Trong “cơn khát” thực phẩm sạch như hiện nay, ngày càng nhiều cửa hàng bán thực phẩm sạch mọc lên ở khắp mọi nơi trên địa bàn tỉnh. Các mặt hàng từ thịt, rau củ, hoa quả… đều được treo biển, quảng cáo với cam kết 100% sản phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng. Tuy nhiên, trong số những cửa hàng thực phẩm sạch mọc lên như nấm sau mưa đó, người tiêu dùng vẫn loay hoay với bài toán niềm tin.
Mua bằng niềm tin
Đi dọc các con phố, các chợ trên địa bàn T.P Thái Nguyên, không khó để nhìn thấy những cửa hàng treo biển thực phẩm sạch, hoa quả sạch, thịt sạch… Trên các trang mạng, những địa chỉ cung cấp rau và thực phẩm sạch cũng mở ra ngày càng nhiều. Chỉ cần một cú nhấp chuột hay điện thoại, rau quả, thịt sẽ được mang tới tận cửa nhà. Hầu hết các sản phẩm rau củ, hoa quả tươi tại các cửa hàng đều được đóng mác là an toàn hoặc nhập khẩu, có ghi nơi đóng gói, sản xuất. Những cửa hàng này thường thu hút người tiêu dùng có mức sống trung bình khá trở lên vì giá cả tương đối đắt đỏ so với giá bán tại chợ. Tại một cửa hàng thực phẩm sạch trên đường Minh Cầu (T.P Thái Nguyên), măng tây được bán với giá 160.000 đồng/kg, bắp cải 32.000 đồng/kg, rau cải ngọt 20.000/kg… cao hơn khá nhiều so với giá thị trường.
Tuy bán với giá tương đối cao với lời cam kết sạch, an toàn nhưng nhiều người tiêu dùng vẫn rất hoang mang trước sự xuất hiện dồn dập của các cửa hàng nông sản sạch. Chị Trịnh Thu Hằng, tổ 5, phường Hoàng Văn Thụ (T.P Thái Nguyên) chia sẻ: Từ khi nghe nhiều thông tin về thực phẩm bẩn tràn lan khắp nơi, tôi đã chuyển sang mua hàng ở các cửa hàng nông sản sạch. Tuy nhiên, khi mua hàng tôi cũng chỉ biết đặt niềm tin vào chủ cửa hàng về chất lượng sản phẩm.
Còn chị Hoàng Bích Huệ, tổ 10, phường Trưng Vương thì cho hay: Hơn một năm nay, hầu hết các loại thực phẩm gia đình tôi sử dụng đều mua từ các cửa hàng bán thực phẩm sạch. Tuy nhiên, tuần tước tôi có mua thịt ở một cửa hàng treo biển “thịt lợn sạch Cúc Đường” ở chợ Túc Duyên khi về nấu lại thấy thịt rất hôi, rán không ra mỡ nên đành đổ đi. Dù đã thử mua thực phẩm sạch ở nhiều nơi nhưng tôi vẫn không thể xác định được nguồn nào là sạch.
Cẩn thận khi lựa chọn thực phẩm dán mác “sạch”
Trao đổi với chúng tôi về câu chuyện thực phẩm sạch, ông Ngô Văn Hậu, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý nông, lâm và thuỷ sản tỉnh khẳng định: Không phải cửa hàng cứ lấy thực phẩm, dù sạch về bán là đủ điều kiện kinh doanh. Ngoài giấy đăng ký kinh doanh, cửa hàng phải có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm do Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm cấp. Ngoài ra, các loại thực phẩm bày bán cũng phải được cơ quan nhà nước chứng nhận thực hành nông nghiệp tốt hoặc rau, thịt an toàn.
Theo quy định, các cơ sở chỉ được cấp giấy chứng nhận kinh doanh thực phẩm an toàn sau quá trình kiểm tra đầy đủ các tiêu chí: Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và người trực tiếp tham gia sản xuất kinh doanh về bảo đảm an toàn thực phẩm, chương trình quản lý chất lượng, thủ tục truy xuất nguồn gốc sản phẩm, lấy mẫu để thẩm tra hiệu quả hoạt động tự kiểm soát về an toàn thực phẩm của cơ sở khi cần thiết. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ trường hợp cơ sở kinh doanh trà trộn sản phẩm không an toàn hoặc bán thêm các mặt hàng không có trong danh mục đăng ký.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 218 cơ sở được Sở Nông nghiệp và PTNT cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện tham gia chuỗi thực phẩm an toàn với tổng sản lượng thực phẩm an toàn cung cấp cho thị trường đạt khoảng 9.480 tấn/năm. Tuy nhiên, các cơ sở này chủ yếu là cơ sở sản xuất chè, rau và hoa quả an toàn. Số cửa hàng kinh doanh được cấp giấy chứng nhận rất ít.
Toàn tỉnh hiện có 10.721 hộ sản xuất kinh doanh liên quan đến thực phẩm, việc kiểm soát về mặt Nhà nước toàn bộ các cơ sở này là điều rất khó khăn. Tuy cơ quan chức năng vẫn chịu trách nhiệm chính nhưng người dân hoàn toàn có thể cùng tham gia thông qua vai trò giám sát của mình. Nếu người dân phát hiện, báo tin thực phẩm bẩn cho cơ quan chức năng thì việc xử lý các cơ sở kinh doanh vi phạm quy định an toàn vệ sinh thực phẩm sẽ dễ dàng hơn.
Còn theo ông Trần Huy Luân, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Minh Cầu, đơn vị có uy tín trong bán thực phẩm sạch từ nhiều năm nay: Nhiều cửa hàng kinh doanh treo biển thực phẩm sạch để thu hút khách hàng nhưng số cửa hàng thực phẩm sạch chuẩn đếm trên đầu ngón tay. Để có được thực phẩm sạch đúng nghĩa đến tay người tiêu dùng, người kinh doanh phải đảm bảo minh bạch về nguồn gốc bằng cách đến tận nơi sản xuất làm việc, cam kết rõ ràng với từng nhà cung cấp, đảm bảo ổn định về số lượng, chất lượng. Người tiêu dùng muốn tránh mua phải thực phẩm không an toàn, nên lựa chọn các cửa hàng, đơn vị uy tín.