Cần có giải pháp quản lý các loại thuốc bảo vệ thực vật bị cấm sử dụng

Ngày 12-10-2015, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã  ban hành kèm theo Thông tư số 34 danh mục thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) không được phép sử dụng trên rau, quả, chè gồm 177 hoạt chất, 368 tên thương phẩm. Trong đó có 110 hoạt chất với 263 tên thương phẩm thuốc trừ sâu, 51 hoạt chất với 82 tên thương phẩm thuốc trừ bệnh, 6 hoạt chất với 12 tên thương phẩm thuốc trừ cỏ, 9 hoạt chất với 10 tên thương phẩm thuốc điều hòa sinh trưởng, 1 hoạt chất với 1 tên thương phẩm thuốc trừ ốc.

Đây là biện pháp mạnh tay của Bộ Nông nghiệp và PTNT nhằm quyết liệt chấn chỉnh hoạt động kinh doanh thuốc BVTV, nhất là trước thực trạng tồn dư thuốc BVTV trên rau. Tuy nhiên, từ khi có hiệu lực thi hành (ngày 23-11-2015) đến nay, việc quản lý các loại thuốc BVTV không được phép sử dụng trên rau, quả, chè đang gặp rất nhiều khó khăn ở cơ sở, trong đó có Thái Nguyên.

Trước đây, các loại thuốc BVTV này vẫn nằm trong danh mục cho phép sử dụng trên rau, quả, chè. Qua nhiều năm sử dụng cho thấy, các loại thuốc trên phòng, trừ sâu bệnh rất hiệu quả. Bà Phạm Thị Bình, xóm Thậm Thình, xã Cát Nê (Đại Từ) cho biết: Gia đình tôi đã gắn bó với cây chè hơn 10 năm. Tôi đã sử dụng rất nhiều loại thuốc để trừ rầy cho chè nhưng tôi thấy Padan 95 SP đạt hiệu quả cao nhất. Còn bà Phạm Thị Lý, hàng xóm của bà Bình thì chia sẻ: Tôi thấy phun thuốc Confidor trừ bọ cánh tơ hại chè rất hiệu quả. Cả thuốc BVTV Admire 050 Ec nữa, trừ rầy xanh cho cây chè rất tốt. Gia đình tôi sống phụ thuộc chủ yếu vào sản xuất chè. Nếu không có các loại thuốc BVTV phòng, trừ sâu bệnh hại cho cây chè tốt như vậy, thu nhập của chúng tôi sẽ bị giảm đi rất nhiều.

Tuy nhiên, những loại thuốc BVTV mà bà Bình và chị Lý thường sử dụng để phun phòng, trừ sâu bệnh hại cho cây chè nêu trên, từ tháng 10-2015 đã nằm trong danh mục các loại thuốc BVTV không được phép sử dụng trên cây chè.

Cùng với Padan 95 SP, Confidor, Admire 050 Ec, còn rất nhiều loại thuốc BVTV trước đây cho phép sử dụng và được đánh giá là đạt hiệu quả cao trong phòng, trừ sâu bệnh hại, thì nay không được phép sử dụng trong rau, quả, chè nữa. Bởi qua điều tra, đánh giá, khảo, kiểm nghiệm lại của cơ quan chuyên môn thì các loại thuốc BVTV này có nhiều hoạt chất cấm, để lại dư lượng độc hại lớn trên rau, quả, chè, ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng. Ông Nguyễn Tá, Trưởng phòng Trồng trọt (Sở Nông nghiệp và PNT) cho rằng: Điều đáng lo ngại nhất là việc sử dụng các loại thuốc BVTV nêu trên đã trở thành thói quen, ăn sâu vào tiềm thức của người nông dân. Do đó, việc ngăn bà con sử dụng các loại thuốc BVTV không còn nằm trong danh mục cho phép sử dụng nữa sẽ rất khó khăn. Đặc biệt, có loại thuốc BVTV chỉ cấm sử dụng trên rau, quả, chè chứ không cấm sử dụng trên cây lúa nên ngành chức năng không thể quản lý triệt để tại các cơ sở kinh doanh.

Giải quyết khó khăn này không thể chỉ trong một sớm, một chiều, nhất là khi rất nhiều người dân vẫn chưa nắm được Thông tư số 34 của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Hơn nữa, danh mục các loại thuốc BVTV không được phép sử dụng trên rau, quả, chè ban hành kèm theo Thông tư quá dài với nhiều loại tên thuốc rất khó nhớ. Bởi vậy, để người dân nắm được danh mục các loại thuốc BVTV cấm sử dụng trên rau, quả, chè và nghiêm túc thực hiện, trước hết, các cấp, ngành chức năng của tỉnh cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền trực tiếp tới tận hộ dân, qua loa truyền thanh xóm và các buổi họp xóm. Một biện pháp hữu hiệu nữa là, các địa phương cần dán công khai danh mục các loại thuốc BVTV cấm sử dụng trên rau, quả, chè tại trụ sở UBND cấp xã (phường, thị trấn), nhà văn hoá xóm, các tổ hợp tác, hợp tác xã... để người dân có thể tiếp cận một cách dễ dàng. Cùng với đó, lãnh đạo từ tỉnh, huyện đến các xã, phường, thị trấn; lực lượng khuyến nông cơ sở cần nắm được danh mục các loại thuốc BVTV cấm sử dụng trên rau, quả, chè, hiểu được mức độ nguy hiểm của các loại thuốc này để tích cực vào cuộc kiểm tra, kiểm soát và vận động người dân không sử dụng các loại thuốc chứa các hoạt chất độc hại...

Bên cạnh những giải pháp nêu trên thì các cơ quan chuyên môn, các đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh cũng cần vào cuộc một cách quyết liệt, xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh thuốc BVTV buôn bán các loại thuốc cấm hoặc tư vấn cho người dân sử dụng các loại thuốc BVTV không được phép sử dụng trên rau, quả, chè...