Đến Hợp tác xã (HTX) miến Việt Cường vào thời điểm sản xuất miến đang bắt đầu sôi động nhất trong năm, nhưng chúng tôi không nhìn thấy những phên hong phơi miến giống như trước. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, HTX đã sản xuất miến bằng dây chuyền công nghệ mới, vì vậy phên phơi miến xưa kia nay đã không cần sử dụng nữa.
Sản phẩm miến của HTX Việt Cường là loại miến ép được sản xuất từ nguyên liệu là củ dong riềng tía thu mua từ vùng cao như huyện Na rì, Chợ Rã, Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Cây dong riềng tía rất hợp thổ nhưỡng của những vùng này nên có hàm lượng tinh bột, chất khoáng, chất xơ cao. Củ dong mua về được các xã viên của HTX làm sạch, cho vào mài, lọc lấy bột rồi sấy khô để dùng dần.
Anh Nguyễn Văn Sơn, Phó Giám đốc HTX, phụ trách kỹ thuật sản xuất miến cho biết: Từ bột dong riềng sấy khô, để làm được sản phẩm miến phải qua nhiều công đoạn cầu kỳ, tỉ mỉ, cần có tay nghề, máy móc hỗ trợ và kinh nghiệm lâu năm của người thợ. Đầu tiên, bột dong được đổ ra thùng chuyên dụng rồi pha với nước lạnh cho tan bột, sau đó pha tiếp với nước sôi theo tỷ lệ nhất định rồi phải quấy đều. Đây là công đoạn đòi hỏi người làm miến phải có kinh nghiệm để tránh bột bị vón cục hoặc sống. Tiếp đó, cho vào máy thủy lực ép thành sợi, đem phơi nắng khoảng 2 giờ. Miến đã phơi khô cho vào máy cắt từng đoạn rồi đóng gói là có thể đưa ra thị trường tiêu thụ. Sản phẩm miến đạt yêu cầu thì sợi miến nhỏ, không có bụi, có mầu đặc trưng của củ dong riềng. Khi ấy, nếu đem xào, nấu, sợi miến đều dai, có độ giòn và không bị vữa nát.
Phương thức sản xuất miến tưởng như khá đơn giản như vậy nhưng lại không dễ chút nào, chỉ cần lơ là, không tuân thủ quy trình là miến có thể bị khô, dễ gãy và sợi miến không được đều, đẹp. Độ đẹp của miến phụ thuộc nhiều vào thời tiết, phơi miến cần trời nắng đều và không gắt, vì miến khô chủ yếu bằng gió và nắng nhạt, nếu nắng gắt quá sẽ khiến miến mất nhiệt nhanh dẫn đến sợi miến bị khô nhanh và không còn màu trong nữa. Thông thường một mẻ phơi khoảng 2 giờ đồng hồ. Miến sau khi phơi đạt yêu cầu sẽ được thu lại, chuyển vào khu vực đóng gói, bảo quản.
Trước kia, HTX vẫn thường phơi miến bằng phên, sợi miến sau ép, rải đều lên phên và đem phơi nắng. Nhưng cách làm như thế tốn công sức và phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết. Nếu trời không nắng, hoặc mưa thì gần như không sản xuất được miến, khiến ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng miến khô cung cấp ra thị trường. Trước thực trạng đó, để đảm bảo việc sản xuất ổn định và tăng năng suất, HTX Việt Cường đã đưa 2 dây chuyền sản xuất miến vào hoạt động. Cụ thể, dây chuyền thứ nhất sản xuất miến tự động có tổng mức đầu tư trên 1 tỷ đồng. Dây chuyền này được lắp đặt trong nhà xưởng, sử dụng máy ép thủy lực, giàn phơi bằng băng chuyền. Do sấy khô bằng nhiệt có thể sản xuất được miến trong thời tiết xấu, mưa hoặc không có nắng, nên đã hạn chế việc phụ thuộc vào thời tiết trong quá trình sản xuất miến.
Dây chuyền thứ hai cũng sản xuất và phơi miến tự động bằng băng tải inox sạch sẽ, nâng công suất sản xuất miến từ 300 kg/ngày lên 1 tấn/ngày, được lắp đặt ngoài trời, trị giá gần 2 tỷ đồng.
Qua cánh cửa rộng, chúng tôi vào khu vực sản xuất miến theo hệ thống này. Trong khu vực sản xuất và phơi miến có tường bao cẩn thận với diện tích rộng khoảng 10 nghìn m2, các công nhân của HTX tất bật chuẩn bị nguyên liệu sản xuất. Hệ thống gồm máy ép thủy lực và 50 dây chuyền phơi miến bằng băng chuyền inox được quy hoạch gọn gàng. Mỗi dây chuyền phơi gồm động cơ, băng tải, thanh kéo, mặt giàn bằng inox cuộn quanh trục đều tăm tắp. Được biết, với hệ thống này, sợi miến sau khi ra lò từ máy ép thủy lực thì chạy thẳng xuống dây chuyền và được dàn phơi bằng inox tự động trải ra xa trên băng tải dài hàng chục mét, để hong khô bằng nắng, gió mà không cần sức người bưng, bê đem phơi như như trước nữa.
Trong câu chuyện với anh Nguyễn Văn Ba, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) miến Việt Cường, anh chia sẻ: “Việc sử dụng dây chuyền sản xuất làm tăng sản lượng miến và ổn định chất lượng của sản phẩm chứ hoàn toàn không ảnh hưởng đến chất lượng. Sản phẩm sau sản xuất đều cho sợi miến đều, nhỏ, đẹp, sạch sẽ hơn so với dùng máy ép tay và phên phơi như trước.
Anh Ba cũng cho biết thêm: HTX đang tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động với mức thu nhập trung bình trên 4,5 triệu đồng/người/tháng và hàng chục lao động thời vụ khác. Hiện nay, sản phẩm miến của HTX miến Việt Cường đã được người tiêu dùng ưa chuộng và có mặt tại các siêu thị lớn trên khắp mọi miền đất nước. Với các dây chuyền sản xuất mới, không phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết, HTX luôn có sản phẩm miến bán ra thị trường với giá bán ổn định (khoảng 70 nghìn đồng/kg) dù ngày nắng hay mưa. Thành quả đã nhìn thấy là doanh thu và lợi nhuận của HTX tăng nhanh, nếu năm 2011, doanh thu đạt trên 3 tỷ đồng thì năm 2015, HTX đã đạt trên 6 tỷ đồng, nộp ngân sách mỗi năm trên 100 triệu đồng.
Thời gian tới, HTX sẽ quy hoạch vùng trồng dong riềng tía nguyên liệu để việc sản xuất ổn định và phát triển hơn nữa. Qua nghiên cứu, Ban Giám đốc HTX nhận thấy, khí hậu và đất ở vùng cao Tân Long (Đồng Hỷ) cũng rất phù hợp với cây dong riềng. Do đó trong tháng 11 này, HTX sẽ phối hợp với trên 100 hộ dân của xã Tân Long trồng 20ha cây dong nguyên liệu để sản xuất miến. Thời điểm này, HTX đã chuẩn bị cây giống và phân bón trị giá trên 300 triệu đồng hỗ trợ và cung ứng cho người dân trong xã Tân Long trồng dong.
.jpg?width=300&height=-&type=resize)
