Giải quyết hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp

Thời gian gần đây, các hộ dân xóm Tân Thành, xã Tân Lợi (Đồng Hỷ) có ý kiến phản ánh việc Công ty CP Nhẫn bố trí khu vực tuyển rửa quặng sắt tại đập Quặng đuôi (thuộc Mỏ sắt Trại Cau quản lý) chồng lấn một phần vào diện tích đã quy hoạch nghĩa trang của xóm. Ngay khi tiếp nhận thông tin, chính quyền địa phương đã vào cuộc và có được lời giải thấu tình, đạt lý.

Đập Quặng đuôi chính là đập chứa bùn thải sau tuyển quặng sắt của Mỏ sắt Trại Cau (Công ty CP Gang thép Thái Nguyên) được xây dựng từ năm 1974, với sức chứa 1,8 triệu m3 bùn thải. Mỗi tháng, từ hoạt động tuyển khoáng, trung bình Mỏ sắt Trại Cau thải ra đây khoảng 50 nghìn m3 bùn thải. Đến năm 2012, lượng bùn thải đã mấp mé mặt đập, có nguy cơ gây mất an toàn cho người dân và các công trình vùng ảnh hưởng. Vì vậy, nạo vét để tránh nguy cơ vỡ đập là yêu cầu cấp thiết được chủ mỏ đặc biệt quan tâm. Cuối năm 2012, sau khi lập dự án, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên đã ủy quyền cho Mỏ sắt Trại Cau ký hợp đồng thuê Công ty CP Nhẫn nạo vét và tuyển bột quặng tại đập Quặng đuôi. Dự án nạo vét và xây dựng xưởng tuyển bột quặng đã được UBND tỉnh phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Theo đó, Dự án nằm trong phạm vi xã Tân Lợi, thị trấn Trại Cau (Đồng Hỷ) và xã Bàn Đạt (Phú Bình).

Tại thời điểm đầu năm 2013, Công ty CP Nhẫn đã tiến hành thuê đất của 2 hộ dân để lắp đặt dây chuyền tuyển rửa (chưa được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền). Đến đầu năm 2014, UBND xã Tân Lợi lập quy hoạch chi tiết (tỷ lệ 1/500) xây dựng nghĩa trang của xóm (trong đó diện tích đất quy hoạch chủ yếu nằm trong diện tích do Công ty CP Nhẫn đã thuê của 2 người dân để thực hiện nạo vét đập Quặng đuôi) và đã được UBND huyện phê duyệt. Vì vậy, dẫn đến việc người dân đề nghị giải quyết chồng lấn trong sử dụng đất đai, sớm thực hiện đầu tư xây dựng nghĩa trang của xóm.

Ngay khi nhận được thông tin phản ánh, trực tiếp Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ, ông Nguyễn Văn Thủy đã triệu tập cuộc họp tại xã Tân Lợi để xem xét cụ thể sự việc và kịp thời giải quyết những kiến nghị của nhân dân. Từ khảo sát thực địa và trên cơ sở báo cáo cụ thể về tình hình trữ bùn thải tại đập Quặng đuôi cho thấy, hiện tại bùn thải trong đập đã vượt cốt cho phép tới 5m (cốt cho phép là 47m, nay bùn thải đã ở cốt 52m). Nguy cơ vỡ đập là rất lớn nếu không được nạo vét kịp thời. Theo ông Trần Đông Hải, Giám đốc Công ty CP Nhẫn, đầu tư của doanh nghiệp cho dự án này đã lên tới trên 45 tỷ đồng. Với các thiết bị hiện đại, mỗi ngày doanh nghiệp bơm hút, nạo vét được khoảng 800m3 bùn thải từ đập Quặng đuôi. Ngoài giải quyết nguy cơ vỡ đập, đơn vị còn tuyển rửa, thu hồi lại một lượng lớn khoáng sản từ bùn thải, tránh lãng phí tài nguyên.

Tuy nhiên, xét về nhu cầu và đòi hỏi của người dân xóm Tân Thành mong muốn có một nghĩa trang tập trung, đảm bảo việc an táng cho người dân khi qua đời là rất cần thiết và chính đáng. Lâu nay, người dân trong xóm chưa có nghĩa trang riêng được quy hoạch, phải sử dụng nghĩa trang chung của xã hoặc chôn cất tự phát trong dân. 

Trước thực tế trên, sau khi họp bàn, phân tích thiệt hơn, UBND huyện đã đi đến thống nhất điều chỉnh mở rộng quy hoạch nghĩa trang của xã Tân Lợi để bước đầu đảm bảo nơi an táng cho người dân địa phương khi qua đời. Yêu cầu Công ty CP Nhẫn hoàn tất các thủ tục theo quy định để thực hiện tuyển rửa quặng, đảm bảo an toàn, chống sạt lở, ảnh hưởng đến môi trường và đời sống nhân dân; có trách nhiệm hỗ trợ xã, xóm kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng, tổ chức san gạt, thi công, sớm hoàn thiện khu vực mở rộng quy hoạch nghĩa trang để phục vụ nhân dân. Mặt khác, đẩy nhanh tiến độ nạo vét, tuyển rửa theo hợp đồng đã ký với chủ mỏ, hoàn trả lại mặt bằng để UBND xã Tân Lợi và xóm Tân Thành tiếp tục triển khai dự án xây dựng nghĩa trang đã quy hoạch theo quy định.

Được biết, về sự việc này, UBND huyện cũng yêu cầu UBND xã Tân Lợi nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong quản lý đất đai để dẫn đến trường hợp như trên. Yêu cầu xã tăng cường giám sát và tạo mọi điều kiện để đáp ứng yêu cầu thi công mở rộng nghĩa trang và triển khai nạo vét, giải quyết nguy cơ vỡ đập của doanh nghiệp.

Việc giải quyết vấn đề trên của chính quyền huyện Đồng Hỷ đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân sở tại và tạo dư luận tốt trong xã hội. Chính cách xử lý hài hòa, hợp tình, hợp lý đó không chỉ đảm bảo quyền lợi cho người dân mà còn giải quyết được những vướng mắc, khó khăn cho doanh nghiệp cũng như những cấp thiết mà thực tế đòi hỏi.