Thời gian qua, việc kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) ngoài danh mục, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, hết hạn sử dụng… đã gây tác hại không nhỏ tới sản xuất của nông dân. Trước thực trạng trên, ngành nông nghiệp tỉnh đã có nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn thuốc BVTV kém chất lượng.
Cùng Đoàn thanh tra của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đi kiểm tra tại một số chợ trên địa bàn các địa phương như: Đại Từ, Đồng Hỷ, T.X Phổ Yên... chúng tôi nhận thấy vẫn còn nhiều tồn tại trong việc kinh doanh thuốc BVTV. Cụ thể, đa số các hộ buôn bán thuốc không có dụng cụ phòng, chống cháy nổ và xử lý chất thải; không sử dụng bảo hộ lao động; không niêm yết giá bán, người bán không đeo khẩu trang bảo hộ; không có chứng chỉ hành nghề; không có bảng niêm yết giá; kho chứa thuốc chưa đúng nơi quy định…
Được biết, trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng trên 800 cửa hàng buôn bán BVTV. Để bảo vệ quyền lợi cho nhà sản xuất, người sử dụng, giúp sản xuất nông nghiệp diễn ra an toàn, hiệu quả, góp phần đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và môi trường sinh thái, thời gian qua, Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật phối hợp với các ban, ngành liên quan liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ các cơ sở kinh doanh thuốc BVTV. Từ đầu năm đến nay, Chi cục đã tổ chức kiểm tra 107 lượt cửa hàng kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV ở 9 huyện, thành, thị; trong đó phát hiện 3 cơ sở vi phạm chủ yếu về lỗi không có dụng cụ phòng chống cháy nổ và xử lý chất thải, không sử dụng bảo hộ lao động, không niêm yết giá bán... và xử phạt số tiền 3,5 triệu đồng. Tuy nhiên, đó mới chỉ là con số phát hiện được, còn thực tế các lỗi vi phạm có thể lớn hơn rất nhiều bởi thuốc BVTV được bày bán nhan nhản từ thôn xóm đến hầu hết các xã, thị trấn, nhất là ở các chợ quê.
Và, một thực trạng đáng lo ngại là hiện nay, có trên 4.000 danh mục thuốc BVTV được Bộ Nông nghiệp và PTNT cho phép lưu hành, khiến người nông dân như rơi vào ma trận, không biết nên sử dụng loại nào cho hợp lý. Chưa kể, trên thị trường còn trôi nổi nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, thuốc hết hạn sử dụng, trong khi trình độ nhận thức và ý thức sử dụng thuốc BVTV của một bộ phận người dân còn hạn chế, không tuân thủ theo đúng nguyên tắc hướng dẫn của các nhà quản lý cũng như khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn. Chị Lương Thị Diệp, ở xóm Kẹm, xã La Bằng (Đại Từ) cho biết: Nhà tôi có hơn 1 mẫu chè. Cứ vào mỗi phiên chợ, sau khi bán chè xong là tôi lại quay ra mua thuốc trừ sâu ngay tại chợ. Trung bình mỗi tháng nhà tôi mua hết 600 nghìn đồng tiền thuốc trừ sâu các loại. Tôi thấy trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại thuốc BVTV của nhiều hãng khác nhau rất khó phân biệt. Cây chè, cây lúa bị bệnh gì là tôi mô tả cho chủ cửa hàng thuốc. Sau đó, được chủ cửa hàng tư vấn mua nên loại thuốc gì. Đem về nhà phun, nếu lần đầu không thấy khỏi sâu bệnh thì lần sau lại chuyển sang mua loại thuốc khác. Có lần, tôi phải mua đến 3,4 loại thuốc cây chè mới khỏi bệnh. Vừa tốn tiền tiền lại mất thêm cả công phun. Còn chị Nguyễn Thị Hằng, ở xóm Nhà Thờ, xã Tân Cương, T.P Thái Nguyên thì cho biết, hiện có nhiều loại thuốc mới có tên thuốc khó nhớ, nhưng gia đình vẫn chủ yếu sử dụng các loại thuốc quen thuộc do cán bộ khuyến nông hướng dẫn.
Tìm hiểu thực tế, chúng tôi nhận thấy, hiện nay, việc tuân thủ các quy định về sử dụng thuốc BVTV chưa được thực hiện nghiêm ngặt. Các hộ nông dân còn sử dụng thuốc không đúng nồng độ, liều lượng, không đảm bảo thời gian cách ly. Ngoài ra, tình trạng nông dân sử dụng thuốc tràn lan vẫn diễn ra, bao bì thuốc sau khi sử dụng còn vứt bừa bãi ngoài đồng ruộng, ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khỏe con người. Vì vậy, bên cạnh việc nâng cao ý thức kinh doanh thuốc BVTV, Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật tỉnh còn tổ chức các lớp tập huấn cho nông dân về cách thức sử dụng thuốc, giúp người dân nắm được những quy định mới của pháp luật trong hoạt động buôn bán và sử dụng thuốc BVTV. 6 tháng đầu năm, Chi cục đã tổ chức được 12 lớp tập huấn tuyên truyền phổ biến pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ và kiểm dịch thực vật cho trên 600 người là nông dân và chủ các cơ sở buôn bán thuốc BVTV.
Theo ông Lương Văn Vượng, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật, thời gian tới, Chi cục tiếp tục phối hợp với các ban, ngành liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thị trường thuốc BVTV; đồng thời, tuyên truyền, phổ biến đến các tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc BVTV những quy định về quản lý thuốc BVTV và biện pháp xử lý khi vi phạm. Để công tác quản lý chất lượng thuốc BVTV đạt hiệu quả, ngoài sự vào cuộc của các ngành chức năng, rất cần sự tự giác của các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV. Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và môi trường sinh thái, bà con nông dân không nên lạm dụng thuốc BVTV và hãy tuân thủ các các quy định về sử dụng thuốc BVTV đúng thuốc, đúng liều lượng - nồng độ, đúng lúc và đúng cách.
