Những ngày này, tranh thủ thời tiết thuận lợi, nông dân trong tỉnh đang khẩn trương thu hoạch lúa mùa sớm để làm đất gieo trồng cây màu vụ đông. Để tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, nhiều chính sách hỗ trợ nông dân cũng đã được các địa phương quan tâm triển khai thực hiện.
Là một trong những địa phương có lợi thế gieo trồng cây màu vụ đông, vụ này, huyện Phú Bình chủ trương mở rộng và hình thành các vùng chuyên canh rau màu ở các xã có điều kiện thuận lợi về nguồn nước tưới. Đi trên cánh đồng các xã Nhã Lộng, Xuân Phương, Đồng Liên… chúng tôi thấy sắc vàng của lúa chín đang dần nhường chỗ cho màu xanh của các loại rau màu. Quan sát chúng tôi nhận thấy, nếu như trước đây, vào vụ đông trên các thửa ruộng thường chỉ có các loại cây trồng như khoai lang, ngô... thì nay nhiều chủng loại cây khác nhau như: đậu cô ve, dưa chuột, ớt, bí xanh, cà chua, rau màu các loại… đã được bà con xuống giống.
Vừa nhanh tay tưới luống cà chua mới trồng, bà Dương Thị Chúc, ở xóm Chiễn 2, xã Nhã Lộng vừa chia sẻ với chúng tôi: Thu hoạch lúa mùa xong, gia đình tôi khẩn trương bắt tay vào trồng 3 sào cà chua cho kịp thời vụ. Cà chua dễ chăm sóc, năng suất cao và ổn định, giá trị thu nhập cao hơn so với trồng các loại rau màu khác. Nếu thời tiết thuận lợi, giá cả ổn định, trung bình mỗi sào cà chua nhà tôi có thể cho thu lãi trên 7 triệu đồng. Sâu hại chủ yếu ở cây cà chua là sâu xanh đục quả, sâu vẽ bùa, bọ phấn trắng và một số bệnh mốc sương mai, đốm lá. Chúng tôi cũng đã được cán bộ khuyến nông hướng dẫn các biện pháp phòng trừ tổng hợp như tổ chức dọn vệ sinh sạch sẽ ruộng vườn, đốt bỏ tàn dư thực vật, luân canh cây trồng và xử lý đất trước khi trồng.
Rời Phú Bình, chúng tôi đến T.X Phổ Yên, một trong những địa phương có diện tích gieo trồng cây màu vụ đông lớn của tỉnh. Trên các cánh đồng, những luống hành, luống ngô cũng đã bắt đầu lên xanh. Được biết, tổng diện tích cây trồng vụ đông dự kiến đạt 3.139ha, trong đó cây ngô và rau các loại chiếm khoảng 75%. Chị Nguyễn Thanh Nhẫn, ở xóm Thành Lập, xã Hồng Tiến chia sẻ: Năm nào cũng vậy, thu hoạch xong lúa mùa là nhà tôi bắt tay ngay vào trồng ngô vụ đông. Ngay từ đầu vụ, bà con chúng tôi đã được cán bộ kỹ thuật phổ biến, hướng dẫn về khung thời vụ, cơ cấu giống cây trồng và tham gia các buổi tập huấn kỹ thuật về cách phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng. Vụ này, nhà tôi trồng 2 sào ngô nếp HN88, còn lại 2 sào để trồng su hào, súp lơ, bắp cải... 1 sào vụ đông giành thắng lợi có thể cho thu hoạch cao gấp 2,3 lần so với cấy lúa vì thế chúng tôi luôn quan tâm đầu tư sản xuất vụ đông.
Đồng chí Dương Văn Hiến, Trưởng Phòng Kinh tế thị xã cho biết: Để chủ động về tưới tiêu, chúng tôi đã đề nghị tỉnh hỗ trợ kinh phí đầu tư các công trình thủy lợi chống hạn trên địa bàn như: cải tạo, sửa chữa đập, kênh mương Đèo Nhe, xã Thành Công; xây dựng trạm bơm chống hạn xã Thành Công; xây dựng trạm bơm Thù Lâm xã Tiên Phong. Về cơ chế, chính sách, ngoài phần hỗ trợ của tỉnh, thị xã sẽ hỗ trợ việc thực hiện mô hình tập trung để sản xuất giống ngô nếp HN88 với quy mô từ 5ha trở lên, tổng diện tích 300ha, mức hỗ trợ là 20 nghìn đồng/sào.
Vụ đông năm nay, toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng 15.130ha cây rau màu các loại; trong đó, cây ngô 5.700ha, rau các loại 6.100ha, khoai lang 3.100ha, lạc 180ha... Nhằm khuyến khích sản xuất vụ đông, tỉnh đã có cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất. Cụ thể, trong vụ đông năm nay, tỉnh sẽ dành kinh phí trên 4,4 tỷ đồng để trợ giá giống ngô lai (ưu tiên hỗ trợ trồng ngô đông trên đất lúa) với diện tích hỗ trợ 2.500ha, mức hỗ trợ 30 nghìn đồng/sào đối với các giống thuộc cơ cấu giống đã được tỉnh phê duyệt, gồm: LVN99, GS9989, NK4300, NK7328, NK6654, P4199, DK9955, CP111, CP333, B265, HN88... Cùng với đó, tỉnh cũng sẽ trợ giá giống khoai tây với diện tích 400ha, mức hỗ trợ là 400 nghìn đồng/sào, với các giống như: Diamant, Sinora, Marabel, Atlantic, Solara tại vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Ngoài ra, các địa phương trong tỉnh cũng tùy theo điều kiện để trích ngân sách hỗ trợ cho sản xuất.
Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thuỷ văn Trung ương, mùa đông năm 2016-2017 được dự báo là mùa đông lạnh, thời điểm khi thu hoạch lúa mùa sớm và làm cây vụ Đông thường hay có mưa bão. Vì vậy, sản xuất vụ đông năm nay dự báo có thể gặp nhiều khó khăn như mưa lũ gây ngập lụt trên diện rộng về đầu vụ và hạn, rét về cuối vụ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và kế hoạch gieo trồng. Bởi vậy, ngành Nông nghiệp tỉnh đã đề ra những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất vụ đông, trong đó chú trọng vào cơ cấu giống và lịch thời vụ, khuyến cáo người dân đầu tư phân bón cân đối, hợp lý; thường xuyên kiểm tra các loại sâu bệnh hại để có biện pháp phòng trừ kịp thời. Các ngành chức năng, UBND các địa phương cũng đã củng cố hệ thống thuỷ lợi để chủ động tưới tiêu trên ruộng; đồng thời, chủ động trữ nước đệm ao, hồ, mương để có thể tưới cho diện tích cây vụ đông sớm. Về khung thời vụ, ngành Nông nghiệp khuyến cáo, đối với cây ngô bà con nên gieo trước ngày 30-9, trà muộn gieo trước ngày 5-10 và áp dụng biện pháp làm ngô bầu. Đối với ngô nếp, ngô đường thời gian sinh trưởng ngắn, sử dụng bắp tươi là chính nên thời vụ gieo trồng có thể muộn hơn đến ngày 20-10 để tận dụng tối đa diện tích và thời vụ. Đối với cây đậu tương gieo trồng từ ngày 10-9 đến trước ngày 10-10. Cây khoai tây tốt nhất từ ngày 25-10 đến 15-11, không nên trồng muộn vì thiếu ánh sáng, nhiệt độ quá thấp sẽ ảnh hưởng đến năng suất. Đối với cây rau, bà con nên trồng rải vụ để tránh thừa lúc chính vụ làm giảm hiệu quả kinh tế.
