Đấu giá quyền khai thác khoáng sản là chủ trương lớn của tỉnh nhằm quản lý chặt chẽ hơn nguồn tài nguyên trên địa bàn, tăng thu ngân sách và huy động các nguồn lực xã hội để giải quyết vấn đề hậu khai khoáng. Tuy nhiên, việc đấu giá quyền khai thác cát, sỏi với diện tích 28,73ha tại khu vực suối Đền, xã Quân Chu (Đại Từ) đang bị chậm, vướng về thủ tục do chính quyền cấp xã đưa ra ý kiến khác…
Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, từ năm 2015, Sở Tài nguyên và Môi trường đã hoàn tất các thủ tục theo quy định của pháp luật và thông báo công khai việc đấu giá quyền khai thác các điểm mỏ khoáng sản được Trung ương phân cấp cho tỉnh quản lý. Trong đó, khoáng sản là cát, sỏi tại suối Đền, xã Quân Chu là một trong những điểm đủ điều kiện đấu giá và đã có doanh nghiệp tư nhân Minh Hiển trúng đấu giá. Sau khi doanh nghiệp này hoàn thành các thủ tục và nghĩa vụ tài chính trong đấu giá quyền khai thác khoáng sản, ngày 17-2-2016, UBND tỉnh đã có Quyết định số 357/GP-UBND cho phép doanh nghiệp tư nhân Minh Hiển được thăm dò khoáng sản là cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực Suối Đền với diện tích là 28,73ha…
Tuy nhiên, ngày 17-7 vừa qua, UBND xã Quân Chu lại có văn bản gửi Sở Tài nguyên và Môi trường với nội dung: Nếu cho phép doanh nghiệp khai thác cát, sỏi tại khu vực suối Đền, đề nghị UBND tỉnh, các sở, ban, ngành liên quan của tỉnh tổ chức về họp lấy ý kiến nhân dân, phân tích, giải thích cho người dân về quy mô, lợi ích của dự án khi đi vào thực hiện. Đại diện doanh nghiệp tư nhân Minh Hiển rất bức xúc với đề nghị này và cho rằng cán bộ xã Quân Chu đang gây khó khăn, đi ngược lại chủ trương đấu giá quyền khai thác cát, sỏi khu vực Suối Đền của UBND tỉnh. Cùng với đó là từ khi doanh nghiệp tư nhân Minh Hiển trúng đấu giá quyền khai thác cát, sỏi, tại khu vực Suối Đền, đã xảy ra tình trạng một số đối tượng ngang nhiên mang máy xúc, phương tiện đến khu vực này khai thác cát, sỏi.
Để có thông tin về việc khai thác cát, sỏi tại khu vực Suối Đền, chúng tôi đã vài lần xâm nhập vào các điểm ven Suối Đền và phát hiện ở đây có nhiều máy xúc, ô tô và các phương tiện dùng để sàng tuyển cát, sỏi. Với việc sử dụng máy móc chuyên dụng, công việc khai thác, sàng tuyển diễn ra khá dễ dàng, nhanh chóng và chỉ hơn chục phút lại có một ô tô tải chở đầy cát, sỏi vận chuyển đi tiêu thụ. Theo một số người dân địa phương, tình trạng khai thác cát, sỏi ở dòng Suối Đền diễn ra thường xuyên. Điều bất ngờ nhất là khi chúng tôi hỏi một đối tượng đang khai thác cát, sỏi tại Suối Đền thì được biết họ đã xin phép lãnh đạo xã Quân Chu.
Đem câu chuyện của người dân và lý do đưa ra của những người khai thác cát, sỏi khu vực Suối Đền, chúng tôi đến gặp lãnh đạo UBND xã Quân Chu để tìm câu trả lời. Ông Đặng Huy Thực, Phó Chủ tịch UBND xã Quân Chu cho biết: Xuất phát từ thực trạng giao thông đi lại ở địa phương khó khăn mà vật liệu lại sẵn có nên lãnh đạo xã đã vận dụng linh hoạt để giúp đỡ người dân. Lãnh đạo xã Quân Chu cũng khẳng định không có việc mua bán cát, sỏi ở Suối Đền mà chỉ là người dân xin cát, sỏi để phục vụ làm đường, xây dựng các công trình dân dụng. Lãnh đạo xã trả lời là vậy nhưng qua tìm hiểu của chúng tôi, trong thời gian vừa qua trên địa bàn xã Quân Chu không có tuyến đường nào thi công để cần tới khối lượng vật liệu lớn như vậy và cũng ít hộ dân xây dựng công trình dân dụng?! Còn lý giải về việc UBND xã Quân Chu có văn bản đề nghị UBND tỉnh tổ chức hội nghị lấy ý kiến người dân về việc cấp phép khai thác cát, sỏi khu vực Suối Đền, ông Thực giải thích phần lớn người dân địa phương đều sản xuất nông nghiệp, nếu doanh nghiệp tiến hành khai thác cát, sỏi ở Suối Đền sẽ ảnh hưởng đến dòng chảy và nguồn nước phục vụ canh tác của hàng chục héc-ta lúa. Hơn nữa, xã Quân Chu đang định hướng phát triển du lịch sinh thái, khi khai thác cát, sỏi sẽ gây nên những ảnh hưởng về môi trường cảnh quan, vì thế xã đã đề nghị không cấp phép cho doanh nghiệp.
Không đồng ý cho doanh nghiệp khai thác, nhưng thực tế lãnh đạo xã Quân Chu vẫn “linh động” cho phép một số đối tượng khai thác cát sỏi tại Suối Đền. Đây là việc làm trái với thẩm quyền của cán bộ xã Quân Chu và dư luận địa phương đang nghi ngờ việc đề nghị không cấp phép cho doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại khu vực có trữ lượng cát, sỏi lớn mà là lãnh đạo địa phương muốn để “tranh tối, tranh sáng” nhằm ban ơn, kiếm lời.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, đồng chí Lê Kim Phúc, Bí thư Huyện uỷ Đại Từ cho biết: Sau khi nhận được văn bản của xã, đoàn cán bộ của huyện đã xuống hiện trường kiểm tra và khẳng định khu vực đưa ra đấu giá quyền khai thác cát, sỏi là lòng suối cổ, ít ảnh hưởng tới môi trường và người dân xung quanh. Cấp uỷ, chính quyền địa phương rất đồng tình với chủ trương của UBND tỉnh về việc đấu giá quyền khai thác cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường tại khu vực này và chỉ đề nghị doanh nghiệp phải đảm bảo đầy đủ quy định của pháp luật hiện hành về khai khoáng, bảo vệ môi trường.
Trong thời điểm doanh nghiệp tư nhân Minh Hiển chưa đủ thủ tục để tiến hành khai thác khoáng sản và thực hiện đánh giá tác động môi trường, đề nghị cấp uỷ, chính quyền huyện Đại Từ có biện pháp siết chặt quản lý, xem xét trách nhiệm của cán bộ xã Quân Chu xung quanh vấn đề này.