Người dân lo mất nguồn nước sản xuất

Nhiều năm trở lại đây, người dân phường Quan Triều (T.P Thái Nguyên) vẫn lấy nước ở moong nước thuộc mỏ than Quang Vinh (moong nước nằm trong khu đất của Công ty Cổ phần Xây dựng và sản xuất vật liệu Thái Nguyên, tổ 15, phường Quan Triều) để sản xuất nông nghiệp. Nhưng nay, Công ty yêu cầu chính quyền địa phương và người dân tìm nguồn nước khác để Công ty lấp moong, mở rộng sản xuất nên người dân ở đây đang rất lo lắng.

Theo chính quyền địa phương và người dân, mỏ than Quang Vinh đi vào hoạt động từ năm 1984-1997, có diện tích trên 3,7ha. Năm 1998, mỏ than trên dừng hoạt động khai thác than và chuyển đổi thành Công ty Cổ phần Xây dựng và Sản xuất vật liệu Thái Nguyên, chuyên sản xuất gạch không nung với công suất 45.000m3/năm (tương đương 30 triệu viên gạch tiêu chuẩn/năm); sản xuất cột bê tông cốt thép... Trong quá trình khai thác than, mỏ đã để lại một moong nước (hồ chứa nước) sâu khoảng 50m, rộng gần 30.000m2. Tháng 12-2009, UBND tỉnh có quyết định phê duyệt Đề án đóng cửa mỏ than Quang Vinh của Công ty Cổ phần Xây dựng và Sản xuất vật liệu Thái Nguyên. Quyết định nêu rõ, đóng cửa mỏ diện tích 3,789ha, được giới hạn bởi toàn bộ phần diện tích đất hiện tại do Công ty quản lý. Tháng 5-2013, UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty trên.

Tuy nhiên, theo quyết định đóng cửa mỏ than Quang Vinh thì UBND tỉnh yêu cầu phía Công ty phải để lại diện tích mặt hồ nước là 26.000m2 để phục vụ sản xuất nông nghiệp. Qua tìm hiểu thực tế tại khu vực hồ chứa nước, chúng tôi nhận thấy Công ty sản xuất vật liệu TN đã san lấp nhiều hơn diện tích được UBND tỉnh cho phép. Hiện tại, vẫn có những xe tải từ 3-5m3 tiếp tục đổ đất vào lòng hồ để mở rộng thêm mặt bằng nhà xưởng của Công ty.

Ông Lê Hùng Sơn, Chủ tịch Hội Nông dân phường Quan Triều thông tin: Phường Quan Triều hiện có 55ha đất nông nghiệp. Số hộ sản xuất nông nghiệp của phường chiếm khoảng 10% (trên 200 hộ). Tuy nhiên có tới 95% số hộ là người dân tộc Sán Dìu, đời sống phụ thuộc vào nông nghiệp. Từ năm 2000 đến nay, toàn bộ các hộ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn phường đều lấy nước ở moong than Quang Vinh để tưới tiêu, phục vụ sản xuất nông nghiệp. Năm 2010, Công ty liên tục đổ xỉ để san lấp mặt hồ khiến nguồn nước bị ô nhiễm. Diện tích lúa của bà con bị thiệt hại khoảng 5ha.

Được biết, trước đây khi chưa lấy nước ở moong Quang Vinh, người dân phường Quan Triều có 2 ao nước thuộc tổ 15 và 21 với diện tích khoảng 2,5ha. Nhưng từ khi chuyển sang lấy nước ở moong than (khoảng năm 2000, do phía phường và Công ty tự thỏa thuận chứ không có biên bản hay giấy tờ), hai ao trên đã bị lấp để xây dựng trạm y tế phường và các công trình dân sinh khác. Hiện, phường vẫn đang sử dụng tạm “trạm bơm nổi” (máy bơm được đặt trên những thùng phuy nổi trên mặt nước), nếu người vận hành máy bơm sơ ý sẽ dễ bị ngã xuống lòng hồ, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Theo biên bản làm việc giữa UBND phường Quan Triều và Công ty sản xuất vật liệu TN ngày 30-5-2016 thì để thực hiện xây dựng trạm bơm nước phục vụ tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp, phía Công ty đồng ý để phường xây trạm bơm với diện tích là 35,75m2, nhưng đồng thời cũng yêu cầu phường chỉ được mượn đất xây trạm bơm trong 7 năm (kể từ 30-5-2016). Hết thời gian trên, Công ty đề nghị phường và thành phố tìm nguồn nước khác để phục vụ tưới tiêu lâu dài.

Ông Trần Thái Hòa, Chủ tịch UBND phường Quan Triều cho biết: Tỉnh đã giao quyền sử dụng đất cho Công ty Cổ phần Xây dựng và Sản xuất vật liệu Thái Nguyên, trong đó có cả diện tích hồ nước. Hiện, địa phương chỉ sử dụng nhờ nguồn nước của Công ty. Tháng 4-2015, phía Công ty gửi công văn đề nghị phường chủ động tìm nguồn nước khác thay thế để Công ty mở rộng mặt bằng sản xuất (Công ty sẽ san lấp tiếp 10.000m 2 diện tích mặt nước), tạo việc làm cho người lao động. Phường cũng đã thử tìm nguồn nước khác nhưng không có kết quả. Đã nhiều lần chúng tôi kiến nghị lên thành phố nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời.

Qua sự việc trên, các cấp, ngành chức năng nên xem xét, có biện pháp giải quyết hợp lý để không ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời người dân vẫn có nguồn nước sản xuất.