Còn mấy ngày nữa là đến Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017 nhưng những người trồng hoa quy mô lớn ở các xã Huống Thượng, Linh Sơn, Hóa Thượng của huyện Đồng Hỷ đã cầm chắc vụ thất thu lớn nhất kể từ trước đến nay. Thời tiết nóng, ẩm kéo dài đã khiến hầu hết các loại hoa đều không nở đúng dịp Tết đến, Xuân về.
Đi dọc đường xóm Bến Đò, xã Linh Sơn, xóm Cậy, Trám xã Huống Thượng là những nơi có quy mô trồng hoa vụ Tết lớn nhất huyện Đồng Hỷ, gặp người trồng hoa nào chúng tôi cũng thấy họ buồn và thất vọng. Không buồn sao được khi khá nhiều vốn liếng, công sức bỏ ra đầu tư chăm sóc hoa gần 5 tháng qua, mà lẽ ra sẽ bội thu vào dịp Tết, nay đành chấp nhận lỗ vốn.
Thất thu lớn nhất là hoa lily (còn gọi là hoa ly). Đây là loại hoa mất nhiều công chăm bón và mức đầu tư ban đầu cao. Những năm trước, vào thời điểm này, tại các vườn lily, việc mua bán diễn ra sôi động. Còn năm nay, vườn nào cũng vắng khách. Những cây lily thì đã nở và đến nay bắt đầu tàn. Được biết, từ trước Tết Nguyên Đán khoảng 20 ngày, hoa lily của người dân đã đồng loạt nở rộ gần hết, các chủ vườn đành phải cắt để bán ra thị trường với giá rẻ hơn rất nhiều so với dịp Tết. Chúng tôi đến thăm vườn hoa lily của gia đình anh Dương Văn Bằng ở xóm Cậy, xã Huống Thượng. Anh Bằng đã có 13 năm kinh nghiệm trồng hoa và là một trong những người trồng nhiều hoa lily nhất trong xã. Anh chia sẻ: Vụ hoa Tết năm nay, nhà tôi trồng gần 1 vạn gốc lily trên diện tích hơn 2 sào đất. Vườn lily tôi chia làm 3 khoảng riêng, để trồng gối lứa, mỗi lứa cách nhau từ 10 đến 15 ngày, để tránh việc hoa cùng đồng loạt nở. Mặc dù đã xuống giống rải vụ, nhưng do thời tiết nắng ấm nên toàn bộ diện tích hoa đón Tết Nguyên đán của gia đình tôi đều nở sớm, không có cách nào hãm nổi.
Hoa đồng loạt nở, khiến giá thấp thê thảm. Qua tìm hiểu của chúng tôi, nếu ở thời điểm dịp Tết như mọi năm, dự kiến giá hoa lily có thể bán được 30.000 đồng/cành, thì giá bán thực tế mỗi bông ly 5 tại vườn năm nay chỉ còn 7.000 đồng/cành. Trong khi đó, số tiền vốn bỏ ra mua củ ly giống từ 15.000 đến 21.000 đồng/củ. Chưa kể công sức, các chi phí thuê nhân công, phân bón, điện… ước tính, chỉ riêng tiền giống, mỗi sào các hộ trồng lily đã thua lỗ khoảng 50 đến 60 triệu đồng.
Tại xóm Bến Đò, xã Linh Sơn, một trong những vùng hoa Tết quy mô lớn của huyện, trên những thửa ruộng trồng lay ơn, ruộng nào cũng đã nở tung, màu đỏ, màu hồng của hoa đã chuyển sang nhạt màu rồi héo úa. Có người trồng đang nhổ bỏ, vứt hoa đầy trên bờ ruộng. Chúng tôi gặp bà Bùi Thị Thúy, đang cắt bỏ những bông thược dược sắp tàn trên vườn hoa của mình, bà cho biết: Năm nay, gia đình tôi trồng trên 1 nghìn cây thược dược để bán vào dịp Tết. Mất khoảng gần 3 tháng dày công chăm sóc, nhưng cũng như nhiều hộ dân khác, hoa nở sớm gia đình tôi đành phải cắt hoa đem bán với hy vọng vớt vát được chút vốn đầu tư. Từ nay đến cận Tết nếu thời tiết không mưa, rét đậm thì còn hy vọng trên 1 vạn cây cúc đã đồng loạt chớm nở chờ được đến ngày 28 tháng Chạp, bán được giá một chút, chứ nếu cũng nắng nóng thì coi như thiệt hại gần trăm triệu đồng. Bà Thúy cũng không dám thuê người làm bởi biết chắc thua lỗ. Không giấu sự thất vọng, bà tâm sự rằng, gia đình bà đã đầu tư hơn 80 triệu đồng cho vụ hoa Tết này, đó là chưa kể công của vợ chồng liên tục gần 4 tháng nay và các chi phí khác như: điện, nước, phân bón...
Ngoài hoa lily, lay ơn, thược dược thì những loài hoa khác như cúc vàng, cúc tím, xuxi, violet mà người dân Đồng Hỷ thường trồng dịp Tết, đến nay đều đã bung nở. Bà Nguyễn Thị Lệ, Phó trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết, năm nay do ảnh hưởng của El Nino, thời tiết diễn biến bất thường, nóng ẩm kéo dài, mùa đông không rét khiến quá trình sinh trưởng của các loài hoa diễn biến khác thường, người trồng trở tay không kịp. Do đó, người trồng hoa ở Đồng Hỷ có người tuy đã dạn dày kinh nghiệm nhưng đều bị hoa nở sớm.
Được biết, huyện Đồng Hỷ có trên 200 hộ dân thường tham gia trồng hoa dịp Tết Nguyên đán với trên 6ha đất. Trong đó, thường trồng tập trung ở các xã Huống Thượng, Linh Sơn, Hóa Thượng… Những năm trước, ước tính người trồng hoa thu lãi khoảng 200 triệu đồng/ha. Tuy nhiên năm nay, gặp rủi ro, nhà nào may mắn thì thu đủ vốn bỏ ra mua giống hoa, phân bón, còn lại gần như đều thua lỗ, có những hộ đầu tư lớn có khả năng lỗ tới hàng trăm triệu đồng.
