Từ trụ sở UBND xã Tân Long đi gần 10 cây số, bản Lân Quan, được bao bọc bởi những ngọn núi đá nối tiếp nhau, đã hiện ra trước mắt. Cả bản có 93 hộ đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Dù đời sống còn nhiều khó khăn, nhưng người dân nơi đây đã cùng nhau đoàn kết, thực hiện tốt đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, xây dựng đời sống ngày một ấm no.
Trước kia, muốn đến bản Lân Quan trên núi cao chỉ có một cách là đi bộ, người quen đường cũng mất chừng 30 phút, người lạ thì phải mất cả tiếng đồng hồ. Còn nếu đi xe máy, thì phải đi lên tận xã La Hiên (Võ Nhai) cách 6-7km rồi vòng lại mới vào trung tâm bản được. Nay lên Lân Quan, chúng tôi có thể đi xe máy theo con đường bê tông mới rộng rãi, vòng bám theo vách đá, luồn qua sườn núi, vừa đi vừa ngắm nhìn những ngôi nhà sàn mộc mạc của người dân nơi đây.
Nhắc đến con đường cũ, Bí thư Chi bộ bản Lân Quan, Dương Văn Lầu lắc đầu, chép miệng nói: Trước đường không có, khổ nhất là trẻ con đi học, phải đi qua từng bậc đá nhấp nhô để đến trường. Ngày nắng còn đi được, chứ những hôm trời mưa, đường xuống núi trơn, nguy hiểm, hầu hết trẻ em phải nghỉ học. Nhất là đoạn dốc dài 1km nằm giữa hẻm núi dễ bị sạt lở khi trời mưa, luôn khiến chúng tôi lo lắng. Có những ngày trời mưa to, nước từ trên núi chảy xuống tạo thành dòng mạnh cuốn theo cả đất đá, lao thẳng xuống Phân trường Lân Quan (Trường Tiểu học Sa Lung) và Phân trường Mầm non Tân Long ở dưới chân núi. Những lúc như thế, chúng tôi không dám cho con đi học cũng không dám xuống núi.
Rồi ông Lầu tiếp lời, nhưng nay đã khác xưa, được Đảng, Nhà nước quan tâm nên cuộc sống của bà con ở Lân Quan đã thay đổi, ấm no hơn. Con đường lên bản nay đã được hạ bớt độ cao, mở rộng và đổ bê tông chắc chắn, đường về nhà, đi chợ đối với chúng tôi đã rất thuận lợi. Cùng với đó, nhà văn hóa của bản cũng được quan tâm xây mới khang trang, rộng rãi. Phân trường Tiểu học Lân Quan đã được mở rộng, đầu tư bàn ghế mới, tạo điều kiện cho các em học sinh học tập thuận lợi hơn. Cả bản Lân Quan giờ đã "khoác" trên mình một chiếc áo mới và đẹp hơn nhiều. Cảm nhận rõ nét nhất về sự thay đổi của bản đối với chúng tôi là cuộc sống của người dân nơi đây. Nhà nào cũng đã có điện lưới Quốc gia, nhiều nhà có ti vi, xe máy, máy sản xuất nông nghiệp…
Cây ngô - cây chủ lực của bà con nơi đây, cũng được Đảng và Nhà nước quan tâm hỗ trợ để bà con thu được năng suất cao hơn. Trước kia, 20ha ngô của bản chỉ trồng giống ngô cũ, lại vì đường đi khó khăn trong vận chuyển phân bón, cho nên năng suất thấp. Nay bà con được tiếp cận với khoa học kỹ thuật. Thay vì trồng ngô 1 vụ/năm thì bà con đã trồng được 2 vụ/năm, những giống ngô cũ năng suất thấp cũng dần được thay thế bằng những giống ngô lai năng suất cao như: NK 4.300; LVN 99… Trước đây, mỗi sào ngô giống cũ chỉ thu khoảng 50-70kg hạt. Từ ngày trồng giống ngô lai NK 4300, mỗi sào bà con thu được trên 2 tạ hạt. Cả bản, mỗi năm thu được trên 15 tấn ngô. Những hạt ngô vàng này được bán để mua gạo hoặc mang về chăn nuôi lợn, gà… nên người Mông ở Lân Quan giờ không phải ăn Mèn mén nữa, trong bản không còn hộ đói.
Cuộc sống của bà con nơi đây ngày càng thay đổi khi bà con tận dụng núi đá chăn thả trâu, bò và dê để tăng thu nhập, nuôi các con ăn học, làm nhà mới, mua xe máy, tivi… Người dân trong bản hiện nuôi hơn 200 con lợn, gần 200 con trâu, bò, dê. Anh Đào Văn Trang, một người dân trong bản có đàn dê khoảng 30 con, nói: Từ hai năm trở lại đây, được sự vận động của xã Tân Long, chúng tôi bắt đầu nuôi dê. Tôi thấy nuôi con dê cũng không khó do thức ăn chủ yếu từ cây cỏ tự nhiên có sẵn ở địa phương, chuồng trại lại đơn giản. Với giá bán 120 đồng/kg, năm ngoái gia đình tôi thu được khoảng 50 triệu đồng từ con dê… Kinh tế phát triển, đời sống người dân trong bản từng bước được nâng lên, ổn định. 100% hộ gia đình ở bản đã ký cam kết không mê tín dị đoan, không có con em bỏ học, không tảo hôn; không vi phạm Luật Giao thông đường bộ, không trồng cây thuốc phiện...
Ông Dương Văn Lầu có lẽ là người vui nhất trước những đổi thay tích cực của người Mông ở Lân Quan,. Vui là bởi ông đã từng 15 năm liền được cấp trên và bà con tín nhiệm bầu giữ chức Trưởng bản, 6 năm liền là Bí thư Chi bộ, nhiều năm liền ông là người có uy tín của bản. Ông đã đóng góp nhiều công sức để bà con dân bản thay đổi suy nghĩ, làm ăn và chấp hành đúng chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Ông Lầu phấn khởi: Đời sống của đồng bào Mông Lân Quan bây giờ tuy vẫn còn nhiều khó khăn nhưng cũng đã khác xưa rất nhiều. Bây giờ tuy vẫn còn nghèo nhưng không còn đói như trước nữa. Không còn cảnh người dân suốt ngày lầm lũi trên nương, trên núi mà vẫn chẳng đủ ăn. Các cháu nhỏ trong bản đều được đến trường đúng độ tuổi, được gia đình tạo điều kiện ăn học chứ không bị ở nhà làm nương như xưa…
Ở Lân Quan, giữa trưa mà không khí vẫn dịu mát. Nhìn các cháu nhỏ đi học về ríu rít trên con đường bê tông phẳng phiu, chúng tôi cũng thấy vui lây. Mong rằng với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, bản Lân Quan sẽ ngày càng khởi sắc.
