách hỗ trợ khuyến khích phát triển sản xuất, quản lý tình hình dịch bệnh cũng được thực hiện hiệu quả. Toàn huyện đã tổ chức tập huấn được 54 lớp với trên 2.400 lượt bà con nông dân tham gia tại các xóm, cụm xóm về cơ chế chính sách hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp, về cơ cấu giống và thông tin hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật như: thời vụ gieo cấy, kỹ thuật ngâm ủ mạ, cấy mạ non, mạ khay, trồng ngô mật độ dày, bón phân thúc sớm, đủ lượng, đúng thời kỳ, đúng phương pháp… Chi nhánh Vật tư nông nghiệp huyện đã cung ứng cho bà con trên 25 tấn giống lúa các loại và gần 600 tấn phân bón. Bên cạnh đó, huyện tiếp tục triển khai tốt chính sách hỗ trợ của tỉnh để khuyến khích người dân mở rộng diện tích ngô lai, lúa lai và các giống lúa thuần chất lượng cao...
Đến thời điểm này, tiến độ gieo cấy vụ xuân trên địa bàn đảm bảo kế hoạch đề ra, toàn huyện đã gieo cấy được 2.200ha/2.650 lúa và trồng được 1.000ha/1.300ha ngô. Do thời tiết vụ xuân năm nay ấm hơn nên dự báo diễn biến sâu bệnh cũng sẽ phức tạp. Cụ thể, bệnh đạo ôn lá sẽ phát sinh ngay từ sớm, giai đoạn mạ và lúa đẻ nhánh, sâu cuốn lá, đục thân, rầy các loại, do thời tiết ấm sẽ không ngủ đông hoặc ngủ đông ngắn, vòng đời nhanh hơn, nguồn thức ăn lại dồi dào sẽ là cơ hội cho phát sinh thành dịch. Để ứng phó với tình hình đó, thời gian tới, huyện sẽ tăng cường cán bộ kỹ thuật khuyến nông, bảo vệ thực vật, bám sát đồng ruộng cùng bà con nông dân phát hiện nhanh, kịp thời và khoanh vùng, diệt gọn không để sâu bệnh phát tán diện rộng, nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại do sâu bệnh gây ra. Đồng thời, tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ khuyến nông cơ sở và người dân về kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh để cây trồng vụ xuân đạt năng suất cao.