Do phù hợp với thổ nhưỡng nên cây ổi trồng ở Linh Sơn (Đồng Hỷ) cho quả rất giòn, ngọt và dày cùi, được người tiêu dùng ưa chuộng. Đây là một trong những loại cây ăn quả mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân trong xã. Lâu nay người dân ở đây mong muốn xây dựng nhãn hiệu để khẳng định chất lượng sản phẩm và có thể nhân rộng loại cây này…
Gần chục năm trước, việc trồng ổi ở Linh Sơn chỉ xuất hiện ở vài hộ dân. Sau, thấy quả ổi có chất lượng tốt, người dân bán được giá, thì mọi người bắt đầu trồng nhiều. Từ năm 2010 đến nay, diện tích ổi của xã tăng lên nhanh chóng. Trước, toàn xã chỉ có gần 5ha ổi thì nay đã tăng lên gần 35ha với trên 100 hộ trồng. Giống ổi được bà con trồng nhiều là ổi Đài Loan, Thanh Hà, Đào, trong đó tập trung ở các xóm như: Làng Phan, Núi Hột, Linh Chử, Thông Nhãn, Khánh Hòa… Những năm qua, người dân trong xã đã chủ động áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật sản xuất ổi thương phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao. Bà Nguyễn Thị Huyền ở xóm Làng Phan, một trong những gia đình có thu nhập cao từ trồng ổi cho biết: Gia đình tôi trồng 5 nghìn m2 ổi, chủ yếu là giống ổi đường Đài Loan. Mỗi năm, trừ chi phí gia đình tôi thu lãi từ 150 đến 200 triệu đồng.
Còn vườn ổi của gia đình anh Liễu Văn Tư, xóm Thanh Chử, xã Linh Sơn quanh năm thường sai lúc lỉu, quả nào quả nấy đều được bọc ni lông cẩn thận. Là một trong những hộ tiên phong trồng ổi của xã, anh Tư chia sẻ: Gia đình tôi đang trồng giống ổi đường mua từ Hưng Yên, cho quả giòn, ngọt, lõi không bị mềm. Do nắm được kỹ thuật chăm bón nên chúng tôi có thể trồng được ổi ra quả bốn mùa, vườn ổi gần như ngày nào cũng có quả để thu hoạch với giá bán tương đối ổn định. Được biết, bình quân mỗi năm, vườn ổi gia đình anh Tư cho thu hoạch 15 tấn quả. Với giá bán lúc thấp nhất là 15.000 đến 20.000 đồng, dịp gần cuối năm giá cao hơn khoảng 35.000 đồng/kg, mỗi năm gia đình anh có thu nhập trên 200 triệu đồng từ cây ổi.
Theo người dân ở xã Linh Sơn thì muốn ổi đạt chất lượng cao, cho quả to cần phải thực hiện theo đúng quy trình từ trồng cho đến chăm bón cây. Thông thường, mỗi cây ổi được trồng cách nhau khoảng 3m. Khi cây ra hoa cần vun gốc, xới tơi đất để rễ cây ổi dễ phát triển. Khi quả non có đường kính khoảng 2 đến 3cm phải dùng túi ni-lông bọc từng quả một để tránh bị sâu, bị nấm... Trước kia, cây ổi chỉ cho quả vào 2 đợt chính là từ tháng 6 đến tháng 9 và từ tháng 11 đến tháng 2 (tính theo Dương lịch), nhưng hiện tại người dân trong xã đã học được cách trồng và chăm bón để cây ổi ra quả quanh năm bằng cách chủ động bấm ngọn, tuốt lá, bón phân chuồng đã xử lý hoai mục để cây có đủ chất dinh dưỡng để phục hồi, nảy chồi, ra quả. Từ đó, cây ổi cho quả quanh năm và ra quả rộ vào gần dịp Tết Nguyên đán, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Cùng với đó, họ còn tìm hiểu các kỹ thuật chăm bón, nhằm kéo dài tuổi cho thu hoạch của cây. Trước đây, quả ổi thường bị sâu, cây ổi chỉ cho quả 5 năm là chất lượng quả đã kém, phải chặt bỏ. Đến nay, do biết chăm bón đúng cách, nên cây ổi ở Linh Sơn có thể cho thu hoạch khoảng 10 năm mới phải trồng lại, quả không bị sâu. Có thể nói, cây ổi đã trở thành cây kinh tế góp phần xóa đói giảm nghèo ở xã và giúp cho đời sống của bà con ngày càng được nâng lên. Hiện nay, bình quân, mỗi năm người dân xã Linh Sơn thu được hơn 120 tấn ổi, doanh thu đạt khoảng trên 4 tỷ đồng, góp phần nâng cao đời sống người dân. Từ trồng ổi, trong xã nhiều hộ có thu nhập từ 150 triệu đồng/năm trở lên…
Trao đổi với chúng tôi về hướng phát triển của cây ổi trên đất Linh Sơn, đồng chí Hoàng Đình Doong, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã cho biết: Linh Sơn là xã trung du miền núi, trong đó 80% người dân sinh số bằng nghề trồng trọt, chăn nuôi. Xã có lợi thế về điệu kiện đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp với sự phát triển cây ăn quả, đặc biệt là cây ổi. Hiện tại, do chất lượng quả tốt, phù hợp với người tiêu dùng, số lượng gia đình trồng ổi còn chưa lớn nên người trồng ổi ở Linh Sơn vẫn tự sản xuất, tự tiêu thụ không gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều người dân trong xã vẫn đang tiếp tục nhân rộng diện tích ổi. Và để đảm bảo đầu ra cho quả ổi Linh Sơn trong tương lai một cách ổn định, nhất là trong điều kiện diện tích trồng ổi tiếp tục tăng nhanh chóng, chúng tôi đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về xây dựng và bảo hộ nhãn hiệu tập thể Ổi Linh Sơn. Trong đó, chúng tôi vận động người dân tham gia vào tổ hợp tác sản xuất, tiến tới hình thành hợp tác xã để xây dựng nhãn hiệu ổi Linh Sơn. Qua đó, giúp cho người dân có cùng một quy trình, kỹ thuật sản xuất, đảm bảo quả ổi đạt chất lượng ngon và an toàn. Chúng tôi cho rằng, với giá trị kinh tế mà người dân Linh Sơn thu được từ cây ổi, xây dựng nhãn hiệu và thương hiệu cho loại cây trồng này là việc làm cần thiết, để tiếp tục phát huy thế mạnh, nâng cao chất lượng quả ổi trên địa bàn.
